ଭଞ୍ଜନଗର: ଭଞ୍ଜନଗର ସହରର ଠିକ୍ ମଝିରେ ରହିଛି ଐତିହ୍ୟ କୀର୍ତ୍ତିରାଜି ଭରା ଗାନ୍ଧୀ କୈଳାସ ପାହାଡ। ଏହାର ଚାରିପାଖରେ ଜନବସତି ଗଢି ଉଠିଥିବାରୁ ଏହ ସମସ୍ତଙ୍କର ଆର୍କଷଣର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ପାଲଟିଛି। ଏହା ସହରକୁ ଏକ ସ୍ବତନ୍ତ ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରିଛି। ଭୌଗଳିକ ଦୃଷ୍ଟି କୋଣରୁ ଏହାର ସହରର ଠିକ ମଝିରେ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଅଭାବ ଯୋଗୁଁ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦଟି ଅବକ୍ଷୟ ଆଡକୁ ଗତି କରୁଛି। କିନ୍ତୁ ଜାତିର ପିତା ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତିର କିଛି ଭଗ୍ନାବଶେଷ ପାହାଡ ଉପରେ ପଡ଼ି ରହିଥିବା ବେଳେ ସନ୍ତକ ସ୍ବରୁପ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ସ୍ଥାନରେ କେବଳ ପାଦ ଦୁଇଟି ହିଁ ରହିଛି। ବିଟ୍ରିଶ୍ ଶାସନ ଏବଂ ସ୍ବାଧିନତାର ପ୍ରତିଟି ମୂହୁର୍ତ୍ତର ମୁକସାଖୀ ପାଲଟି ଥିବା ଏହି ଗାନ୍ଧୀ କୌଳାଶ ପାହାଡ଼ ବର୍ତ୍ତମାନ ନିଜର ସତ୍ତା ହରାଇବାକୁ ବସିଛି। ଭଞ୍ଜନଗର ସହରର ପୁରାତନ ନାମ ରହିଥିଲା ରସଲକୋଣ୍ଡା। ସେତେବେଳେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ମାଡ୍ରାସ୍ ପ୍ରେସିଡେନ୍ସି ଅଧିନରେ ପରିଚାଳିତ ହେଉଥିବାରୁ ଏଠାରେ ତେଲୁଗୁ ଭାଷାଭାଷୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଅଧିକ ରହିଥିଲା। ତେଲୁଗୁ ଭାଷାରେ ପାହାଡ଼କୁ ‘କୋଣ୍ଡା’ କୁହାଯାଇଥାଏ। ଆଉ ସେହି ସମୟରେ ବିଟ୍ରିଶ୍ ଏଡୱାଡ୍ ରସେଲ ଏଠାକୁ ଆସି ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ଶାସନ ଭାର ସମ୍ଭାଳୁ ଥିଲେ। ତେଣୁ ରସେଲ ସାହେବ୍ ଏବଂ ପାହାଡ ଶଦ୍ଦକୁ ନେଇ ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ନାମକରଣ ରସଲକୁଣ୍ଡା କରାଯାଇଥିବା ଇତିହାସରୁ ଜଣାପଡେ। ଏହି ଦୃଷ୍ଟି କୋଣରୁ ଗାନ୍ଧୀ କୌଳାସ ପାହଡ଼ର କେତେ ବିଶେଷତ୍ବ ରହିଛି ତାହା ସ୍ପଷ୍ଟ ଅନୁମାନ। କେଉଁ ଆବାହମାନ କାଳରୁ ଏହି ପାହଡ଼ ଛିଡା ହୋଇ ରହିଥିବା ବେଳେ ଭଞ୍ଜନଗର ଅଞ୍ଚଳର ଜଣାଶୁଣା ସମାଜସେବୀ ତଥା ବିଜ୍ଞାପିତ ଅଞ୍ଚଳର ପରିଷଦର ପୂର୍ବତନ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ସ୍ବର୍ଗତ ରାମନାରାୟଣ ସିଂଙ୍କ ବାପା ସ୍ବର୍ଗତ କେ ଜନାର୍ଦ୍ଦନ ସିଂହ କିଛି ସହୃଦୟ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସହିତ ମିଶି ଏଠାରେ ଏକ ଗାନ୍ଧୀ ମୂର୍ତ୍ତି ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ। ସହରରେ ବିଭିନ୍ନ ସମାଜସେବା କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ସହ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ମାର୍ଗରେ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇ ଲୋକଙ୍କ ମନରେ ଅହିଂସା ଭାବ ଜାଗ୍ରତ କରୁଥିଲେ।
ସେଠାରେ ଚୁନ ଓ ସିମେଣ୍ଟ୍ରେ ଏହି ପାହାଡ଼ ଶିଖରରେ ୮ ଫୁଟ ଉଚ୍ଚତା ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ଗାନ୍ଧୀ ମୂର୍ତ୍ତି ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ। ଏଠାରେ କେଉଁ ପୁରାତନ କାଳରୁ ପାହାଡ ଶିଖର ଏକ ଗୁମ୍ପାରେ ଗୁପ୍ତେଶ୍ବର ନାମରେ ଭଗବାନ କୈଳାସ ବିରାଜମାନ ଥିବା ବେଳେ ନିକଟରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ରହିଥିବାରୁ ଏହି ଗାନ୍ଧୀ କୌଳାସ ପାହାଡ଼ ସ୍ଥାନିୟ ବାସିନ୍ଦାଙ୍କ ସମେତ ବାହାର ଆଗନ୍ତୁକ ମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା ପ୍ରମୁଖ ଆର୍କଷଣର କେନ୍ଦ୍ର ବିନ୍ଦୁ ପାଲଟିଥିଲା। ଜନାର୍ଦ୍ଦନଙ୍କ ପରେ ତାଙ୍କ ପୁଅ ରାମ ନାରାୟଣ ସିଂହ ଏହି ପାହାଡର ଗୁରୁତ୍ବକୁ କାଏମ୍ ରଖିବା ପାଇଁ ବାପାଙ୍କ ପରେ ପାହାଡ ପାଦ ଦେଶରୁ ଶିଖର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆଲୋକ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବା ସହ ପାହାଡର କିଛି ବାଟ ପାହାଚ ନିର୍ମାଣ କରିବା ଓ ପଥର ଗୁଡିକରେ ଚୂନ ଲଗାଇ ଉପରକୁ ଯିବା ପାଇଁ ସଂକେତ କରିବା ସହ ପାହାଡ ଲୋକଙ୍କ ସହାୟତାରେ ପ୍ରବେଶ ପଥରେ ଏକ ଗଣେଷ ମୂର୍ତ୍ତି ନିର୍ମାଣ କରି ଗାନ୍ଧୀ କୌଳାସ ପାହାଡ଼ର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ବଜାୟ ରଖିବାକୁ ବହୁ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ଏହି ମୂଲ୍ୟବାନ ସ୍ଥାନର ଆବଶ୍ୟକ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣା ଅଭାବ ଯୋଗୁ ଶ୍ରୀହିନ ହୋଇପଡିଲାଣି। ପୁର୍ନବାର ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ନିର୍ମାଣ କରିବା ଦିଗରେ କେହି ମଧ୍ୟ ପ୍ରୟାଶ କରିନାହାନ୍ତି। ପାହାଡ ଉପରୁ ସହରର ମୋନରାମ ଦୃଶ୍ୟକୁ ଉପଭୋଗ କରି ହେଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏଠାକୁ ଯିବା ପାଇଁ ଆଉ ଭଲ ରାସ୍ତା ନାହିଁ।