ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତାର କାହାଣୀରେ ଅନେକ ମହାନାୟକଙ୍କ ଅବଦାନ ରହିଛି, କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ସବୁଠାରୁ ରହସ୍ୟମୟ ଏବଂ ପ୍ରେରଣାଦାୟକ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ହେଉଛନ୍ତି ନେତାଜୀ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ। ଦେଶର ପିଲାମାନଙ୍କୁ ପୁସ୍ତକରେ ତାଙ୍କ ବିଷୟରେ ଶିକ୍ଷା ଦିଆଯାଇଥାଏ। ତାଙ୍କ ଜୀବନ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ସାହସ, ତ୍ୟାଗ ଏବଂ ରଣନୀତିରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ। ନେତାଜୀ କେବଳ ଜଣେ ନେତା ନଥିଲେ ଯିଏ ସିଧାସଳଖ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିଥିଲେ, ବରଂ ସେ ଆଜାଦ ହିନ୍ଦ୍ ଫୌଜ ଗଠନ କରି ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତର ଅସ୍ଥାୟୀ ସରକାର ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କ କାହାଣୀ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମନେହୁଏ। ତାଙ୍କ ଶେଷ ଜୀବନ ରହସ୍ୟ ଘେରରେ ରହିଛି।
୧୮ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୫ରେ ନେତାଜୀଙ୍କ ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣାର ଖବର ଆସିଥିଲା। ଟୋକିଓ ରେଡିଓ ଘୋଷଣା କରିଥିଲା ଯେ, ତାଇହୋକୁ ବିମାନବନ୍ଦର ନିକଟରେ ଏକ ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ସେ ଗୁରୁତର ଆହତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ହସ୍ପିଟାଲରେ ତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା। କର୍ଣ୍ଣେଲ ହବିବୁର ରହମାନ ଦାବି କରିଥିଲେ ଯେ, ତାଙ୍କର ଶେଷକୃତ୍ୟ ସେଠାରେ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଚିତାଭସ୍ମ ଜାପାନର ରାଙ୍କୋଜି ମନ୍ଦିରରେ ରଖାଯାଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ପରିବାର ଏବଂ ଅନେକ ଐତିହାସିକ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ, ନେତାଜୀ ସେତେବେଳେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରି ନଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ସେ ରୁଷିଆରେ ଗୃହବନ୍ଦୀ ଥିଲେ।
୨୦୧୪ ମସିହାରେ, କଲିକତା ହାଇକୋର୍ଟ ଏହି ରହସ୍ୟ ସହିତ ଜଡିତ ଦଲିଲଗୁଡ଼ିକୁ ସାର୍ବଜନୀନ କରିବା ପାଇଁ ଦାବି ଉପରେ ଶୁଣାଣି କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସତ୍ୟ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇନାହିଁ। ଏହି କାରଣରୁ, ନେତାଜୀଙ୍କ ଜୀବନ ଏବଂ ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଭାରତୀୟ ଇତିହାସର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ରହସ୍ୟ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ହୋଇ ରହିଛି।
ସ୍ୱାଧୀନତାର ୭୫ ବର୍ଷ ପରେ ମଧ୍ୟ ନେତାଜୀଙ୍କ ଐତିହ୍ୟ ଜୀବିତ ଅଛି। ନେତାଜୀଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ଭାରତ ସରକାର ଅନେକ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛନ୍ତି। ୨୦୧୮ ମସିହାରେ, ଆଜାଦ ହିନ୍ଦ ସରକାରଙ୍କ ୭୫ତମ ବାର୍ଷିକୀରେ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି ଲାଲକିଲ୍ଲାରେ ତ୍ରିରଙ୍ଗା ଉତ୍ତୋଳନ କରିଥିଲେ। ୨୩ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୨୧ରେ ତାଙ୍କର ୧୨୫ତମ ଜନ୍ମବାର୍ଷିକୀକୁ 'ପରାକ୍ରମ ଦିବସ' ଭାବରେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା। ୨୦୨୨ ମସିହାରେ, ନୂଆଦିଲ୍ଲୀର କାର୍ତ୍ତବ୍ୟପଥରେ ତାଙ୍କର ବିଶାଳ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ଉନ୍ମୋଚିତ ହୋଇଥିଲା।
ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ କେବଳ ଜଣେ ନେତା ନଥିଲେ ବରଂ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଥିଲେ ଯିଏ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ବିଶ୍ୱାସ କରାଇଥିଲେ ଯେ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିବା ଅସମ୍ଭବ ନୁହେଁ। ତାଙ୍କର ଜୟ ହିନ୍ଦ ସ୍ଲୋଗାନ ଏବେ ବି ଦେଶପ୍ରେମର ସବୁଠାରୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ପ୍ରତୀକ। ନେତାଜୀଙ୍କ ଜୀବନ ଆମକୁ ଶିକ୍ଷା ଦିଏ ଯେ ସ୍ୱାଧୀନତାର ମୂଲ୍ୟ କେବଳ ସଂଘର୍ଷ ଏବଂ ବଳିଦାନ ମାଧ୍ୟମରେ ମିଳିଥାଏ। ଜୀବନକାଳରେ ୧୧ ଥର କାରାବରଣ କରିଥିବା ନେତାଜୀଙ୍କୁ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ଅନେକ ଥର ବିପଦଜନକ ବୋଲି ବିବେଚନା କରିଥିଲେ।
ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ:ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିର୍ବାଚନ ନେଇ ରାଜନୀତି ସରଗରମ:ଇଣ୍ଡିଆ ମେଣ୍ଟରେ ବିଚାର ବିମର୍ଷ ଜାରି
ନେତାଜୀଙ୍କ ପ୍ରକୃତ କାହାଣୀ ଯେତିକି ପ୍ରେରଣାଦାୟକ, ସେତିକି ରହସ୍ୟମୟ ମଧ୍ୟ। ୧୮୯୭ ଜାନୁଆରୀ ୨୩ ତାରିଖରେ ଓଡ଼ିଶାର କଟକରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ସୁଭାଷ ତାଙ୍କ ପିତା ଜାନକୀନାଥ ବୋଷଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ଅନୁଯାୟୀ ଆଇସିଏସ ହୋଇଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ହୃଦୟ ଇଂରାଜୀ ଚାକିରିରେ ନଥିଲା। ଚିତ୍ତରଞ୍ଜନ ଦାସଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇ ସେ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମର ପଥ ବାଛିଥିଲେ ଏବଂ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ଯୁବ ନେତାଙ୍କ ପ୍ରଥମ ପସନ୍ଦ ପାଲଟିଥିଲେ। ୧୯୩୦ ଦଶକରେ, ସେ କୋଲକାତାର ମେୟର ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ କଂଗ୍ରେସ ଭିତରେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ସ୍ୱର ଭାବରେ ଉଭା ହୋଇଥିଲେ।
ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ, ସୁଭାଷ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଜାପାନ ଏବଂ ଜର୍ମାନୀ ସହିତ ହାତ ମିଳାଇଥିଲେ। ୫ ଜୁଲାଇ ୧୯୪୩ରେ, ସିଙ୍ଗାପୁରର ଟାଉନ ହଲରେ ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରିବା ସମୟରେ, ସେ 'ଦିଲ୍ଲୀ ଚଲୋ' ସ୍ଲୋଗାନ ଦେଇଥିଲେ। ଏହା ପରେ, ସେ ଆଜାଦ ହିନ୍ଦ ଫୌଜ ମାଧ୍ୟମରେ ଇମ୍ଫାଲ ଏବଂ କୋହିମା ଭଳି କଷ୍ଟକର ଯୁଦ୍ଧରେ ବ୍ରିଟିଶ ସେନାକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିଥିଲେ। ୨୧ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୪୩ରେ, ସୁଭାଷ ବୋଷ ମୁକ୍ତ ଭାରତର ଅସ୍ଥାୟୀ ସରକାର ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ, ଯାହାକୁ ଜର୍ମାନୀ, ଜାପାନ, ଫିଲିପାଇନ୍ସ ଏବଂ ଆୟର୍ଲାଣ୍ଡ ସମେତ ୧୧ ଦେଶ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେଇଥିଲେ। ଜାପାନ ଏହି ସରକାରଙ୍କୁ ଆଣ୍ଡାମାନ-ନିକୋବର ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିଥିଲା। ଯାହାକୁ ନେତାଜୀ ଏକ ନୂତନ ନାମ ମଧ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ। ସେହି ମୁହୂର୍ତ୍ତ ଥିଲା ଯେତେବେଳେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଭାରତକୁ ବିଦେଶୀ ମାଟିରେ ଏକ ସ୍ୱାଧୀନ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବରେ ସ୍ୱୀକୃତି ଦିଆଯାଇଥିଲା।
୧୯୪୪ ମସିହାରେ, କୋହିମାର ଭୟଙ୍କର ଯୁଦ୍ଧରେ ଜାପାନୀ ସେନା ପଛକୁ ହଟିଗଲା ଏବଂ ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ଏକ ମୋଡ଼ ପ୍ରମାଣିତ ହେଲା। ଏହା ପରେ, ୬ ଜୁଲାଇ ୧୯୪୪ରେ ନେତାଜୀ ରେଙ୍ଗୁନ୍ ରେଡିଓରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରି ତାଙ୍କର ଆଶୀର୍ବାଦ ଲୋଡିଥିଲେ।
କଂଗ୍ରେସ ଏବଂ ଗାନ୍ଧୀଜୀଙ୍କ ସହ ନେତାଜୀଙ୍କ ମତଭେଦ କାହାଠାରୁ ଲୁଚି ନଥିଲା। ୧୯୨୦ ଦଶକରୁ ସେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦାବିରେ ଅଟଳ ଥିଲେ, ଯେତେବେଳେ ଗାନ୍ଧୀଜୀ ଧୀରେ ଧୀରେ ଆଗକୁ ବଢ଼ିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ। ଭଗତ ସିଂହଙ୍କ ଫାଶୀ ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ନେତାଜୀ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଚୁକ୍ତି ଭଙ୍ଗ କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଏହା ହୋଇପାରିଲା ନାହିଁ। ଏହି କାରଣରୁ ସୁଭାଷ ନିଜସ୍ୱ ପଥ ବାଛି ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ ସଶସ୍ତ୍ର ସଂଗ୍ରାମର ପଥ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ।
ନେତାଜୀଙ୍କ ଜୀବନର ସବୁଠାରୁ ଅପ୍ରତ୍ୟାଶିତ ଦିଗ ହେଉଛି ତାଙ୍କର ପ୍ରେମ ଘଟଣା। ୧୯୩୪ ମସିହାରେ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ଅଷ୍ଟ୍ରିଆରେ ଚିକିତ୍ସାଧୀନ ଥିଲେ। ସେହି ସମୟରେ ସେ ତାଙ୍କ ଜୀବନୀ ଲେଖିବାକୁ ଚିନ୍ତା କରିଥିଲେ। ଏଥିପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ଜଣେ ଟାଇପିଷ୍ଟଙ୍କର ଆବଶ୍ୟକତା ଥିଲା। ସେଠାରେ ରହୁଥିବା ତାଙ୍କର ଜଣେ ବନ୍ଧୁ ଏମିଲି ଶେଙ୍କେଲଙ୍କୁ ଏଥିପାଇଁ ନିଯୁକ୍ତ କରିଥିଲେ। ଚିକିତ୍ସା ସମୟରେ ସେ ଏମିଲି ଶେଙ୍କେଲଙ୍କୁ ଭେଟିଥିଲେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରେମ ପ୍ରସ୍ଫୁଟିତ ହୋଇଥିଲା। ୧୯୪୨ ମସିହାରେ, ଉଭୟ ହିନ୍ଦୁ ରୀତିନୀତି ଅନୁସାରେ ବିବାହ କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କ ଝିଅ ଅନିତା ବୋଷ ଫାଫ୍ ଏବେ ବି ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ଐତିହ୍ୟ ସହିତ ଜଡିତ। ଏହି ପ୍ରେମ କାହାଣୀ ନେତାଜୀଙ୍କୁ ଅଧିକ ମାନବୀୟ କରିଥାଏ।
ତାଙ୍କ ଝିଅ ଅନିତା ବୋଷ ଫାଫ୍ ଏବେ ବି ଜୀବିତ ଅଛନ୍ତି ଏବଂ ଭାରତ ସହିତ ତାଙ୍କର ଗଭୀର ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି। କୁହାଯାଏ ଯେ, ନେତାଜୀଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ବହୁତ ଆକର୍ଷଣୀୟ ଥିଲା, ଯାହା ଯୋଗୁ ଝିଅମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ତାଙ୍କର ବହୁତ ଚର୍ଚ୍ଚା ହେଉଥିଲା। ତାଙ୍କର ପ୍ରଖର ବୁଦ୍ଧି ଏବଂ ଆକର୍ଷଣୀୟ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଯୋଗୁ ଝିଅମାନେ ତାଙ୍କୁ ବହୁତ ପସନ୍ଦ କରୁଥିଲେ। ପ୍ରେମର ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କଠାରୁ ଆସିଥିଲା ଏବଂ ଧୀରେ ଧୀରେ ସମ୍ପର୍କ ପ୍ରେମମୟ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ୧୯୩୪ ମଧ୍ୟଭାଗରୁ ୧୯୩୬ ମାର୍ଚ୍ଚ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ ଏବଂ ଚେକୋସ୍ଲୋଭାକିଆରେ ତାଙ୍କ ରହଣି ସମୟରେ ସମ୍ପର୍କ ଆହୁରି ଗଭୀର ହୋଇଯାଇଥିଲା।
ନେତାଜୀ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କ କାହାଣୀ ଭାରତୀୟ ଇତିହାସର ସବୁଠାରୁ ପ୍ରେରଣାଦାୟକ ଏବଂ ରହସ୍ୟମୟ କାହାଣୀ। ତାଙ୍କ ଜୀବନ ଆମକୁ ମନେ ପକାଇ ଦିଏ ଯେ, ଜଣେ ପ୍ରକୃତ ଦେଶପ୍ରେମୀ ନିଜ ପାଇଁ ନୁହେଁ ବରଂ ଦେଶ ପାଇଁ ବଞ୍ଚନ୍ତି। ତାଙ୍କର ଅସ୍ଥାୟୀ ସରକାର, ଆଜାଦ ହିନ୍ଦ ଫୌଜ ଏବଂ ବଳିଦାନ ସଂଘର୍ଷ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଆମକୁ ନୂତନ ଶକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ। ନେତାଜୀଙ୍କ ଜୀବନର ଅକୁହା ସତ୍ୟ ଯୁବପିଢ଼ିକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇ ଚାଲିଥିବ। ହୁଏତ ଆଗାମୀ ସମୟରେ, ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁର ରହସ୍ୟ ମଧ୍ୟ ପ୍ରକାଶ ପାଇବାର ଆଶା ମଧ୍ୟ ରହିଛି।
ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ:ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ସହ ବୈଠକ ବେଳେ ସୁଟ୍କେଶରେ ପୁଟିନ୍ଙ୍କ ମଳ ଧରି ପହଞ୍ଚିଥିଲେ ଅଙ୍ଗରକ୍ଷୀ !
Netaji-Subhash-Chandra-Bose | Death-Anniversary