ବେଜିଂ: ଆମେରିକା ଏବଂ ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟରେ ଚାଲିଥିବା ବାଣିଜ୍ୟ ଯୁଦ୍ଧର ପ୍ରଭାବ ଏବେ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଦେଖାଯାଉଛି। ଚୀନ୍ ୪ ଏପ୍ରିଲରେ ବିରଳ ପୃଥିବୀ ଉପାଦାନ ବା ରେୟାର ଆର୍ଥ ଏଲିମେଣ୍ଟ(ଆରଇଇ) ଏବଂ ଚୁମ୍ବକ ରପ୍ତାନି ନିଷେଧ କରିଥିଲା। ଆମେରିକା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପ୍ଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଲାଗୁ ହୋଇଥିବା ଶୁଳ୍କର ଜବାବରେ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇଛି। ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ଯୋଗୁ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଆରଇଇର ଯୋଗାଣରେ ବ୍ୟାପକ ହ୍ରାସ ଘଟିପାରେ।
'ଦି ନ୍ୟୁୟର୍କ ଟାଇମ୍ସ' ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଚୀନ୍ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନ୍ୟ ଦେଶମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଲାଇସେନ୍ସିଂ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସୃଷ୍ଟି କରିନାହିଁ। ଏହା ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକରେ ସିପମେଣ୍ଟ୍ ବନ୍ଦ କରିଦେଇଛି। ଚୀନ୍ର ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଆମେରିକାକୁ ଟାର୍ଗେଟ କରିଛି। କିନ୍ତୁ, ଏହା ଅନ୍ୟ ଦେଶଗୁଡ଼ିକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଛି। ଚୀନ୍ ୟିଟ୍ରିୟମ୍ ଏବଂ ଡିସପ୍ରୋସିୟମ୍ ସମେତ ପ୍ରାୟ ୬ଟି ଆରଇଇ ରପ୍ତାନିକୁ ନିଷିଦ୍ଧ କରିଛି। ଏଗୁଡ଼ିକ ଜେଟ୍ ଇଞ୍ଜିନ୍, ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଉପକରଣ ଏବଂ ଆଧୁନିକ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ ତିଆରିରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ।
ହାଇଲାଇଟ୍ସ :
ଆମେରିକାକୁ ଟାର୍ଗେଟ କରି ଚୀନ୍ ଆରଇଇ ରପ୍ତାନି ବନ୍ଦ କଲା।
ଭାରତରେ ଆରଇଇ ବ୍ୟବହାର ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, କିନ୍ତୁ ପ୍ରଭାବ ସର୍ବନିମ୍ନ ହେବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି।
ସମୁଦ୍ରତଟ ଧାତୁ ଖଣି ଉପରେ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ନିୟମ ପାଳନ କରିବାକୁ ଚୀନ୍ ଆହ୍ୱାନ କରିଛି।
ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକରେ ସିପମେଣ୍ଟ୍ ବନ୍ଦ ହେବା ଦ୍ଵାରା ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଯୋଗାଣ ଅଭାବ ଦେଖାଦେଇପାରେ। ଏହା ଆମେରିକା, ଜାପାନ, ଭିଏତନାମ ଏବଂ ଜର୍ମାନୀ ଭଳି ପ୍ରମୁଖ ଆରଇଇ ଗ୍ରାହକ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ପ୍ରତିକୂଳ ପ୍ରଭାବ ପକାଇବ। କିଛି ଜାପାନୀ କମ୍ପାନି ଗୋଟିଏ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଧରି ଷ୍ଟକ୍ ରଖିଛନ୍ତି। ତେଣୁ ସେମାନଙ୍କର କୌଣସି ତୁରନ୍ତ ସମସ୍ୟା ହେବ ନାହିଁ। ୨୦୧୦ ମସିହାରେ, ଦକ୍ଷିଣ ଚୀନ୍ ସାଗରରେ ଏକ କ୍ଷେତ୍ରୀୟ ବିବାଦ ଯୋଗୁ ଚୀନ୍ ସାତ ସପ୍ତାହ ପାଇଁ ଜାପାନକୁ ଆରଇଇ ରପ୍ତାନି ବନ୍ଦ କରିଦେଇଥିଲା।
ୱାଶିଂଟନସ୍ଥିତ ସେଣ୍ଟର ଫର୍ ଷ୍ଟ୍ରାଟେଜିକ୍ ଆଣ୍ଡ୍ ଇଣ୍ଟରନ୍ୟାସନାଲ୍ ଷ୍ଟଡିଜ୍ (ସିଏସଆଇଏସ)ର ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଆରଇଇ ରପ୍ତାନି ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲାଗିବାର ସମ୍ଭାବନା ପୂର୍ବରୁ ଆଶା କରାଯାଉଥିଲା। ଆରଇଇ ରପ୍ତାନି ନିଷିଦ୍ଧ ହେବାକୁ ଯାଉଥିବା ସୂଚାଇ ଦେଉଥିବା ଅନେକ ନୀତି ଥିବା ସେ କହିଥିଲେ। ମାଛ ଧରିବା ଟ୍ରଲର ବିବାଦକୁ ନେଇ ଚୀନ୍ ପ୍ରଥମେ ୨୦୧୦ ମସିହାରେ ଜାପାନକୁ ରପ୍ତାନି ବନ୍ଦ କରି ଆରଇଇକୁ ଅସ୍ତ୍ର କରିଥିଲା। ୨୦୨୩ ରୁ ୨୦୨୫ ମଧ୍ୟରେ, ଚୀନ୍ ଆମେରିକାକୁ ଗାଲିୟମ୍, ଜର୍ମାନିୟମ୍, ଆଣ୍ଟିମନି, ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ ଏବଂ ଟଙ୍ଗଷ୍ଟନ୍ ସମେତ ରଣନୈତିକ ସାମଗ୍ରୀର ରପ୍ତାନି ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲଗାଇବା ଆରମ୍ଭ କରିବ।
ଅନେକ ଦେଶ ବିରଳ ପୃଥିବୀ ଉପାଦାନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ ହେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ, ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କ ଅନୁସାରେ ଚୀନ୍ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳତା ହ୍ରାସ ପାଇବାର ସମ୍ଭାବନା କମ୍। ଆରଇଇଗୁଡ଼ିକୁ ପରିଷ୍କାର କରିବା ପାଇଁ ଚୀନ୍ ପାଖରେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଅଛି।
ଭାରତ ଉପରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ କମ୍ ହେବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି। ଭାରତରେ ଆରଇଇର ବ୍ୟବହାର କମ୍। ତଥାପି, ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏହାର ଚାହିଦା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଖଣି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଅନୁଯାୟୀ, ଭାରତ ୨୦୨୩-୨୪ରେ ୨,୨୭୦ ଟନ୍ ଆରଇଇ ଆମଦାନୀ କରିଥିଲା। ୨୦୧୯-୨୦ରେ ଏହା ୧,୮୪୮ ଟନ୍ ଥିଲା। ଏଥିରେ ୨୩ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି। ୬୫ ପ୍ରତିଶତ ଚୀନ୍ରୁ ଏବଂ ୧୦ ପ୍ରତିଶତ ହଂକଂରୁ ଆମଦାନି କରାଯାଇଥିଲା।
ଭାରତରେ ଖଣି ଏବଂ ବିଶୋଧନ କାର୍ଯ୍ୟ କମ୍। ଏହି କାମ ସରକାରୀ କମ୍ପାନି ଆଇଆରଇଏଲ ଲିମିଟେଡ୍ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଉଛି। ଏହାର କ୍ଷମତା ବାର୍ଷିକ ୧୦,୦୦୦ ଟନ୍ରୁ ଅଧିକ। ବିପରୀତରେ, ଚୀନ୍ କେବଳ ୨୦୨୩ ମସିହାରେ ୨ ଲକ୍ଷ ଟନ୍ରୁ ଅଧିକ ଆରଇଇ ବିଶୋଧନ କରିଥିଲା।
ରଏଟର୍ସର ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଚୀନ୍ର ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ସମୁଦ୍ର କୂଳରୁ ଧାତୁ ବାହାର କରିବା ପାଇଁ ଆମେରିକାର ଯୋଜନାକୁ ବିରୋଧ କରିଛି। ଏହି ଧାତୁଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଅନେକ ବିରଳ ପୃଥିବୀ କିମ୍ବା ଆରଇଇ ଅଟେ। 'ଫାଇନାନ୍ସିଆଲ୍ ଟାଇମ୍ସ' ଅନୁଯାୟୀ, ଟ୍ରମ୍ପ୍ ପ୍ରଶାସନ ଏକ କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଉପରେ କାମ କରୁଛି। ଏହା ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରର ସମୁଦ୍ର ଭୂମିରୁ ଗଭୀର ସମୁଦ୍ର ଧାତୁଗୁଡ଼ିକୁ ସଂରକ୍ଷଣ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେବ। ଏହା ବ୍ୟାଟେରୀ ଖଣିଜ ଏବଂ ବିରଳ ପୃଥିବୀ ପାଇଁ ଚୀନ୍ ଉପରେ ନିର୍ଭରତା ହ୍ରାସ କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି।
ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ: ମୋ ବାପା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସୁସ୍ଥ, ୨୦୧୦ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ବହୁମତରେ ଜିତିବୁ: ନୀତିଶଙ୍କ ପୁଅ ନିଶାନ୍ତଙ୍କ ଦାବି
ରଏଟର୍ସ ଅନୁଯାୟୀ, ଚୀନ୍ର ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏକ ବିବୃତିରେ କହିଛି, ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସମୁଦ୍ରତଟରେ ଖଣିଜ ସମ୍ପଦର ଅନୁସନ୍ଧାନ ଏବଂ ଶୋଷଣ ଜାତିସଂଘର ସମୁଦ୍ର ଆଇନ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମ୍ମିଳନୀ ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସମୁଦ୍ରତଳ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ଢାଞ୍ଚା ମଧ୍ୟରେ କରାଯିବା ଉଚିତ। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଚୀନ୍ ଚାହୁଁଛି ଯେ, ସମୁଦ୍ର କୂଳରୁ ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ ବାହାର କରିବା ପାଇଁ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ନିୟମ ପାଳନ କରାଯାଉ।
ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ, ଗତ ବର୍ଷ ନଭେମ୍ବରରେ, ଭାରତ ଆଣ୍ଡାମାନ ସାଗରରେ ସାତଟି ସମୁଦ୍ରତଟ ବ୍ଲକ ନିଲାମ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା। ଏଗୁଡ଼ିକ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଏବଂ ଖଣି ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହେବ। ଏହି ବ୍ଲକଗୁଡ଼ିକରେ ପଲିମେଟାଲିକ୍ ନୋଡୁଲ୍ ଏବଂ କ୍ରଷ୍ଟ ଥାଏ। ଏଗୁଡ଼ିକରେ ଓଜନିଆ ବିରଳ ପୃଥିବୀ ଧାତୁ ଥାଇପାରେ ବୋଲି ଅନୁମାନ କରାଯାଉଛି।
ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ: ୟୁକ୍ରେନ ନୁହେଁ, ଟାର୍ଗେଟ ହେଉଛି ୟୁରୋପ!: ୨୦୨୯ ସୁଦ୍ଧା ୟୁରୋପ ଦଖଲ କରିବ ରୁଷିଆ
China | USA | Germany | Japan | India | REE | Rare Earth Elements