୧୦୦ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ରାଜସ୍ଥାନରୁ ମରୁଭୂମି ଉଭେଇ ଯିବ: ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ଭବିଷ୍ୟବାଣୀ

ନୂଅଦିଲ୍ଲୀ: ରାଜସ୍ଥାନର ଥର୍ ମରୁଭୂମି ବିଷୟରେ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏକ ବଡ଼ ଭବିଷ୍ୟବାଣୀ କରିଛନ୍ତି ଯାହା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ କରିଛି। ୨୦୨୩ ମସିହାରେ ପ୍ରକାଶିତ ଆର୍ଥ ଫ୍ୟୁଚର ପତ୍ରିକାରେ ଏହା ଦାବି କରାଯାଇଛି ଯେ ଚଳିତ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ପୂର୍ବରୁ ଥର୍ ମରୁଭୂମି ଉଭେଇ ଯିବ। ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ସବୁଜ ହୋଇଯିବ। ଆସନ୍ତା ୧୦୦ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ଘଟିବ।

ଏକ ନୂତନ ଗବେଷଣାରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ମାନବଙ୍କ ଦ୍ବାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଯୋଗୁ ଆର୍କଟିକ୍ ଅଞ୍ଚଳ ପୃଥିବୀର ଅନ୍ୟ ଦେଶମାନଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ଶୀଘ୍ର ଗରମ ହେଉଛି। ଏହାର ଉତ୍ତାପ ବୃଦ୍ଧି ଦ୍ବାରା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ଧୂଳିସ୍ତର ହ୍ରାସ ପାଉଛି, ଯେଉଁ କାରଣରୁ ମରୁଭୂମିରେ ପବନ ବହିବାର ପଦ୍ଧତି ବଦଳୁଛି। ସବୁଠାରୁ ବଡ ପ୍ରଭାବ ହେଉଛି ପଶ୍ଚିମ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆର ଧୂଳିର ମୁଖ୍ୟ ଉତ୍ସ, ଅର୍ଥାତ୍ ଆରବ ପ୍ରାୟଦ୍ୱୀପ ଏବଂ ଭାରତ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଥର୍ ମରୁଭୂମି।

ଆମେରିକାର ହାର୍ଭାର୍ଡ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ଏହି ଗବେଷଣା ପରେ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯଦି ଏହା ଜାରି ରହେ ତେବେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ପବନ ଉଷ୍ମ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରବାହିତ ହେବ। ତେଣୁ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ନିର୍ଗମନ ହ୍ରାସ ସହିତ ଧୂଳିସ୍ତରକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ରଖିବା ପାଇଁ ସ୍ଥାନୀୟ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ମରୁଭୂମି ବିରୋଧୀ ପଦକ୍ଷେପ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ଆହ୍ବାନ କରିଛନ୍ତି।

ହାର୍ଭାର୍ଡ ୟୁନିଭରସିଟିରେ ପ୍ରକାଶିତ ଅଧ୍ୟୟନର ମୁଖ୍ୟ ଲେଖକ ତଥା ପ୍ରୋସିଡିଙ୍ଗସ୍ ଅଫ୍ ନ୍ୟାସନାଲ୍ ଏକାଡେମୀ ଅଫ୍ ସାଇନ୍ସ ପତ୍ରିକାର ପ୍ରଫେସର ମାଇକେଲ ବି ମ୍ୟାକେଲ୍ରୋ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସ୍ଥାନୀୟସ୍ତରରେ ଜଙ୍ଗଲ ସଂରକ୍ଷଣ ଏବଂ ଜଳସେଚନ ପରିଚାଳନା ପରି ମରୁଭୂମି ବିରୋଧୀ କାର୍ଯ୍ୟ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରିବା ଆବଶ୍ୟକ, ଏବଂ ବ୍ୟାପକ ଜଳବାୟୁ ହ୍ରାସ, ରଣନୀତି ସହିତ ସହରୀସ୍ତରର ଧୂଳିକୁ କିପରି ଭଲ ଭାବରେ ନଜର ରଖାଯିବ ସେନେଇ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଛି।

ଚାଇନିଜ୍ ଏକାଡେମୀ ଅଫ୍ ସାଇନ୍ସର ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀଙ୍କ ଦ୍ବାରା କରାଯାଇଥିବା ଅନ୍ୟ ଏକ ଅଧ୍ୟୟନରେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ଓସର ବିସ୍ତାର ଏବଂ ସଂକୋଚନ ଧାରା ଦେଖାଯାଇଛି। ସେମାନେ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଲେ ଯେ ୧୯୯୫ ରୁ ୨୦୨୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମରୁଭୂମି ୨.୨ ଲକ୍ଷ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟରରୁ ଅଧିକ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ମୁଖ୍ୟତଃ ଏସିଆରେ ଓସିସ୍ ବିସ୍ତାର ପ୍ରକଳ୍ପ ଯୋଗୁଁ ।

ଥର୍ ମରୁଭୂମିକୁ ଗ୍ରେଟ୍ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ମରୁଭୂମି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ଏହା ହେଉଛି ବିଶ୍ବର ୧୭ତମ ବୃହତ୍ତମ ମରୁଭୂମି ଏବଂ ୯ ତମ ଉତ୍ତପ୍ତ ମରୁଭୂମି । ଥର୍ ମରୁଭୂମିର ୮୫ ପ୍ରତିଶତ ଭାରତରେ ଏବଂ ୧୫ ପ୍ରତିଶତ ପାକିସ୍ତାନରେ ରହିଛି। ରେକର୍ଡ ଅନୁଯାୟୀ, ରାଜସ୍ଥାନର ସମୁଦାୟ କ୍ଷେତ୍ରର ୬୧.୧୧ ପ୍ରତିଶତ ମରୁଭୂମି ଦ୍ୱାରା ଆଚ୍ଛାଦିତ। ତେବେ ଏହି ମରୁଭୂମି ଗୁଜୁରାଟ, ପଞ୍ଜାବ, ହରିୟାଣା ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନର ସିନ୍ଧ ପ୍ରଦେଶରେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟାପିଛି। ଥର୍ ମରୁଭୂମିର ବାଲି ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁରେ ଅସହ୍ୟ ତାତିଥାଏ। ଏଠାରେ ତାପମାତ୍ରା ୫୨ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରେକର୍ଡ କରାଯାଇଛି । ଶୀତଦିନେ ତାପମାତ୍ରା ଶୂନରୁ କମ୍ ହୋଇଯାଏ ।

ଏହାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହେଉଛି ଏଠାରେ ଥିବା ବାଲି, ଯାହା ଶୀଘ୍ର ଗରମ ଏବଂ ଥଣ୍ଡା ହୋଇଯାଏ | ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁରେ ମରୁଭୂମିରେ ପ୍ରବଳ ଗରମ ପବନ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ, ଯାହାକୁ 'ଲୁ' କୁହାଯାଏ, ଯାହାକି ବାଲିକୁ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରୁ ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନକୁ ନେଇଥାଏ ଏବଂ ଗର୍ତ୍ତକୁ ନୂତନ ଆକୃତି ଦେଇଥାଏ। ତେବେ, ଏଥର ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଏକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିବା ଗବେଷକ କହିଛନ୍ତି।