ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ:ଭାରତୀୟ ଗଣତନ୍ତ୍ରର ଇତିହାସରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଜଣେ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ତାଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ପୂରଣ ନକରି ନିଜ ପଦରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେବା ଘଟଣା ଘଟିଛି। କିନ୍ତୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ମୁହାଁମୁହିଁ ହୋଇ ଗତ ୧୧ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ପୂର୍ବତନ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଜଗଦୀପ୍ ଧନକରଙ୍କ ସମେତ ୭ଜ ଣନିଜ ପଦବୀରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେଇଛନ୍ତି।
କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ସମାପ୍ତ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେଇଥିବା ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଗୋଟିଏ କଥା ସମାନ ରହିଛି। ସେମାନେ ସମସ୍ତେ କୌଣସି ନା କୌଣସି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କେନ୍ଦ୍ରର ମୋଦୀ ସରକାରଙ୍କ ସହ ସହମତ ନଥିଲେ। ଅନେକ ଥର ଏହା ସାର୍ବଜନୀନ ଭାବରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା। କେତେକଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହା ପ୍ରକାଶ କରାଯାଇପାରି ନଥିଲା। ଧନଖରଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ୬ ମଧ୍ୟ ପୂର୍ବରୁ ମୋଦୀ ସରକାରଙ୍କ ସହିତ ମୁହାଁମୁହିଁ ହୋଇଥିଲେ।
ପୂର୍ବତନ ଆରବିଆଇ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ରଘୁରାମ ରାଜନ
ୟୁପିଏ-୨ ସରକାରଙ୍କ ଶେଷ ବର୍ଷରେ ମନମୋହନ ସିଂହଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ମନୋନୀତ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ ଏବଂ ଶିକ୍ଷାବିତ୍ ରଘୁରାମ ରାଜନ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୧୬ରେ ଦ୍ୱିତୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକାଳକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଚିକାଗୋ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ତାଙ୍କର ଶିକ୍ଷକତା ଚାକିରିକୁ ଫେରି ଯାଇଥିଲେ। ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମୁଦ୍ରା ପାଣ୍ଠି (ଆଇଏମଏଫ)ର ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ ରାଜନ ୨୦୦୮ ବିଶ୍ୱ ଆର୍ଥିକ ସଙ୍କଟ ବିଷୟରେ ଭବିଷ୍ୟବାଣୀ କରିଥିଲେ।
(ପୂର୍ବତନ ଆରବିଆଇ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ରଘୁରାମ ରାଜନ)
ବିମୁଦ୍ରାକରଣ ଏବଂ ନିର୍ବାଚନୀ ବଣ୍ଡ ଯୋଜନାକୁ ନେଇ ରାଜନ ସରକାରଙ୍କ ସହ ମତଭେଦ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ, ଯାହାକୁ ଗତ ବର୍ଷ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ମଧ୍ୟ ଖାରଜ କରିଦେଇଥିଲେ। ସେତେବେଳେ କେନ୍ଦ୍ର ବାଣିଜ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ମଳା ସୀତାରମଣ ଭାରତର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଉପରେ ରାଜନଙ୍କ ଏକ ମନ୍ତବ୍ୟକୁ ସାର୍ବଜନୀନ ଭାବରେ ସମାଲୋଚନା ଏବଂ ଖଣ୍ଡନ କରିଥିଲେ।
ଆରବିଆଇର ପୂର୍ବତନ ରାଜ୍ୟପାଳ ଉର୍ଜିତ ପଟେଲ
ଡିସେମ୍ବର ୨୦୧୮ରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଆରବିଆଇ ବୋର୍ଡ ବୈଠକର କିଛି ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଉର୍ଜିତ ପଟେଲ "ବ୍ୟକ୍ତିଗତ କାରଣ" ଦର୍ଶାଇ ଇସ୍ତଫା ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ପ୍ରାୟ ସାତ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଇସ୍ତଫା ଦେବା ପରଠାରୁ,ସେ ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ସମାପ୍ତ ନକରି କାହିଁକି ଇସ୍ତଫା ଦେଇଥିଲେ ସେ ବିଷୟରେ ବ୍ୟାପକ ବିତର୍କ ଏବେ ବି ଚାଲିଛି।
ରଘୁରାମ ରାଜନଙ୍କ ପରେ ଉର୍ଜିତ ପଟେଲ ଭାରତର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ଭାବରେ ଦାୟିତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ବିମୁଦ୍ରାକରଣର ଝଡ଼କୁ ମୁକାବିଲା କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ସରକାରଙ୍କ ସହିତ ଅନେକ ଥର ବିବାଦ ହୋଇଥିବା କୁହାଯାଉଛି। ପଟେଲଙ୍କ ଇସ୍ତଫା କେବଳ ନିବେଶକଙ୍କ ପାଇଁ ନୁହେଁ ବରଂ ସରକାରଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଏକ ବଡ଼ ଆଘାତ ଥିଲା।
ଅନେକ ଗଣମାଧ୍ୟମ ରିପୋର୍ଟରେ ଉର୍ଜିତଙ୍କ ଇସ୍ତଫାର ଏକ କାରଣ ଭାବରେ ତାଙ୍କର ଏବଂ ସରକାରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମତଭେଦକୁ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି। କାରଣ ସରକାର ଆର୍ଥିକ ନିଅଣ୍ଟ ହ୍ରାସ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ୩.୬ ଟ୍ରିଲିୟନ ଟଙ୍କା (୪୮.୭୩ବିଲିୟନ ଡଲାର) ରିଜର୍ଭରୁ କିଛି ଦେବାକୁ ଚାପ ପକାଉଥିଲେ।
(ପୂର୍ବତନ ଆରବିଆଇ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଉର୍ଜିତ ପଟେଲ)
ବିମୁଦ୍ରାକରଣ କ୍ଷତିର ଭରଣା ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଆରବିଆଇକୁ ରିଜର୍ଭରୁ ୩ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରି ଆରବିଆଇ ଆଇନର ଧାରା ୭ର ପୂର୍ବରୁ ବ୍ୟବହୃତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଲାଗୁ କରିବାକୁ ଧମକ ଦେଇଥିବା କୁହାଯାଉଛି।
ଉର୍ଜିତଙ୍କ ଇସ୍ତଫା ପରେ ମୋଦୀ ସରକାର ନିର୍ବାଚନୀ ବଣ୍ଡ ପାଇଁ ଚାପ ପକାଉଥିଲେ ବୋଲି ମଧ୍ୟ ଅନୁମାନ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହାକୁ ପଟେଲଙ୍କ ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ ରାଜନ ମଧ୍ୟ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ। ପଟେଲ ଆରବିଆଇ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ବ୍ୟାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ବଣ୍ଡ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ସ୍ୱର୍ଗତ କେନ୍ଦ୍ର ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଅରୁଣ ଜେଟଲୀଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଶ୍ନ କରିଥିଲେ।
ପୂର୍ବତନ ଆରବିଆଇ ଡେପୁଟି ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଭିରାଲ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ
୨୦୧୮ ଅକ୍ଟୋବରରେ ଭିରାଲ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଶିରୋନାମାରେ ସ୍ଥାନ ପାଇଥିଲେ ଯେତେବେଳେ ସେ ଆରବିଆଇର ସ୍ୱାଧୀନତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ଏକ ଭାଷଣ ଦେଇଥିଲେ, ଏବଂ ଚେତାବନୀ ଦେଇଥିଲେ ଯେ, ଆରବିଆଇର ସ୍ୱାୟତ୍ତତାକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ଯେକୌଣସି ପଦକ୍ଷେପ "ସମ୍ଭାବ୍ୟ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ"କୁ ଡାକି ଆଣିପାରେ।
ଆଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ମନ୍ତବ୍ୟ ଏପରି ସମୟରେ ଆସିଛି ଯେତେବେଳେ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି ସରକାର ଏବଂ ଭାରତର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମତଭେଦ ବଢ଼ୁଥିଲା, ଯାହା ଶେଷରେ ତତ୍କାଳୀନ RBI ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଉର୍ଜିତ ପଟେଲଙ୍କ ଇସ୍ତଫାର କାରଣ ହୋଇଥିଲା। RBIର ମୁଦ୍ରା ନୀତି କମିଟି ବୈଠକର କିଛି ସପ୍ତାହ ପୂର୍ବରୁ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଇସ୍ତଫା ଦେଇଥିଲେ।
(ପୂର୍ବତନ ଆରବିଆଇ ଡେପୁଟି ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଭିରାଲ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ)
ଆରବିଆଇର ମୁଦ୍ରା ନୀତି ବିଭାଗର ମୁଖ୍ୟ ଥିବା ଆଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ସରକାରୀ ଆର୍ଥିକ ପରିଚାଳନା ଏବଂ ମୋଦୀ ସରକାର ଆର୍ଥିକ ନିଅଣ୍ଟ ଆକଳନ କରିବା ଉପାୟକୁ ନେଇ ତତ୍କାଳୀନ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଶକ୍ତିକାନ୍ତ ଦାସଙ୍କ ସହ ବିବାଦ ହୋଇଥିଲା। "ବ୍ୟକ୍ତିଗତ କାରଣରୁ" ଇସ୍ତଫା ଦେବାର ଗୋଟିଏ ମାସ ପୂର୍ବରୁ, ମୁଦ୍ରା ନୀତି କମିଟିର ଏକ ବୈଠକରେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଦାସଙ୍କ ସହ ମତଭେଦ ହୋଇଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଥିଲା।
ପୂର୍ବତନ ସିଇଏ ଅରବିନ୍ଦ ସୁବ୍ରମଣ୍ୟନ୍
ମୁଖ୍ୟ ଅର୍ଥନୈତିକ ପରାମର୍ଶଦାତା ଅରବିନ୍ଦ ସୁବ୍ରମଣ୍ୟନ୍ ୨୦୧୮ରେ ତାଙ୍କ ନାତିର ଜନ୍ମ ଉପଲକ୍ଷେ ଏକ ପାରିବାରିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଯୋଗଦେବା ପାଇଁ ଆମେରିକା ଫେରିଯାଉଥିବା ନିଷ୍ପତ୍ତି ବିଷୟରେ ଅରୁଣ ଜେଟଲିଙ୍କ ସହ ଏକ ଭିଡିଓ-କନଫରେନ୍ସିଂ ମାଧ୍ୟମରେ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ। ସେତେବେଳେ ସେ ଅସୁସ୍ଥ ଥିଲେ। ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୧୪ରେ ତିନି ବର୍ଷ ପାଇଁ ସିଇଏ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିବା ସୁବ୍ରମଣ୍ୟନ୍ଙ୍କୁ ଜେଟଲି ଆମେରିକାରେ ରହିବାକୁ କହିଥିଲେ।
(ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟ ଅର୍ଥନୈତିକ ପରାମର୍ଶଦାତା ଅରବିନ୍ଦ ସୁବ୍ରମଣ୍ୟମ୍)
ରଘୁରାମ ରାଜନଙ୍କ ପରି,ସେ ଏୟାର ଇଣ୍ଡିଆ ସମେତ ଘରୋଇକରଣ ସପକ୍ଷରେ ଥିବାରୁ ଆରଏସଏସ ସହ ଜଡିତ ସ୍ୱଦେଶୀ ଜାଗରଣ ମଞ୍ଚ ଏବଂ ସୁବ୍ରମଣ୍ୟମ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କଡ଼ା ସମାଳୋଚନାର ଶିକାର ହୋଇଥିଲେ। ଥରେ ୱାଶିଂଟନର ବୌଦ୍ଧିକ ସମ୍ପତ୍ତି ଅଧିକାର ଉପରେ ସମର୍ଥନ କରିଥିବାରୁ ପାଇଁ ସୁବ୍ରମଣ୍ୟମଙ୍କୁ ସାର୍ବଜନୀନ ଭାବରେ ସମାଲୋଚନାର ଶିକାର ହେବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା। ତା'ପରେ କେନ୍ଦ୍ର ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଜେଟଲୀଙ୍କୁ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରିବାକୁ ପଡିଥିଲା।
ପୂର୍ବତନ ଇସି ଅଶୋକ ଲୋସା ଏବଂ ଅରୁଣ ଗୋଏଲ
୨୦୨୪ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ସୂଚୀ ଘୋଷଣାର କିଛି ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ନିର୍ବାଚନ କମିସନର ଅରୁଣ ଗୋଏଲ ତାଙ୍କ ଇସ୍ତଫାପତ୍ର ଦାଖଲ କରିଥିଲେ। ଗୋଏଲଙ୍କ ବିଦାୟ ପରେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ନିର୍ବାଚନ ପ୍ୟାନେଲରେ କେବଳ ତତ୍କାଳୀନ ମୁଖ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନର ରାଜୀବ କୁମାର ରହିଯାଇଥିଲେ। ୧୯୮୫ ବ୍ୟାଚର ପଞ୍ଜାବ କ୍ୟାଡରର ଆଇଏଏସ୍ ଅଧିକାରୀ ଗୋଏଲ କାହିଁକି ଏକ ପ୍ରାକ୍-ନିର୍ବାଚନ ସର୍ଭେ ପାଇଁ ତାଙ୍କ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଗସ୍ତର ଗୋଟିଏ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେଇଥିଲେ ତାହା ଏବେ ବି ଏକ ପ୍ରଶ୍ନ ହୋଇ ରହିଛି!
(ପୂର୍ବତନ ନିର୍ବାଚନ କମିସନର ଅଶୋକ ଲାଭସା ଏବଂ ଅରୁଣ ଗୋଏଲ)
ଯଦି ଗୋଏଲ ତାଙ୍କର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ପୂରଣ କରିଥାନ୍ତେ, ତେବେ ସେ ଜ୍ଞାନେଶ କୁମାରଙ୍କ ସ୍ଥାନରେ ମୁଖ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନର ହୋଇଥାନ୍ତେ। ଅରୁଣ ଗୋଏଲଙ୍କ ଇସ୍ତଫା ପଛରେ ତତ୍କାଳୀନ ମୁଖ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନର ରାଜୀବ କୁମାରଙ୍କ ସହ ମତଭେଦକୁ କାରଣ ବୋଲି ଅନୁମାନ କରାଯାଉଥିଲା।
୨୦୧୯ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ସମୟରେ ମୋଦି ଏବଂ ଶାହଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଚାର ନିୟମ ଉଲ୍ଲଂଘନ ଅଭିଯୋଗରେ ନିର୍ବାଚନ କମିସନର ଅଶୋକ ଲାଭାସା ଅନେକ ଭିନ୍ନମତ ପତ୍ର ଦେବା ପରେ ଇସ୍ତଫା ଦେଇଥିଲେ। ପରେ ତାଙ୍କ ପରିବାରର ପାଞ୍ଚ ଜଣ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଆୟକର ତଦନ୍ତ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଜଣାପଡ଼ୁଛି ଯେ ସେ ପେଗାସସ୍ ସ୍ପାଏୱେୟାର ଦ୍ୱାରା ଟାର୍ଗେଟ ହୋଇଥିବା ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ଥିଲେ।
pm-narendra-modi | jagdeep-dhankhar | Raghuram-Rajan | Urjit-R-Patel | Viral-Acharya | Former-Chief-Economic-Advisor-Arvind-Subramanian | Former-EC-Ashok-Lavasa-and-Arun-Goyal