ଭୋପାଳ: ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘରର ରୋଷେଇ ଘରର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଶ, ଏହା ଏକ ପନିପରିବା କିମ୍ୱା ଏହାକୁ ମସଲା କୁହାଯିବା ଉଚିତ ବୋଲି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଛି। ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ହାଇକୋର୍ଟର ଇନ୍ଦୋର ବେଞ୍ଚ ଏହି ମାମଲାରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ରାୟ ଦେଇ ରସୁଣକୁ ପରିବା ବୋଲି ଘୋଷଣା କରିଛି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଉଭୟ ପନିପରିବା ବଜାର ଏବଂ ମସଲା ବଜାରରେ ରସୁଣ ବିକ୍ରୟ ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦିଆଯାଇଛି।
ବେଞ୍ଚ କହିଛି ଯେ ଉଭୟ ବଜାରରେ ରସୁଣ ବିକ୍ରି ଦ୍ୱାରା କୃଷକମାନେ ଉପକୃତ ହେବେ। ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ କହିବୁ ଯେ କୃଷକଙ୍କ ଆବେଦନ ଉପରେ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ମାଣ୍ଡି ବୋର୍ଡ ୨୦୧୫ ରେ ଏକ ସଂକଳ୍ପ ପାରିତ କରିଛି। ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବରେ ରସୁଣକୁ ପନିପରିବା ବର୍ଗରେ ରଖାଯାଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ କୃଷି ବିଭାଗ ଏଥିରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରି ମାଣ୍ଡି ବୋର୍ଡର ଆଦେଶକୁ ବାତିଲ କରି ୧୯୭୨ର କୃଷି ଉତ୍ପାଦନ ବଜାର କମିଟି ଅଧିନିୟମକୁ ଦର୍ଶାଇ ରସୁଣକୁ ମସଲା ମାନ୍ୟତା ଦେଇଥିଲା।
ଉଭୟ କୃଷକ ଏବଂ ବିକ୍ରେତାଙ୍କ ସ୍ୱାର୍ଥରେ କୋର୍ଟରେ ବିବାଦ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠିଥିଲା ଯେ ଯଦି ରସୁଣ ଏକ ମସଲା ତେବେ ଏହାକୁ କେଉଁ ବଜାରରେ ବିକ୍ରି କରାଯିବା ଉଚିତ୍? ଯଦି ଏହା ମସଲା ବଜାରରେ ବିକ୍ରି ହୁଏ, ତେବେ ଏହା ହଜାର ହଜାର କମିଶନ ଏଜେଣ୍ଟଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବ । ସେମାନଙ୍କୁ ବିପୁଳ ଅର୍ଥନୈତିକ କ୍ଷତି ସହିବାକୁ ପଡିବ କାରଣ ମସଲା ବଜାର ଅପେକ୍ଷା ପନିପରିବା ବଜାରକୁ ଅଧିକ ଲୋକ ଆସନ୍ତି ଏବଂ ପ୍ରତିଦିନ ଆସନ୍ତି।
ଉଭୟ ପକ୍ଷର ଯୁକ୍ତି ଶୁଣିବା ପରେ ଜଷ୍ଟିସ୍ ଏସ୍ ଧର୍ମାଧିକରୀ ଏବଂ ଜଷ୍ଟିସ୍ ଡି ଭେଙ୍କଟାରମଣ ଏକ ଡିଭିଜନ୍ ବେଞ୍ଚ ମାଣ୍ଡି ବୋର୍ଡର ଆଦେଶକୁ ସମର୍ଥନ କରି କହିଛନ୍ତି ରସୁଣ ଏକ ନଷ୍ଟ ପଦାର୍ଥ, ତେଣୁ ଏହା ଏକ ପନିପରିବା। ତେବେ ଉଭୟ ପନିପରିବା ଏବଂ ମସଲା ବଜାରରେ ରସୁଣ ବିକ୍ରି ହୋଇପାରିବ ବୋଲି କୋର୍ଟ ତାଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତିରେ କହିଛନ୍ତି ଏହାର ବାଣିଜ୍ୟ ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ହଟାଯିବ ଉଭୟ କୃଷକ ଏବଂ ବିକ୍ରେତା ଭଲ ଲାଭ ପାଇବେ।
ହାଇକୋର୍ଟର ୩ ବେଞ୍ଚ ଏନେଇ ୩ ଥର ଶୁଣାଣି କରିଥିଲେ। ଗଣମାଧ୍ୟମ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ମାମଲା ଦୀର୍ଘ ବର୍ଷ ଧରି ହାଇକୋର୍ଟରେ ବିଚାରାଧୀନ ଥିଲା। ଆଳୁ ପିଆଜ ରସୁଣ କମିଶନ ଏଜେଣ୍ଟ ଆସୋସିଏସନ ପ୍ରଥମେ ମାଣ୍ଡି ବୋର୍ଡର ମୁଖ୍ୟ ସଚିବଙ୍କ ଆଦେଶ ବିରୁଦ୍ଧରେ ୨୦୧୬ ମସିହାରେ ଇନ୍ଦୋର ବେଞ୍ଚ ନିକଟକୁ ଯାଇଥିଲେ। ଫେବୃଆରୀ ୨୦୧୭ ରେ ବିଚାରପତି ମୁଖ୍ୟ ସଚିବଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ ରାୟ ଦେଇଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ପନିପରିବା ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆଲୋଡ଼ନ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା, ଯାହା ଯୁକ୍ତି ଦର୍ଶାଇଥିଲା ଯେ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି କୃଷକଙ୍କ ପାଇଁ ନୁହେଁ ବରଂ କମିଶନ ଏଜେଣ୍ଟମାନଙ୍କ ଲାଗି ଲାଭଦାୟକ ହେବ।
ଜୁଲାଇ ୨୦୧୭ରେ, ଆବେଦନକାରୀ ମୁକେଶ ସୋମାନି ଏକ ସମୀକ୍ଷା ଆବେଦନ କରିଥିଲେ, ଯାହା ହାଇକୋର୍ଟର ୨-ବିଚାରପତିଙ୍କ ବେଞ୍ଚରେ ଆସିଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଜାନୁଆରୀ୨୦୨୪ ରେ ମସଲା ବର୍ଗରେ ରସୁଣ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ହାଇକୋର୍ଟର ପୂର୍ବ ନିଷ୍ପତ୍ତି କେବଳ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କୁ ଅନୁମତି ଦେବ ବୋଲି କହିଥିଲେ। ଲାଭ ହେବ, କୃଷକ ନୁହେଁ ।
ଜୁଲାଇ ୨୩ ର ନିଷ୍ପତ୍ତିର କପି ବର୍ତ୍ତମାନ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି । ଗଣମାଧ୍ୟମ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ରସୁଣ ବ୍ୟବସାୟୀ ଏବଂ କମିଶନ ଏଜେଣ୍ଟମାନେ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୪ ରେ ଡବଲ୍ ବେଞ୍ଚ ଆଦେଶର ସମୀକ୍ଷା କରିବାକୁ ଚାହିଁଥିଲେ ଏବଂ ଜଷ୍ଟିସ୍ ଧର୍ମଧାରୀ ଏବଂ ଜଷ୍ଟିସ୍ ଭେଙ୍କଟାରାମନଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା। ଜୁଲାଇ୨୩ରେ ଏହାର ଆଦେଶରେ, ବେଞ୍ଚ ଏହାର ଫେବୃଆରୀ ୨୦୧୭ ଆଦେଶକୁ ପୁନଃସ୍ଥାପିତ କରିଥିଲା, ଯାହା ରସୁଣକୁ ପନିପରିବା ଭାବରେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲା ।
ଏହି ରାୟ ଅଗଷ୍ଟ ୧୨ ସୋମବାର ଦିନ ସାର୍ବଜନୀନ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ମାର୍କେଟ ବୋର୍ଡର ପରିଚାଳନା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କୁ ବଜାରର ନିୟମରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଛି। ଯେପରି ପ୍ରଥମେ ୨୦୧୫ରେ କରାଯାଇଥିଲା। ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ମଣ୍ଡି ବୋର୍ଡର ଯୁଗ୍ମ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର କହିଛନ୍ତି ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଅନୁଯାୟୀ ପନିପରିବା ବଜାରରେ ରସୁଣ ପାଇଁ କମିଶନ ଏଜେଣ୍ଟମାନଙ୍କୁ ନିଲାମ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଆଯିବ। ଲୋକମାନେ ଦୁଇଟି ବଜାରରୁ ପନିପରିବା ଏବଂ ମସଲା ଭାବେ ରସୁଣ ପାଇବେ ।