ମଙ୍ଗଳ ଗ୍ରହରେ ମିଳିଲା ବିଶାଳ ଭୂତଳ ଜଳଭଣ୍ଡାର

ୱାସିଂଟନ: ନିକଟରେ ହୋଇଥିବା ଏକ ଗବେଷଣାରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ମଙ୍ଗଳପୃଷ୍ଠର ଗଭୀର ତଳେ ତରଳ ଜଳର ଏକ ବିଶାଳ ଭଣ୍ଡାର ରହିଛି। ଯଦି ଏହା ପୃଥିବୀର ମହାସାଗର ଭଳି ମଙ୍ଗଳର ପୃଷ୍ଠଦେଶରେ ଥାନ୍ତା, ତେବେ ଏହା ସମଗ୍ର ଗ୍ରହକୁ ୧ରୁ ୨ କିମି ଗଭୀରତା ଯାଏ ବୁଡ଼ାଇଦେବା ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ହୋଇଥାନ୍ତା। ନାସାର ଇନ୍‌ସାଇଟ୍ ଲ୍ୟାଣ୍ଡରରୁ ମିଳିଥିବା ତଥ୍ୟକୁ ଆଧାର କରି ଏହି ଗବେଷଣାରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ମଙ୍ଗଳ ଗ୍ରହର ଭୂପୃଷ୍ଠ ଅତୀତ କିମ୍ବା ବର୍ତମାନ ଅଣୁଜୀବଙ୍କ ଜୀବନ ପାଇଁ ଅନୁକୂଳ ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ। ୨୦୧୮ରୁ ୨୦୨୨ରେ ଏହାର ଅଭିଯାନ ଶେଷ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଇନ୍‌ସାଇଟ୍ ଲ୍ୟାଣ୍ଡର ଭୂକମ୍ପଜନିତ ତଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା ଯାହା ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କୁ ଏହି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଜଳଭଣ୍ଡାରକୁ ଉନ୍ମୋଚନ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଛି। ଭୂପୃଷ୍ଠରୁ ପ୍ରାୟ ୧୧.୫ରୁ ୨୦ କିଲୋମିଟର ତଳେ ଅବସ୍ଥିତ ଏହି ପାଣି ଅଗ୍ନେୟ ପଥର ଭିତରେ ଫସି ରହିଛି। ଏହି ଗଭୀରତାରେ ଥିବା ତାପମାତ୍ରା ତରଳ ଜଳକୁ ବଜାୟ ରଖିପାରିବ, କିନ୍ତୁ ପୃଷ୍ଠଦେଶରେ ଜଳ ବରଫ ହୋଇଯିବ।

ସାନ୍ ଡିଏଗୋସ୍ଥିତ କାଲିଫର୍ଣ୍ଣିଆ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଗ୍ରହ ବୈଜ୍ଞାନିକ ତଥା ଅଧ୍ୟୟନର ମୁଖ୍ୟ ଲେଖକ ବାଶାନ ରାଇଟ୍ କହିଛନ୍ତି ଯେ ମଙ୍ଗଳ ଗ୍ରହର ପୃଷ୍ଠ ତଳେ ତରଳ ଜଳର ଉପସ୍ଥିତି ମଙ୍ଗଳକମ୍ପ (ପୃଥିବୀରେ ଯେମିତି ଭୂମିକମ୍ପ) ତରଙ୍ଗର ବେଗକୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ତରଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକ ପଥର ରଚନା, ଫାଟର ଉପସ୍ଥିତି ଆଦି ଉପରେ ଆଧାର କରି ବେଗ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିଥାଏ। ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ମତରେ ୩ ବିଲିୟନ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ମଙ୍ଗଳ ଗ୍ରହ ଏକ ଉଷ୍ମ ଓ ଆର୍ଦ୍ର ଗ୍ରହ ଥିଲା, ଯେଉଁଠାରେ ନଦୀ, ହ୍ରଦ ଓ ସମ୍ଭବତଃ ସମୁଦ୍ର ଥିଲା। ସେହି ପ୍ରାଚୀନ ଜଳର ଅଧିକାଂଶ ଅଂଶ ପୃଷ୍ଠଦେଶ ତଳେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲା। ମଙ୍ଗଳ ଗ୍ରହର ମେରୁରେ ବରଫ ଥିବାବେଳେ ଗଭୀରତା ହେତୁ ଏହାର ପୃଷ୍ଠତଳ ତରଳ ଜଳ ଯାଏ ପହଞ୍ଚିବା ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ହୋଇପାରେ। ଏହି ଗଭୀରତାକୁ ଖନନ କରିବା ଏକ କଷ୍ଟକର କାର୍ଯ୍ୟ, କିନ୍ତୁ ଗବେଷକମାନେ ସର୍ବରସ ଫସେ ପରି ଅଞ୍ଚଳର ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଛନ୍ତି, ଯେଉଁଠାରେ ଭୂତାତ୍ତ୍ୱିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ପୃଷ୍ଠକୁ ଜଳ ବାହାର କରିପାରେ।