ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଆଜିକାଲି ନକଲି ନୋଟଗୁଡିକର ଧାରା ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। ଏହି ସାଇବର ଅପରାଧୀମାନେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଠକିବା ସହିତ ଦେଶର ଅର୍ଥନୀତିକୁ ମଧ୍ୟ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇଥାନ୍ତି। ଏହି ଲୋକମାନଙ୍କର ନୂତନ ପଦ୍ଧତି ଦେଖି ସାଧାରଣ ଲୋକ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯିବା ସ୍ବାଭାବିକ। ସମ୍ପ୍ରତି ସୋସିଆଲ ମିଡିଆରେ ଏକ ବାର୍ତ୍ତା ଭାଇରାଲ ହେବାରେ ଲାଗିଛି ଯେଉଁଥିରେ ୫୦୦ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟରେ ଥିବା ଷ୍ଟାର ମାର୍କ ବା ତାରକା ଚିହ୍ନକୁ ନକଲି ବୋଲି ଏକ ସଙ୍କେତ ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି। କିନ୍ତୁ ଏହି ବାର୍ତ୍ତା ଭୁଲ ବୋଲି ପିଆଇବି କହିଛି।
ଷ୍ଟାର (*) ଚିହ୍ନ ଥିବା ୫୦୦ ଟଙ୍କା ନୋଟ୍ ବଜାରରେ ଘୁରି ବୁଲୁଛି। ଯେତେବେଳେ ଏହିପରି ଏକ ନୋଟ୍ ଇଣ୍ଡୁସ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ବ୍ୟାଙ୍କରେ ଜମା ହୋଇଥିଲା, ସେତେବେଳେ ଏହାକୁ ଫେରସ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ନୋଟ୍ ନକଲି ବୋଲି କୁହାଯାଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଏହି ଖବରଟି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୁଲ୍। ସରକାରଙ୍କ ଫ୍ୟାକ୍ଟ ଚେକିଂ ଏଜେନ୍ସି ପିଆଇବି ଫ୍ୟାକ୍ଟ ଚେକ୍ ଏହି ବାର୍ତ୍ତାକୁ ମିଥ୍ୟା ବୋଲି କହିଛି। ବାସ୍ତବରେ, ଡିସେମ୍ବର ୨୦୧୬ ଠାରୁ ଷ୍ଟାର୍ ସଙ୍କେତ ସହିତ ୫୦୦ ଟଙ୍କା ନୋଟ୍ ପ୍ରଚଳିତ ଅଛି ।
ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ (ଆରବିଆଇ) କେବଳ ୨୦୧୬ରେ ଷ୍ଟାର ନୋଟ୍ ଜାରି କରିଥିଲା। ସେହି ସମୟରେ ପ୍ରକାଶିତ ସୂଚନାରେ, ଆରବିଆଇ ନୂତନ ନୋଟର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲା। ଏହି ନୋଟଗୁଡିକରେ ୫୦୦ ଟଙ୍କା ସହିତ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଚିତ୍ର (ନୂତନ ସିରିଜ୍), ଉଭୟ ନମ୍ବର ପ୍ୟାନେଲରେ “ଇ” ଅକ୍ଷର, ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ଦସ୍ତଖତ ଏବଂ ସ୍ବଚ୍ଛ ଭାରତର ଲୋଗୋ ରହିଛି। କେତେକ ନୋଟରେ ଲେଖାଯାଇଥିବା ସଂଖ୍ୟା ମଝିରେ ଏକ ଅତ୍ୟଧିକ ଷ୍ଟାର୍ ମାର୍କ (*) ଅଛି।
ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ପ୍ରକାରର କାଗଜ ଯୋଗୁ ଅସଲି ନୋଟ୍ ଗୁଡିକ ଏକ ଭିନ୍ନ ସ୍ପର୍ଶ ଏବଂ ଅନୁଭବ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ। ଏହି ନୋଟ୍ ଗୁଡିକ ଛୁଇଁବାକୁ ଟିକେ ଖଦଖଦଡିଆ ଅନୁଭବ ହୋଇଥାଏ କାରଣ ସେଥିରେ ଅକ୍ଷର ଏବଂ ଆକୃତି ରହିଥାଏ। ନକଲି ନୋଟ୍ ସ୍ପର୍ଶ ପାଇଁ ଭିନ୍ନ ଅନୁଭବ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ। ନକି ନୋଟ୍ର ବିଶେଷ ସ୍ପର୍ଶ ନାହିଁ ଏବଂ ଏହା ଅଧିକ ଚିକ୍କଣ କିମ୍ବା ନରମ ଦେଖାଯାଇଥାଏ।
Do you have a ₹500 note with a star symbol (*)❓
— PIB Fact Check (@PIBFactCheck) August 13, 2024
Are you worried it's fake❓
Fret no more‼️#PIBFactCheck
✔️The message deeming such notes as fake is false!
✔️Star marked(*)₹500 banknotes have been in circulation since December 2016
🔗https://t.co/hNXwYyhPna pic.twitter.com/AJxUoWLD0N
ଅସଲି ନୋଟରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଫଟୋଗ୍ରାଫର ଏକ ୱାଟର ମାର୍କ ଅଛି। ନୋଟ୍କୁ ଆଲୋକ ସାମ୍ନାରେ ଧରି ପରୀକ୍ଷା କଲେ ୱାଟର ମାର୍କ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହେବ। ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଚିତ୍ର ସାମାନ୍ୟ ସ୍ୱଚ୍ଛ ହେବ। ନକଲି ନୋଟ୍ ଗୁଡିକରେ ଏହି ୱାଟର ମାର୍କ ନଥାଏ।
ଅସଲି ନୋଟ୍ ଗୁଡିକରେ ଏକ ସୁରକ୍ଷା ସୂତ୍ର ଅଛି ଯାହା ନୋଟ୍ର ସମ୍ମୁଖ ଭାଗରେ ଭୂଲମ୍ବ ଭାବରେ ରହିଥାଏ। ନକଲି ନୋଟରେ ଏହି ସୂତ୍ରଟି ଭଲ ଭାବେ ନ ଥାଏ କିମ୍ବା ଆଦୌ ନ ଥାଏ।
ଅସଲି ନୋଟ୍ ଗୁଡିକରେ ଛୋଟ ଅକ୍ଷର ଏବଂ ଜଟିଳ ଡିଜାଇନ୍ ଅଛି, ଯାହା କପି କରିବା କଷ୍ଟକର। ଅସଲି ନୋଟରେ ଏହି ଅକ୍ଷରଗୁଡ଼ିକ ସ୍ପଷ୍ଟ ଏବଂ ପଠନୀୟ। ନକଲି ନୋଟରେ, ଏହି ସୂକ୍ଷ୍ମ ଡିଜାଇନ୍ଗୁଡ଼ିକ ସ୍ପଷ୍ଟ ନୁହେଁ କିମ୍ବା ଅକ୍ଷରଗୁଡ଼ିକ ଅସ୍ପଷ୍ଟ ଦେଖାଯାଇଥାଏ ।
ଅସଲି ନୋଟ୍ ଗୁଡିକ କିଛି ଅଂଶରେ ଅକ୍ଷର ଏବଂ ଆକୃତି ଉପରକୁ ହୋଇ ରହିଥାଏ। ଯାହା ସ୍ପର୍ଶ କରି ଅନୁଭବ କରାଯାଇପାରେ। ଅସଲି ନୋଟରେ ଏହି ଉଠାଯାଇଥିବା କ୍ଷେତ୍ରଗୁଡିକ ସହଜରେ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୁଏ, ଯେତେବେଳେ କି ନକଲି ନୋଟରେ ସେ ସବୁ ନଥାଏ କିମ୍ବା ଭଲ ଭାବେ ନ ଥାଏ।
ଏହା ସହିତ ପିଆଇବି କହିଛି ଗୁଜବକୁ ଅଣଦେଖା କରନ୍ତୁ ଏବଂ ନିଜର ନୋଟ୍ଗୁଡ଼ିକୁ ଭଲ ଭାବରେ ଯାଞ୍ଚ କରନ୍ତୁ । କୌଣସି ସନ୍ଦେହ ହେଲେ ବ୍ୟାଙ୍କ ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଛି।