ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଇସଲାମିକ୍ ଆଇନରେ ନାବାଳିକାଙ୍କୁ ବିବାହ ଆଇନଗତ ମାତ୍ର ହିନ୍ଦୁରେ ନୁହେଁ, ଏହା ସମାନ ନାଗରିକ ସଂହିତା ଆପଣେଇବାର ସମୟ ବୋଲି ଦିଲ୍ଲୀ ହାଇକୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି। ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଆଇନ ଏବଂ ଫୌଜଦାରୀ ଆଇନ ମଧ୍ୟରେ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ଦର୍ଶାଇ କୋର୍ଟ ସମାନ ନାଗରିକ ସଂହିତାକୁ ସମର୍ଥନ କରିଛନ୍ତି।
କୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି, ଏହା କ'ଣ ସମାନ ନାଗରିକ ସଂହିତା ଆଡ଼କୁ ଆଗେଇ ଯିବାର ସମୟ ନୁହେଁ, ଯାହା ଏକ ଢାଞ୍ଚା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବ ଯେଉଁଠାରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ କିମ୍ବା ପାରମ୍ପରିକ ଆଇନ ଜାତୀୟ ଆଇନକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିବ ନାହିଁ।
ଦିଲ୍ଲୀ ହାଇକୋର୍ଟ ଏକ ସମାନ ନାଗରିକ ସଂହିତା (ୟୁସିସି) କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାକୁ ସମର୍ଥନ କରି କହିଛନ୍ତି, ଯାହା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ କିମ୍ବା ପାରମ୍ପରିକ ଆଇନଗୁଡ଼ିକୁ ଜାତୀୟ ଆଇନ ହାମିଦ ରଜା ବନାମ ଏନସିଟି ଦିଲ୍ଲୀ ରାଜ୍ୟ ମାମଲା ଉପରେ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦିଏ ନାହିଁ।
ଜଷ୍ଟିସ୍ ଅରୁଣ ମୋଙ୍ଗା କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଇସଲାମିକ୍ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ, ଯୌବନ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥିବା ଜଣେ ନାବାଳିକା ଝିଅ ଆଇନଗତ ଭାବରେ ବିବାହ କରିପାରିବେ, କିନ୍ତୁ ଭାରତୀୟ ଫୌଜଦାରୀ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ, ଏପରି ବିବାହ ସ୍ୱାମୀଙ୍କୁ ଭାରତୀୟ ଦଣ୍ଡ ସଂହିତା (ଆଇପିସି) ଏବଂ ଯୌନ ଅପରାଧରୁ ଶିଶୁ ସୁରକ୍ଷା ଆଇନ (ପୋକ୍ସୋ ଆଇନ) ଅନୁଯାୟୀ ଅପରାଧୀ କରିଥାଏ।
ବିଚାରପତି ପ୍ରଶ୍ନ କରିଥିଲେ, ଏହି ପରିସ୍ଥିତି ଦୀର୍ଘଦିନ ଧରି ଚାଲିଆସୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଆଇନ ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ ସମାଜକୁ ଅପରାଧୀ କରାଯିବା ଉଚିତ୍ କି ନାହିଁ ସେ ବିଷୟରେ ଏକ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ସୃଷ୍ଟି କରେ।
ଜଷ୍ଟିସ୍ ମୋଙ୍ଗା କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଏହି ବିବାଦ ପାଇଁ ଆଇନଗତ ସ୍ପଷ୍ଟତା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ ଏବଂ ବିଧାନସଭାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାକୁ ପଡିବ, ସମଗ୍ର ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ଅପରାଧୀକରଣ ଜାରି ରଖିବା ଉଚିତ୍ ନା ଆଇନଗତ ନିଶ୍ଚିତତା ମାଧ୍ୟମରେ ଶାନ୍ତି ଏବଂ ସଦ୍ଭାବନାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରାଯିବା ଜରୁରୀ।
କୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି, ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ, ସମାନ ନାଗରିକ ସଂହିତାର ବିରୋଧୀମାନେ ସତର୍କ କରାଇ ଦେଉଛନ୍ତି ଯେ ସମାନତା ଭାରତର ସମ୍ବିଧାନରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକଙ୍କୁ ମୌଳିକ ଅଧିକାର ଭାବରେ ସୁନିଶ୍ଚିତ ଧାର୍ମିକ ସ୍ୱାଧୀନତାକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିପାରେ। ତଥାପି, ଏପରି ସ୍ୱାଧୀନତା ଏପରି ଅଭ୍ୟାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତାର କରିପାରିବ ନାହିଁ ଯାହା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଅପରାଧିକ ଦାୟିତ୍ୱରେ ପକାଇଥାଏ।
କୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଏକ ବ୍ୟବହାରିକ ମଧ୍ୟମ ପଥ ହେଉଛି ପ୍ରମୁଖ ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକୁ ମାନକୀକରଣ କରିବା, ଯେପରିକି ଦଣ୍ଡନୀୟ ପରିଣାମ ସହିତ ବାଲ୍ୟବିବାହକୁ ନିଷିଦ୍ଧ କରିବା, କାରଣ ଏଗୁଡ଼ିକ ବିଏନଏସ ଏବଂ ପୋକ୍ସୋ ଉଭୟ ସହିତ ସିଧାସଳଖ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱରେ ଅଛି।
କୋର୍ଟ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି କହିଛନ୍ତି,ଏହା ସହିତ, କମ୍ ବିବାଦୀୟ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ମାମଲାଗୁଡ଼ିକୁ ସମ୍ପୃକ୍ତ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ମଧ୍ୟରେ ଧୀରେ ଧୀରେ ବିକଶିତ ହେବାକୁ ଦିଆଯାଇପାରିବ। ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ଦେଶର ଆଇନ ପ୍ରଣୟନକାରୀଙ୍କ ବିବେଚନା ଉପରେ ଛାଡି ଦିଆଯିବା ଭଲ। ତଥାପି, ବିଧାନସଭା/ସଂସଦରୁ ଶୀଘ୍ର ଏକ ସ୍ଥାୟୀ ସମାଧାନ ଆସିବା ଉଚିତ୍।
ଭାରତୀୟ ଦଣ୍ଡ ସଂହିତାର ଧାରା ୩୭୬ (ଦୁଷ୍କର୍ମ) ଏବଂ ପୋକ୍ସୋ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ଅଭିଯୁକ୍ତ ହମିଦ ରାଜାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଦାଏର ଜାମିନ ଆବେଦନ ଉପରେ ରାୟ ଶୁଣାଇବା ସମୟରେ ଖଣ୍ଡପୀଠ ଏହି ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ କରିଛନ୍ତି। ସେ ଜଣେ ନାବାଳିକା ଝିଅକୁ ବିବାହ କରିବା ପାଇଁ ଅଭିଯୁକ୍ତ, ଯିଏ ତାଙ୍କ ସାବତ ବାପାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଯୌନ ନିର୍ଯାତନାର ଶିକାର ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ନିର୍ଯାତନାର ପରିଣାମ ସ୍ୱରୂପ ଏକ ସନ୍ତାନ ଜନ୍ମ ଦେଇଥିଲେ।
ଜନ୍ମ ରେକର୍ଡ ଏବଂ ଏଫଆଇଆରରେ ଅଭିଯୁକ୍ତ ଜଣକ ନାବାଳିକା ଭାବରେ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ସେ ଦାବି କରିଥିଲେ ଯେ, ସେ ଜଣେ ପ୍ରାପ୍ତବୟସ୍କା (ପ୍ରାୟ ୨୦ ବର୍ଷ ବୟସ୍କା) ଏବଂ ଇସଲାମିକ୍ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ଏକ ବୈଧ ବିବାହ ପ୍ରମାଣପତ୍ର ସହିତ ସ୍ୱେଚ୍ଛାକୃତ ଭାବରେ ରଜାଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ। ସେମାନଙ୍କର ଏକ ସନ୍ତାନ ମଧ୍ୟ ଅଛି। ଅଭିଯୁକ୍ତ ରଜାଙ୍କ ଜାମିନକୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ।
ତଥାପି, ସରକାରୀ ଆଇନଜୀବୀ ଅଭିଯୋଗ କରିଥିଲେ ଯେ, ବିବାହ ସମୟରେ ଝିଅଟି ନାବାଳିକା ଥିଲା, ଯାହା ସମ୍ପର୍କ ଏବଂ ବିବାହକୁ ଅବୈଧ କରିଥିଲା।
ଏହା ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଯେ, ରଜାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏଫଆଇଆର ଝିଅଟିର ସାବତ ବାପା ଦାଏର କରିଥିଲେ, ଯିଏ ତାଙ୍କୁ ଯୌନ ନିର୍ଯାତନା ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ନିଜକୁ ମାମଲାରୁ ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ଅଭିଯୋଗ କରିଥିଲେ ବୋଲି ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଥିଲା।
ମାମଲାଟି ବିଚାର କରିବା ପରେ, କୋର୍ଟ ଇସଲାମିକ୍ ଆଇନ ଏବଂ ଦେଶର ଦଣ୍ଡ ଆଇନ ମଧ୍ୟରେ ବିରୋଧାଭାସ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିଥିଲେ।
କୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଇସଲାମିକ୍ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଆଇନ ଝିଅମାନଙ୍କୁ ଯୌବନ (ଯାହାକୁ ୧୫ ବର୍ଷ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ) ପ୍ରାପ୍ତ କରିବା ପରେ ବିବାହ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଏ, ଯେତେବେଳେ ଆପିସି/ବିଏନଏସ ଏବଂ ପୋକ୍ସୋ ଆଇନଗୁଡ଼ିକ ନାବାଳିକାଙ୍କ ସହିତ ବିବାହ କିମ୍ବା ଯୌନ ସମ୍ପର୍କକୁ ନିଷିଦ୍ଧ କରେ ଏବଂ ଧାର୍ମିକ ପ୍ରଥା ନିର୍ବିଶେଷରେ ଏପରି କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଅପରାଧ ଭାବେ ବିବେଚନା କରିଥାଏ।
ତଥାପି, କୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ବର୍ତ୍ତମାନର ମାମଲାରେ, ଅଭିଯୁକ୍ତ ରାଜାଙ୍କ ଗିରଫ ପୂର୍ବରୁ ତାଙ୍କ ସହିତ ରହୁଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସାବତ ବାପା ନିଜକୁ ବଞ୍ଚାଇବା ଏବଂ ତାଙ୍କ ଅପରାଧକୁ ଲୁଚାଇବା ପାଇଁ ଏଫଆଇଆର ଦାଏର କରିଥିଲେ।
ବିଚାରପତି ମୋଙ୍ଗା ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କ ଗିରଫଦାରୀ ଏବଂ ଅଟକ ରଖିବାରେ ପ୍ରକ୍ରିୟାଗତ ଉଲ୍ଲଂଘନ ମଧ୍ୟ ପାଇଥିଲେ।
ତେଣୁ, କୋର୍ଟ ରଜାଙ୍କୁ ନିୟମିତ ଜାମିନ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ, ଯିଏ ୧୯ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୨୫ ଠାରୁ ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀକାଳୀନ ଜାମିନରେ ଥିଲେ।
ମାମଲାରେ,ହମିଦ ରଜାଙ୍କ ତରଫରୁ ଆଡଭୋକେଟ ଫୁରକାନ ଅଲି ମିର୍ଜା, ଅସୀମ କିରମାନି, ହରିସ ଅହମ୍ମଦ ଏବଂ ଅବଦୁଲ ୱାସିହ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ।
ବରିଷ୍ଠ ଆଇନଜୀବୀ ନନ୍ଦିତା ରାଓ ଆମିକସ୍ କ୍ୟୁରି ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କୁ ଆଡଭୋକେଟ୍ ଅମିତ ପେସୱାନି ସହାୟତା କରିଥିଲେ।
ପ୍ରଫେସର ଫୈଜାନ ମୁସ୍ତାଫା (ଭାଇସ ଚାନ୍ସେଲର, ଚାଣକ୍ୟ ନ୍ୟାସନାଲ ଲ ୟୁନିଭରସିଟି), ଡକ୍ଟର ମହମ୍ମଦ ଖାଲିଦ ଖାନ (ଇସଲାମିକ୍ ଷ୍ଟଡିଜ୍ ବିଭାଗ, ଜାମିଆ ମିଲିଆ ଇସଲାମିଆ) ଏବଂ ନେହାଲ ଅହମ୍ମଦ (ସହକାରୀ ଆଇନ ପ୍ରଫେସର, ୱକ୍ସେନ ୟୁନିଭରସିଟି, ହାଇଦ୍ରାବାଦ) ଇସଲାମିକ୍ ଆଇନକୁ ବୁଝିବାରେ କୋର୍ଟକୁ ସହାୟତା କରିଥିଲେ।
ରାଜ୍ୟ ପକ୍ଷରୁ ଅତିରିକ୍ତ ସରକାରୀ ଓକିଲ (ଏପିପି) ସଞ୍ଜୀବ ସବରୱାଲ ହାଜର ହୋଇଥିଲେ।
/sambad/media/agency_attachments/2024-07-24t043029592z-sambad-original.webp)
/sambad/media/member_avatars/2024-09-12t092703765z-halim.jpeg)
/sambad/media/media_files/2025/09/28/marriage-of-minors-is-legal-in-islamic-law-but-not-in-hindu-law-it-is-time-to-adopt-a-uniform-civil-code-delhi-high-court-2025-09-28-15-17-41.jpg)