‘ସାର୍ କ୍ରିକ୍‌’ରେ ଭିତ୍ତିଭୂମି ବଢ଼ାଉଛି ପାକିସ୍ତାନ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ପ୍ରତିରକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରୀ ରାଜନାଥ ସିଂହ ଗୁରୁବାର ଚେତାବନୀ ଦେଇ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ସାର୍ କ୍ରିକ୍ ସେକ୍ଟରରେ ପାକିସ୍ତାନର କୌଣସି ଦୁଃସାହସିକ କାର୍ଯ୍ୟ ଏକ ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାକୁ ଆମନ୍ତ୍ରଣ କରିବ ଏବଂ ଏହାର ଜବାବ ଏତେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହେବ ଯେ ଏହା ଉଭୟ ଇତିହାସ ଓ ଭୌଗୋଳିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିପାରେ। ରାଜନାଥ କହିଛନ୍ତି, ଆଲୋଚନା ମାଧ୍ୟମରେ ଏହି ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ଭାରତ ଅନେକ ଉଦ୍ୟମ କରିଛି, କିନ୍ତୁ ପାକିସ୍ତାନର ମନ୍ଦ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ରହିଛି। ସାର୍ କ୍ରିକ୍ ନିକଟରେ ଏହାର ସାମରିକ ଭିତ୍ତିଭୂମିର ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ଏହି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟକୁ ପ୍ରକାଶ କରେ। 

ସାର୍ କ୍ରିକ୍ କ’ଣ?

ସାର୍ କ୍ରିକ୍ ହେଉଛି ଗୁଜରାଟର ଭାରତ-ପାକିସ୍ତାନ ସୀମାରେ ଜନଶୂନ୍ୟ ସନ୍ତସନ୍ତିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ୯୬ କିଲୋମିଟର ଲମ୍ବା ଜୁଆର ମୁହାଣ। ଏହି ସଫାଇ ନାଳ ଆରବ ସାଗରରେ ପ୍ରବାହିତ ହୋଇ ଭାରତର ଗୁଜରାଟ ରାଜ୍ୟକୁ ପାକିସ୍ତାନର ସିନ୍ଧ୍ ପ୍ରଦେଶରୁ ପୃଥକ୍ କରିଥାଏ। 

ବିବାଦ କ’ଣ?

ପାକିସ୍ତାନ ଓ ଭାରତ ମଧ୍ୟରେ ସାମୁଦ୍ରିକ ସୀମାରେଖାର ବ୍ୟାଖ୍ୟାରେ ଏହି ବିବାଦ ରହିଛି। ୧୯୪୭ ମସିହାରେ ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ସିନ୍ଧ୍ ପାକିସ୍ତାନର ଏକ ଅଂଶ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଗୁଜରାଟ ଭାରତର ଏକ ଅଂଶ ହୋଇ ରହିଲା। ୧୯୬୮ ମସିହାରେ ଏକ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଟ୍ରିବ୍ୟୁନାଲ  କଚ୍ଛ ସୀମା ବିବାଦର ଅଧିକାଂଶ ସମାଧାନ କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଏକାଧିକ ରାଉଣ୍ଡ ଆଲୋଚନା ସତ୍ତ୍ୱେ ସାର୍ କ୍ରିକ୍ ଅସମାହିତ ରହିଥିଲା। ଭାରତ ପ୍ରଥମେ ସାମୁଦ୍ରିକ ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବାକୁ ଚାହୁଥିବା ବେଳେ ପାକିସ୍ତାନ ଏହା ପୂର୍ବରୁ ବିବାଦର ସମାଧାନ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି କହିଛି। ୧୯୧୪ ମସିହାର ଏକ ସଂକଳ୍ପନାମାକୁ ଦର୍ଶାଇ ପାକିସ୍ତାନ ଦାବି କରିଛି ଯେ ସମଗ୍ର ସଫାଇ ନାଳ ସିନ୍ଧ୍‌ର। ଭାରତ ଏହାର ସ୍ଥିତିକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ପାଇଁ ୧୯୨୫ ମାନଚିତ୍ର ଏବଂ ମଧ୍ୟ-ଚ୍ୟାନେଲ ସ୍ତମ୍ଭକୁ ଦର୍ଶାଇଛି। 

ଅର୍ଥନୈତିକ ମୂଲ୍ୟ

ସାର୍ କ୍ରିକ୍‌ର ସାମରିକ ମୂଲ୍ୟ କମ୍ କିନ୍ତୁ ବହୁତ ଅର୍ଥନୈତିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ରହିଛି। ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ତୈଳ ଓ ଗ୍ୟାସ ଭଣ୍ଡାର ଥିବା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଏବଂ କ୍ରିକ୍ ଉପରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ସାମୁଦ୍ରିକ ସୀମା, ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଅର୍ଥନୈତିକ ଜୋନ୍ (ଇଇଜେଡ୍) ଏବଂ ମହାଦେଶୀୟ ଥାକର ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ। ଏହି ବିବାଦ ସ୍ଥାନୀୟ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବିତ କରେ, ଯେଉଁମାନେ ପ୍ରାୟତଃ ଅଜାଣତରେ ଅନ୍ୟ ଦେଶର ଜଳରାଶି ଅତିକ୍ରମ କରନ୍ତି ଓ ଗିରଫ ହୁଅନ୍ତି। ଯଦିଓ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ସର୍ବନିମ୍ନ ଦଣ୍ଡବିଧାନ କରିବାକୁ କୁହାଯାଇଛି, ତଥାପି ଉଭୟ ଭାରତ ଓ ପାକିସ୍ତାନ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀମାନଙ୍କୁ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଟକ ରଖନ୍ତି, ଯାହାଫଳରେ ଜୀବିକା ନଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ। ଅନ୍ୟ ଏକ କାରଣ ହେଉଛି ପାକିସ୍ତାନର ଏଲ୍‌ବିଓଡି କେନାଲ, ଯାହା ସାର୍ କ୍ରିକ୍‌ ଭିତରକୁ ଲୁଣିଆ ଓ ଶିଳ୍ପ ଜଳ ନିଷ୍କାସନ କରେ। ଭାରତ ଏହାକୁ ସିନ୍ଧୁ ଜଳ ଚୁକ୍ତିର ଉଲ୍ଲଂଘନ ଭାବରେ ଦେଖୁଛି। 

ଦଶହରା ଅବସରରେ ଗୁଜରାଟର ଭୁଜରେ ଏକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଦେଇ ସିଂହ ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି ଯେ, ସାର୍ କ୍ରିକ୍ ବିଷୟରେ ପାକିସ୍ତାନ ମନ୍ଦ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ରଖିଛି। ସାର୍ କ୍ରିକ୍ ସଂଲଗ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ପାକିସ୍ତାନ ଯେଉଁଭଳି ଭାବରେ ଏହାର ସାମରିକ ଭିତ୍ତିଭୂମି ବିସ୍ତାର କରିଛି ତାହା ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟକୁ ପ୍ରକାଶ କରୁଛି। କିନ୍ତୁ ଏହା କିଛି ଦୁଃସାହସିକ ପଦକ୍ଷେପ ନେଲେ ସାଂଘାତିକ ପରିଣାମ ଭୋଗିବ ବୋଲି ରାଜନାଥ କହିଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି, କରାଚୀକୁ ଯିବାର ଗୋଟିଏ ରାସ୍ତା ସାର୍ କ୍ରିକ୍ ଦେଇ ଯାଇଛି।