ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଅସ୍ତ ହେବା ପରେ ଏହା ଭାରତର ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ ମିଶନର ଐତିହାସିକ ଅବତରଣ ସ୍ଥଳ ଶିବ ଶକ୍ତି ପଏଣ୍ଟ ଉପରେ ଲମ୍ବା ଛାୟା ପକାଇଛି। ଏଥିସହ ପାଖାପାଖି ୧୪ ଦିନ ଧରି ଚାଲିଥିବା ଅନ୍ଧକାର ସମୟରେ ଲ୍ୟାଣ୍ଡର ବିକ୍ରମ ଏବଂ ରୋଭର ପ୍ରଜ୍ଞାନ ସୁପ୍ତ ଅବସ୍ଥାରେ ( ସ୍ଲିପ୍ ମୋଡ୍) ରହିଛନ୍ତି । ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୩୦ରେ ଶିବ ଶକ୍ତି ପଏଣ୍ଟରେ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ କମିବା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ସୂଚନା ମିଳିଛି।

Advertisment

ଉଭୟ ଲ୍ୟାଣ୍ଡର-ରୋଭର ଯୋଡ଼ି ନିଜ ମିଶନ ଶେଷ କରିବା ପରେ ସେମାନଙ୍କୁ ସ୍ଲିପ୍‌ ମୋଡ୍‌ରେ ରଖାଯାଇଥିଲା।  ପୁଣି ସୂର୍ଯ୍ୟାଲୋକ ଆସିବା ପରେ  ସେମାନଙ୍କୁ ଆଉଥରେ ସକ୍ରିୟ କରିବା ପାଇଁ ଏକାଧିକ ପ୍ରୟାସ କରାଯାଉଥିଲା। କୋରୋରେ ଥିବା ୟୁରୋପୀୟ ଷ୍ଟେସନ୍‌ ଏବଂ ବେଙ୍ଗାଲୁରୁର ଆଇଏସ୍‌ଟ୍ରାକ୍‌ ଏଥିପାଇଁ ବ୍ୟାପକ ପ୍ରୟାସ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ କୌଣସି ସୁଫଳ ମିଳି ନଥିଲା।

ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ, ଭାରତୀୟ ମହାକାଶ ଗବେଷଣା ସଂସ୍ଥା (ଇସ୍ରୋ) ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକ୍ଷେପିତ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ ଅଭିଯାନ ଅଗଷ୍ଟ ୨୩ରେ ଚନ୍ଦ୍ରର ଦକ୍ଷିଣ ମେରୁ ଅଞ୍ଚଳ ନିକଟରେ ସଫଳତାର ସହ ଅବତରଣ କରି ଇତିହାସ ରଚିଥିଲା। ଏଭଳି ବିରଳ ସଫଳତା ହାସଲ କରିବାରେ ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ପ୍ରଥମ ଦେଶ ଭାବେ ପରିଗଣିତ ହୋଇଥିଲା।

ଶିବଶକ୍ତି ପଏଣ୍ଟ ନାମକ ଏହି ଅବତରଣ ସ୍ଥଳ ଚନ୍ଦ୍ରର ଉତ୍ତର ମେରୁଠାରୁ ପ୍ରାୟ ୪,୨୦୦ କିଲୋମିଟର ଦୂର ମଞ୍ଜିନସ ସି ଏବଂ ସିମ୍ପେଲିୟସ୍‌ ଏନ୍‌ କ୍ରେଟର୍ସ ମଧ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥିତ। ଏହି ମିଶନରେ ସାମିଲ ଥିବା ମହିଳା ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକାକୁ ସ୍ୱୀକାର କରିବା ପାଇଁ ଅବତରଣ ପଏଣ୍ଟକୁ ‘ଶିବ ଶକ୍ତି’ ନାମ ଦିଆଯାଇଥିଲା।

ଲ୍ୟାଣ୍ଡର ବିକ୍ରମ ଏବଂ ରୋଭର ପ୍ରଜ୍ଞାନ ଚନ୍ଦ୍ରରେ ସେମାନଙ୍କର ଦୁଇ ସପ୍ତାହର ଜୀବନକାଳ ଶେଷ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠରେ ଭୂମି ପରୀକ୍ଷଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ମୂଲ୍ୟବାନ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରିଥିଲେ। ବିକ୍ରମ ଦ୍ୱାରା ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠର ଥର୍ମୋଫିଜିକାଲ ଏକ୍ସପେରିମେଣ୍ଟ (ସିଏଏଏସଟିଇ) ନାମକ ଏକ ଅନବୋର୍ଡ ପେଲୋଡ୍‌ ଅପରେସନ ଥିଲା, ଯାହା ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ଗଭୀରତାରେ ଚନ୍ଦ୍ର ମାଟିର ତାପମାତ୍ରା ମାପିଥିଲା।

ଇସ୍ରୋର ହଜାର ହଜାର ବୈଜ୍ଞାନିକ ଓ ଇଞ୍ଜିନିୟରଙ୍କ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ ଯୋଗୁଁ ଏହି ଅଭିଯାନ ସଫଳ ହୋଇଛି। ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ ଅଭିଯାନ କେବଳ ଭାରତର ମହାକାଶ ଗବେଷଣା କ୍ଷମତାକୁ ଉନ୍ନତ କରିନାହିଁ ବରଂ ବିଶ୍ୱ ଚନ୍ଦ୍ର ଗବେଷଣାରେ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୋଗଦାନ ଦେଇଛି। ବିକ୍ରମ ଓ ପ୍ରଜ୍ଞାନଙ୍କ ଯାତ୍ରାର ଅନ୍ତ ଘଟି ଶିବ ଶକ୍ତି ପଏଣ୍ଟରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଅସ୍ତ ହେବା ପରେ ଏହା ଭବିଷ୍ୟତର ଚନ୍ଦ୍ର ଅଭିଯାନ ପାଇଁ ଏକ ନୂଆ ସକାଳର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିଛି। କାରଣ, ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ ଦ୍ୱାରା ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇଥିବା ତଥ୍ୟର ବିଶ୍ଳେଷଣ ଏବଂ ଅଧ୍ୟୟନ ଜାରି ରହିବ, ଯାହା ଚନ୍ଦ୍ରର ଦକ୍ଷିଣ ମେରୁ ଅଞ୍ଚଳ, ଏକ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଅଜ୍ଞାତ ଅଞ୍ଚଳ ବିଷୟରେ ମୂଲ୍ୟବାନ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିବ।