ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟଗତ କାରଣ ଦର୍ଶାଇ  ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ପଦରୁ ଜଗଦୀପ ଧନଖଡ଼ ସୋମବାର ହଠାତ୍  ଇସ୍ତଫା ଦେବା ପରେ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ବୁଧବାର ନୂଆ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଚୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି। ଅଗଷ୍ଟ ଶେଷ ସପ୍ତାହ ସୁଦ୍ଧା ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଶେଷ ହେବ ଏବଂ ଦେଶକୁ ନୂଆ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ମିଳିବ ବୋଲି ସଂସଦ ସୂତ୍ରରୁ ସୂଚନା ଦିଆଯାଇଛି। ଖୁବ୍‌ଶୀଘ୍ର ନିର୍ବାଚନ ତାରିଖ ନେଇ  ବିଧିବଦ୍ଧ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ପ୍ରକାଶ ପାଇବ ବୋଲି ନିର୍ବାଚନ କମିସନଙ୍କ ସୂତ୍ରରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି।

Advertisment

ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ହେଉଛି ଦେଶର ଦ୍ୱିତୀୟ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସାମ୍ବିଧାନିକ ପଦ। ଏହି ପଦରେ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ଦାୟିତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ ନ କରିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ପଦରେ ରହିପାରିବେ। ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ, ସାମ୍ବିଧାନିକ ନିୟମରେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟ ସୀମା ଉଲ୍ଲେଖ ନ ଥିବାରୁ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ପଦ ଯଥାଶୀଘ୍ର ପୂରଣ ହେବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି। ସୂତ୍ରରୁ ପ୍ରକାଶ ଯେ ଜଗଦୀପ ଧନଖଡ଼ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ସରକାରୀ ବାସଭବନ ଖାଲି କରିବା ପରେ ତାଙ୍କୁ ଦିଲ୍ଲୀରେ ଏକ ସରକାରୀ ବଙ୍ଗଳା ଆବଣ୍ଟନ କରାଯିବ। ତାଙ୍କ ପାଇଁ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରୋଟୋକଲ୍ ପ୍ରଚଳିତ ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ ଜାରି ରହିବ।

ଜଣେ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି କିଭଳି ନିର୍ବାଚିତ ହୁଅନ୍ତି?
ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଲୋକସଭା ଓ ରାଜ୍ୟସଭାର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥାନ୍ତି, ଯେଉଁଠାରେ ରାଜ୍ୟସଭାର ମନୋନୀତ ସଦସ୍ୟମାନେ ମଧ୍ୟ ଭୋଟ୍ ଦେବା ପାଇଁ ଯୋଗ୍ୟ ଅଟନ୍ତି। ୫୪୩ ସଦସ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ଲୋକସଭାରେ ଗୋଟିଏ ଆସନ (ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର ବସିରହାଟ) ଓ ୨୪୫ ସଦସ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ରାଜ୍ୟସଭାରେ ୫ଟି ଆସନ ଖାଲି ପଡ଼ିଛି। ରାଜ୍ୟସଭାର ୫ଟି ଖାଲି ଆସନ ମଧ୍ୟରୁ ୪ଟି ଜମ୍ମୁ-କାଶ୍ମୀରରୁ ଓ ଗୋଟିଏ ପଞ୍ଜାବରୁ ଖାଲି ପଡ଼ିଛି, ଯେଉଁଠାରେ ବର୍ତ୍ତମାନର ସଦସ୍ୟ ସଞ୍ଜୀବ ଅରୋଡ଼ା ଗତ ମାସରେ ଉପନିର୍ବାଚନରେ ରାଜ୍ୟ ବିଧାନସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହେବା ପରେ ଏହି ଆସନରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେଇଥିଲେ। ଉଭୟ ଗୃହର ପ୍ରଭାବୀ ସଂଖ୍ୟା ୭୮୬ ଏବଂ ସମସ୍ତ ଯୋଗ୍ୟ ମତଦାତା ସେମାନଙ୍କ ମତାଧିକାର ସାବ୍ୟସ୍ତ କରୁଥିବାରୁ ବିଜୟୀ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କୁ ଜିତିବା ପାଇଁ ୩୯୪ ଖଣ୍ଡ ଭୋଟ୍ ଦରକାର ପଡ଼ିବ।

ଲୋକସଭାରେ ବିଜେପି ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ଏନ୍‌ଡିଏକୁ ୫୪୨ ସଦସ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ଗୃହରେ ୨୯୩ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ସମର୍ଥନ ରହିଛି। ମନୋନୀତ ସଦସ୍ୟମାନେ ଏନ୍‌ଡିଏ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ ଭୋଟ୍ ଦେବେ ବୋଲି ଅନୁମାନ କଲେ ରାଜ୍ୟସଭାରେ ଶାସକ ମେଣ୍ଟର ୧୨୯ ଜଣ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ସମର୍ଥନ ରହିଛି, ଯାହାର ପ୍ରଭାବୀ ସଦସ୍ୟ ସଂଖ୍ୟା ୨୪୦ ରହିଛି। ଶାସକ ମେଣ୍ଟ ପାଖରେ ୭୮୬ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୪୨୨ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ସମର୍ଥନ ରହିଛି, ଯାହା କି ଉଭୟ ଗୃହର ମିଳିତ ଶକ୍ତି। ନିର୍ବାଚିତ ବ୍ୟକ୍ତି ୫ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ପଦବିରେ ରହିପାରିବେ। ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୬୬(୧)ରେ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି ଯେ ଏକକ ସ୍ଥାନାନ୍ତରଯୋଗ୍ୟ ଭୋଟ ମାଧ୍ୟମରେ ଆନୁପାତିକ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ ଏବଂ ସେହି ନିର୍ବାଚନ ଗୁପ୍ତ ମତଦାନ ଦ୍ୱାରା ହେବ।