ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଚୀନ୍ କ’ଣ ଋଣ ଦେଇ ‘ବନ୍ଧୁତା’ ବଦଳରେ ‘ଦାସତ୍ୱ’ ବିସ୍ତାର କରୁଛି? ଏହି ପ୍ରଶ୍ନ ଏବେ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଗୁଞ୍ଜରିତ ହେବା ଆରମ୍ଭ କରିଛି। ବିଶ୍ୱର ଅନେକ ଦେଶ ଚୀନ୍ ଋଣର ବୋଝ ତଳେ କାନ୍ଦୁଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ତିନୋଟି ହେଉଛି ଭାରତର ପଡ଼ୋଶୀ। ଚୀନ୍ ତାର ବେଲ୍ଟ ଆଣ୍ଡ୍ ରୋଡ୍ ଇନିସିଏଟିଭ୍ (BRI) ଅଧୀନରେ ଅନେକ ଦେଶକୁ କୋଟି କୋଟି ଡଲାର ଋଣ ଦେଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ସେହି ଋଣ ଏହି ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ଆର୍ଥିକ ଦାସତ୍ୱର ଫାଶ ପାଲଟିଛି। କିଛି ଦେଶକୁ ସେମାନଙ୍କର ବନ୍ଦର ମଧ୍ୟ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିବାକୁ ପଡିଥିଲା, ଯେତେବେଳେ କିଛି ରାଷ୍ଟ୍ରର ରାଜନୀତି ହଲି ଯାଇଥିଲା। ଆଜି ଚୀନ୍ ଋଣ ଜାଲରେ ଫସି ରହିଥିବା ସେହି ୫ଟି ଦେଶର କାହାଣୀ ଜାଣନ୍ତୁ।

Advertisment

ପାକିସ୍ତାନ ଏହି ତାଲିକାର ଶୀର୍ଷରେ ଅଛି। ଏହାର ମୋଟ ବୈଦେଶିକ ଋଣର ୨୩% ଭାଗ କେବଳ ଚୀନ ନେଉଛି | ଚୀନ୍ ପାକିସ୍ତାନରେରେ କୋଟି କୋଟି ଡଲାର ନିବେଶ କରିଛି। କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ପାକିସ୍ତାନର ଅବସ୍ଥା ଏପରି ଯେ ସେ ଋଣ ପରିଶୋଧ କରିବାକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସକ୍ଷମ କିମ୍ବା ସ୍ୱାଧୀନ ନୁହେଁ। 

ଚୀନର ବନ୍ଦର ପ୍ରକଳ୍ପ ଏବଂ ଋଣ ଦ୍ୱାରା ଏକ ଛୋଟ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶ ଜିବୋଟି ଏତେ ଭାରାକ୍ରାନ୍ତ ଥିଲା ଯେ ଏହାକୁ ଚୀନକୁ ଏକ ବନ୍ଦର ହସ୍ତାନ୍ତର କରିବାକୁ ପଡିଲା, ଯାହାକୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଚୀନ୍ ସେନା ବ୍ୟବହାର କରୁଛି। ଋଣ ନାମରେ, ଚୀନ୍ ଏଠାରେ ନିଜର ସେନା ମୁତୟନ କରିଛି।

ଚୀନ୍‌ ଋଣ ଯୋଗୁଁ ଶ୍ରୀଲଙ୍କାକୁ ଆର୍ଥିକ ଭାବରେ ଦେବାଳିଆ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଛି। ଏହା ପରେ, ହାମ୍ବନତୋଟା ବନ୍ଦରକୁ ୯୯ ବର୍ଷର ଲିଜ୍ ରେ ଚୀନ୍‌କୁ ଦେବାକୁ ପଡିଲା। ଦେଶରେ ରାଜନୈତିକ ସଙ୍କଟ ଏତେ ଗଭୀର ହୋଇଗଲା ଯେ ରାଜପକ୍ଷେ ସରକାରଙ୍କୁ କ୍ଷମତା ହରାଇବାକୁ ପଡିଲା।

ମାଳଦ୍ୱୀପ ଉପରେ ଚୀନ୍‌ର ପ୍ରଭାବ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଭିତ୍ତିଭୂମି ନାମରେ ମିଳିଥିବା ଋଣ ଦେଶକୁ ଚୀନ୍‌ର ଆର୍ଥିକ ବନ୍ଧକ କରିଦେଇଛି। ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ, ଚୀନ୍‌ ଭାରତକୁ ସବୁ ପାର୍ଶ୍ୱରୁ ଘେରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି।

ଚୀନ୍‌ ଲାଓସ୍‌ରେ ଜଳବିଦ୍ୟୁତ୍ ଏବଂ ପରିବହନ ପ୍ରକଳ୍ପରେ ନିବେଶ କରିଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଦେଶ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ସମ୍ଭାଳି ପାରିଲା ନାହିଁ। ବର୍ତ୍ତମାନ ପରିସ୍ଥିତି ଏପରି ହୋଇଛି ଯେ ଲାଓସ୍ ଅନେକ ପ୍ରକଳ୍ପ ଚୀନ୍ କୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିଛି ଏବଂ ତଥାପି ଋଣ ଶେଷ ହେଉନାହିଁ।