ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଔଷଧ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତ ବିଶ୍ୱରେ ତୃତୀୟ ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି। ଭାରତ କେବଳ ନିଜ ଦେଶର ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ନୁହେଁ ବରଂ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ପାଇଁ ଔଷଧ ତିଆରି କରେ। ଡିପିଟି, ବିସିଜି ଏବଂ ମିଳିମିଳା ଟିକା ଭଳି ଅନେକ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ଟିକା ଉତ୍ପାଦନରେ ଭାରତ ବିଶ୍ୱରେ ଆଗୁଆ ରହିଛି | ଏକ ତଥ୍ୟ ମୁତାବକ ୟୁନିସେଫକୁ ଭାରତ ପ୍ରାୟ ୬୦% ଟିକା ଯୋଗାଇଥାଏ। ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ଡିପିଟି ଏବଂ ବିସିଜି ଟିକା ଆବଶ୍ୟକତାର ୪୦ ରୁ ୭୦% ଭାରତ ପୂରଣ କରେ | ମିଳିମିଳା ଟିକା ପାଇଁ ୯୦% ଚାହିଦା କେବଳ ଭାରତ ପୂରଣ କରେ | ଆମେରିକାର ଏଫଡିଏ (ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ଡ୍ରଗ୍ସ ଆଡମିନିଷ୍ଟ୍ରେସନ) ନିୟମ ପାଳନ କରୁଥିବା ସର୍ବାଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ଫାର୍ମା ପ୍ଲାଣ୍ଟ ଭାରତରେ ରହିଛି।
ଫାର୍ମାସ୍ୟୁଟିକାଲ୍ସ ବିଭାଗର ବାର୍ଷିକ ରିପୋର୍ଟ ୨୦୨୩-୨୪ ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତ ଜେନେରିକ୍ ଔଷଧର ବୃହତ୍ତମ ଉତ୍ପାଦକ ଅଟେ | ଦୁନିଆର ୨୦% ଜେନେରିକ୍ ଔଷଧ କେବଳ ଭାରତରୁ ଆସିଥାଏ | ୬୦ରୁ ଅଧିକ ପ୍ରକାରର ରୋଗ ପାଇଁ ଭାରତରେ ୬୦୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ଜେନେରିକ୍ ବ୍ରାଣ୍ଡ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ | ଭାରତରେ ୫୦୦ ଏପିଆଇ (ଆକ୍ଟିଭ୍ ଫାର୍ମାସ୍ୟୁଟିକାଲ୍ ଉପାଦାନ) ଉତ୍ପାଦକ ଅଛନ୍ତି, ଯାହା ବିଶ୍ୱର ଏପିଆଇ ଶିଳ୍ପରେ ୮% ଯୋଗଦାନ ଦେଇଥାଏ |
ଭାରତରେ ତିଆରି ଔଷଧ କେବଳ ଶସ୍ତା ନୁହେଁ ବରଂ ଭଲ ଗୁଣବତ୍ତା ମଧ୍ୟ ଅଟେ | ସେଥିପାଇଁ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ସେମାନଙ୍କର ଚାହିଦା ରହିଛି | ବିଶେଷକରି ଏଚ୍ଆଇଭିର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ଔଷଧ ଭାରତରୁ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱକୁ ପଠାଯାଏ। ଚିକିତ୍ସା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହା ଭାରତର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ସଫଳତା |
୨୦୨୩-୨୪ ମସିହାରେ ଔଷଧର ମୋଟ କାରବାର ୪୧୭୩୪୫ କୋଟି ଥିଲା, ଯାହା ୨୦୨୨-୨୩ ତୁଳନାରେ ୧୦% ଅଧିକ | ଗତ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ଶିଳ୍ପ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି | ଭାରତରୁ ଔଷଧ ରପ୍ତାନି ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଅଧିକ | ୨୦୨୩-୨୪ ମସିହାରେ ଭାରତ ୨୧୯୪୩୮ କୋଟି ଟଙ୍କା ମୂଲ୍ୟର ଔଷଧ ଅନ୍ୟ ଦେଶକୁ ବିକ୍ରି କରିଥିବାବେଳେ ୫୮୪୪୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ମୂଲ୍ୟର ଔଷଧ ଭାରତକୁ ଆମଦାନୀ ହୋଇଥିଲା।