ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀକୁ ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ପଞ୍ଚାଙ୍ଗ ଅନୁସାରେ ଏହା ପ୍ରତିବର୍ଷ ଭାଦ୍ରବ ମାସର ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷ ଚତୁର୍ଥୀ ତିଥିରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଅନନ୍ତ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପାଳିତ ହୁଏ। ଏହି ୧୦ ଦିନରେ ଭଗବାନ ଗଣେଶଙ୍କୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଏ ଏବଂ ପୂଜା ଆୟୋଜନ କରାଯାଏ।

Advertisment

ଚଳିତ ବର୍ଷ ଗଣେଶ ଉତ୍ସବ ଅଗଷ୍ଟ ୨୭ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହେଉଛି। ଏହି ଦିନ, ମନ୍ଦିର, ଘର ଏବଂ ପୂଜା ମଣ୍ଡପ ଇତ୍ୟାଦି ସ୍ଥାନରେ ଭଗବାନ ଗଣେଶଙ୍କ ପ୍ରତିମା ସ୍ଥାପନ କରାଯିବ। କିଛି ସ୍ଥାନରେ ପୂଜା ଗୋଟିଏ ଦିନ ହେବ। ଆଉ କିଛି ସ୍ଥାନରେ ଦୁଇ ବା ତିନି ଦିନ ପରେ ମୂର୍ତ୍ତି ବିସର୍ଜନ ହେବ। କିନ୍ତୁ ଯେଉଁଠି ଗଣେଶ ଉତ୍ସବ ହେବ, ସେଠାରେ ୧୦ ଦିନ ପରେ ବାପ୍ପାଙ୍କୁ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଓ ଭକ୍ତିର ସହିତ ବିଦାୟ ଦିଆଯିବ। ଗଣେଶ ପୂଜାର ପ୍ରଥମ ଦିନଟି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର। କାରଣ ଏହି ଦିନ ବାପ୍ପା ଆଗମନ କରନ୍ତି। ତେଣୁ ଜାଣନ୍ତୁ ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀର ପ୍ରଥମ ଦିନରେ କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଉଚିତ ଏବଂ କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଏଡାଇବା ଉଚିତ।

ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀ ପୂର୍ବରୁ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକ କରନ୍ତୁ

ଅଗଷ୍ଟ  ୨୭ ତାରିଖ (ବୁଧବାର) ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀ ପାଳନ କରାଯିବ। ଏହା ହେଉଛି ଗଣେଶ ଉତ୍ସବର ପ୍ରଥମ ଦିନ। ଏହା ପୂର୍ବ ଦିନ ପୂଜା କୋଠରୀ କିମ୍ବା ପୂଜା ସ୍ଥାନକୁ ଭଲ ଭାବରେ ସଫା କରନ୍ତୁ ଏବଂ ସାଜସଜ୍ଜା ମଧ୍ୟ କରନ୍ତୁ। ଏହା ପରେ ରୀତିନୀତି ଏବଂ ଶୁଭ ସମୟ ଅନୁସାରେ ବାପ୍ପାଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତି ସ୍ଥାପନ କରନ୍ତୁ। ସକାଳ ୧୧ଟା ୫ରୁ ଅପରାହ୍ନ ୧ଟା ୪୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମୟ ଗଣେଶ ସଂସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ଶୁଭ ହେବ।

ଗଣେଶଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତି କିମ୍ବା ମୂର୍ତ୍ତି ସ୍ଥାପନ କରିବା ପୂର୍ବରୁ, ଏକ ସଂକଳ୍ପ ନିଅନ୍ତୁ। ଆପଣ ଭଗବାନଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତିକୁ ଗୋଟିଏ ଦିନ, ଦେଢ଼ ଦିନ, ତିନି ଦିନ, ପାଞ୍ଚ ଦିନ, ସାତ ଦିନ କିମ୍ବା ୧୦ ଦିନ ପାଇଁ ସ୍ଥାପନ କରିପାରିବେ। ଆପଣ ଘରେ ମୂର୍ତ୍ତି ସ୍ଥାପନ କରିବା ପାଇଁ କେତେ ଦିନ ପାଇଁ ସଂକଳ୍ପ କରିବେ ତାହା ପ୍ରଥମ ଦିନ ହିଁ ନିଆଯିବ ଏବଂ ଏହା ପରେ ଗଣପତିଙ୍କୁ ବିସର୍ଜନ କରାଯିବ। 

ପ୍ରଥମ ଦିନ ଗଣେଶ ସଂସ୍ଥାପନ ସହିତ, କଳଶ ସ୍ଥାପନ କରିବା ମଧ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ। ଗଣେଶଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତି ପାଖରେ କଳଶ ସ୍ଥାପନ କରନ୍ତୁ। କଳଶରେ ଗଙ୍ଗାଜଳ ପୂର୍ଣ୍ଣ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଆମ୍ବ ପତ୍ର, ସୁପାରୀ, ମୁଦ୍ରା, ଅକ୍ଷତ, କୁଙ୍କୁମ ଇତ୍ୟାଦି ରଖନ୍ତୁ ଏବଂ ଉପରେ ଏକ ନଡ଼ିଆ ରଖନ୍ତୁ।

ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀ ପାଇଁ କ’ଣ କରିବେ? 

-ଚନ୍ଦ୍ର ଦର୍ଶନ: ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀରେ ଚନ୍ଦ୍ର ଦର୍ଶନ କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ। ଏହି ଦିନ ଚନ୍ଦ୍ର ଦେଖୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ମିଥ୍ୟା ଅଭିଯୁକ୍ତ କିମ୍ବା ମିଥ୍ୟା ଅଭିଯୁକ୍ତ କରାଯାଇପାରେ।
-ନକାରାତ୍ମକ ଚିନ୍ତାଧାରାରୁ ଦୂରରେ ରୁହନ୍ତୁ: ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀର ପବିତ୍ର ଦିନରେ ବାପ୍ପାଙ୍କ ଆଗମନ ହୁଏ। ତେଣୁ ଏହି ଦିନ ବାଦ-ବିବାଦ ଏବଂ ଝଗଡ଼ାରୁ ଦୂରରେ ରୁହନ୍ତୁ। ଏହା ସହିତ, ନକାରାତ୍ମକ କଥା ହୁଅନ୍ତୁ ନାହିଁ।
-ତୁଳସୀ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ: ଗଣେଶଙ୍କୁ ସ୍ଥାପନ କରିବା ସମୟରେ, ଭୁଲରେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ତୁଳସୀ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ। ଶାସ୍ତ୍ର ଅନୁସାରେ ଭଗବାନ ଗଣେଶଙ୍କୁ ତୁଳସୀ ଅର୍ପଣ କରିବା ନିଷେଧ।
-ବାପ୍ପାଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତିକୁ ଏକା ଛାଡ଼ିଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ: ଭଗବାନ ଗଣେଶଙ୍କୁ ସ୍ଥାପନ କରିବା ପରେ, ମୂର୍ତ୍ତିକୁ ଏକା ଛାଡିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ।
-ଘରେ କେବଳ ଗୋଟିଏ ଗଣେଶ ମୂର୍ତ୍ତି ରଖିବା ଉଚିତ, କାରଣ ମାନକ ବାସ୍ତୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ଅନୁସାରେ ଘରେ ଅତିରିକ୍ତ ମୂର୍ତ୍ତି ରଖିବା ସୁପାରିଶ କରାଯାଏ ନାହିଁ।
-ନୂତନ କାର୍ଯ୍ୟର ଆରମ୍ଭ ହେଉ କିମ୍ବା ନୂତନ ଗୃହରେ ପ୍ରବେଶ ହେଉ କିମ୍ବା ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀର ପର୍ବ। ଏହି ସମୟରେ ଗଣପତିଙ୍କ ସଠିକ୍ ମୂର୍ତ୍ତି ସ୍ଥାପନ ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ।
-କାଠ ଷ୍ଟାଣ୍ଡରେ ହଳଦିଆ କପଡ଼ା ବିଛାଇ ମୂର୍ତ୍ତି ସ୍ଥାପନ କରନ୍ତୁ। ଦିନସାରା ଜଳ ଭୋଜନ କରନ୍ତୁ କିମ୍ବା କେବଳ ଫଳ ଖାଆନ୍ତୁ। ସନ୍ଧ୍ୟାରେ, ଆପଣଙ୍କ ସାମର୍ଥ୍ୟ ଅନୁସାରେ ଗଣେଶଙ୍କୁ ପୂଜା କରନ୍ତୁ। ଘିଅ ଦୀପ ଜଳାନ୍ତୁ।

ଘରେ କେଉଁ ରଙ୍ଗର ଗଣପତି ସ୍ଥାପନ କରିବା ଉଚିତ?

ବାସ୍ତୁ ଅନୁସାରେ, ପ୍ରାକୃତିକ ପଥରରେ ତିଆରି ଏହି ଦୁଇଟି ରୂପର ଗଣେଶ ମୂର୍ତ୍ତି ଯେକୌଣସି ଘର ପାଇଁ ଶୁଭ, ଘରେ ଧଳା ରଙ୍ଗର ଗଣପତି ସ୍ଥାପନ କରିବା ବହୁତ ଶୁଭ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଏହାର ପ୍ରଭାବରେ ଭଲ ଶକ୍ତି, ସମନ୍ୱୟ, ସୁଖ, ସମୃଦ୍ଧି ଏବଂ ସଫଳତା ପାଇବାର ଆଶୀର୍ବାଦ ମିଳିଥାଏ। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ଯଦି ଆମେ ସିନ୍ଦୁର ଗଣେଶ ବିଷୟରେ କଥା ହେବା, ତେବେ ଏହାକୁ ଆତ୍ମ-ବିକାଶ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କାମ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ସ୍ଥାପନ କରିବା ଉଚିତ। ଏହା ନିଶ୍ଚିତ କରେ ଯେ ଆପଣଙ୍କର ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ ସମାପ୍ତ ହୁଏ ଏବଂ ଅନାବଶ୍ୟକ ଇଚ୍ଛା ଶୀଘ୍ର ପୂରଣ ହୁଏ।

Ganesh Puja