ଗାନ୍ଧୀ ଟୋପି ହେଉଛି ମହାତ୍ମାଙ୍କ ବିଚାର ଓ ଆଦର୍ଶର ପ୍ରତୀକ। ପ୍ରାକ୍‌-ସ୍ବାଧୀନତା କାଳରେ ଅନେକ ଗାନ୍ଧୀବାଦୀଙ୍କ ମୁଣ୍ତରେ ଏହି ଟୋପି ଶୋଭା ପାଉଥିଲା। ଏବେ ଗାନ୍ଧୀ ଟୋପି ପ୍ରାୟତଃ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁ ନ ଥିଲେ ହେଁ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଗୋଟିଏ ସ୍କୁୁଲ୍‌ କିନ୍ତୁ ଏହାର ବ୍ୟତିକ୍ରମ। ଗଲା ପଞ୍ଚସ୍ତରି ବର୍ଷ ହେଲା ଏହି ସ୍କୁଲ୍‌ର ଛାତ୍ରମାନେ ଗାନ୍ଧୀ ଟୋପି ପିନ୍ଧିବାର ପର˚ପରାକୁ ପାଳନ କରିଆସୁଛନ୍ତି। ଏପରିକି ଗାନ୍ଧୀଜୀଙ୍କ ପ୍ରିୟ ଭଜନ ‘ବୈଷ୍ଣବ ଜନ ତୋ ତେନେ କହିୟେ’ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ନିୟମିତ ଗାନ କରାଯାଉଛି। ନରସି˚ହପୁର ଜିଲ୍ଲା ମୁଖ୍ୟାଳୟ ଠାରୁ ପ୍ରାୟ ଦଶ କିଲୋମିଟର‌୍‌ ଦୂରରେ ଏହି ବିଦ୍ୟାଳୟଟି ଅବସ୍ଥିତ। ଏହା ୧୮୪୪ ମସିହାରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ରାଜ୍ୟର ଅନ୍ୟତମ ପୁରାତନ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଭାବେ ଜଣାଶୁଣା। ୧୯୪୫ ଅକ୍‌ଟୋବର ୩ ତାରିଖରେ ଗାନ୍ଧୀଜୀ ଏହି ବିଦ୍ୟାଳୟ ପରିଦର୍ଶନରେ ଆସିଥିଲେ। ଗାନ୍ଧୀଜୀଙ୍କ ବାର୍ତ୍ତା- ‘ସତ୍ୟ ଓ ଅହି˚ସା’ ପାଳନ ସ˚ପର୍କରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ବିଦ୍ୟାଳୟ କାନ୍ଥରେ ଉଲ୍ଲେଖ ରହିଛି। ସେହି ସମୟ ଠାରୁ ଛାତ୍ରମାନେ ଗାନ୍ଧୀଟୋପି ପିନ୍ଧି ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଆସୁଥିବା ଅନୁମାନ। ଟୋପି ପିନ୍ଧିବା ଛାତ୍ରଙ୍କ ଲାଗି ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ନୁହେ, କିନ୍ତୁ ଏହା ଦ୍ୱାରା ସେମାନେ ନିଜକୁ ଗର୍ବ ଅନୁଭବ କରିଥାନ୍ତି।