ସୁଶ୍ରୀ: କୃଷି ବିପ୍ଳବ ଆଣିବ କୁସୁମଙ୍କ ଦେଶୀ ବିହନ

ଧାନ ବିହନ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ତାଙ୍କର ନିଶା। ପାରମ୍ପରିକ ବା ଦେଶୀ ଧାନ ବିହନ ସଂଗ୍ରହ କରିବାରେ ଖାଲି ଓଡ଼ିଶା ନୁହେଁ, ସାରା ଦେଶରେ ସେ ନିଜର ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ପରିଚୟ ତିଆରି କରିଛନ୍ତି। ସେ ସଂଗ୍ରହ କରିଥିବା ଧାନ ବିହନ ସଂପର୍କରେ ଜାଣି ଦେଶ ବାହାରୁ ଲୋକେ ଡ‌କ୍ୟୁମେଣ୍ଟାରୀ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ତିଆରି କରୁଛନ୍ତି। ସେ ହେଉଛନ୍ତି ବାଲେଶ୍ବରର ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷିତା ମହିଳା ତଥା ଆଇନଜୀବୀ କୁସୁମ ମିଶ୍ର(୭୦)।

କୁସୁମ ଲୋପ ପାଇଯାଉଥିବା ପାରମ୍ପରିକ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଜାତିର ଦେଶୀ ବିହନକୁ ସଂଗ୍ରହ କରିବାରେ ନିରନ୍ତର ପ୍ରୟାସ ଜାରି ରଖିଛନ୍ତି। ପରିବେଶ ଅନୁକୂଳ ଅର୍ଥାତ୍‌ ପ୍ରାକୃତିକ ଦୁର୍ବିପାକ, ମରୁଡ଼ି ଓ ଲୁଣି ଅଞ୍ଚଳରେ ଚାଷ ହୋଇପାରୁଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଦେଶୀ ବିହନଗୁଡ଼ିକୁ ସେ ସଂଗ୍ରହ କରିଛନ୍ତି। ବନ୍ୟା କି ଲୁଣିପାଣି ମାଡ଼ିଲେ ଚାଷୀ ଯେମିତି କ୍ଷତି ସହିବ ନାହିଁ ଏହାକୁ ସେ ପ୍ରମାଣ କରି ମଧ୍ୟ ଦେଖାଇଛନ୍ତି। ଏହି ବିହନକୁ ସାଇତି ରଖିବା ପାଇଁ ବାଲେଶ୍ବର ଜିଲ୍ଲା ନୀଳଗିରି ବ୍ଲକ କଅଁରପୁର ପଞ୍ଚାୟତ ଚଣ୍ଡିପୁର ଗ୍ରାମରେ ସେ ‘ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ସିଡ୍‌ ବ୍ୟାଙ୍କ’ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଛନ୍ତି। ଏଥିରେ କୁସୁମ୍‌ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଜାତିର ଦେଶୀ ବିହନ ରଖିଛନ୍ତି, ଯାହାକୁ ଓଡ଼ିଶା ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ଦେଶର ଲୋକେ ଆସି ନେଉଛନ୍ତି। ଏହି ସିଡ୍‌ ବ୍ୟ‌ାଙ୍କର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ପାଇଁ ୨ ଜଣ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ନିୟୋଜିତ କରିଛନ୍ତି।

‘ସିଡ୍‌ ବ୍ୟାଙ୍କରେ ରଖିଛନ୍ତି ୧୦୭୨ ପ୍ରଜାତିର ବିହନ

୨୦ ବର୍ଷ ହେଲା ପାରମ୍ପରିକ ବିହନ ସଂଗ୍ରହ କରୁଛନ୍ତି

କୁସୁମ ବାଲେଶ୍ବର ଜିଲ୍ଲା ସହିତ ପୁରୀ, ଜଗତ୍‌ସିଂହପୁର, ନନ୍ଦିଗ୍ରାମ ଓ ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲାରେ ବିହନ ସଂଗ୍ରହ ବ୍ୟାଙ୍କ ଖୋଲିଛନ୍ତି। ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ, ଜର୍ମାନୀ, ତାମିଲନାଡୁ, ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଆଦି ଅଞ୍ଚଳରୁ ଚାଷୀ ଆସି ଏହି ବ୍ୟାଙ୍କରୁ ବିହନ ନେଉଛନ୍ତି। ଏହି ବ୍ୟାଙ୍କରୁ ୬ ଶହରୁ ଅଧିକ ଚାଷୀ ବିହନ ନେଇ ଚାଷ କରୁଛନ୍ତି। ଏଥିପାଇଁ ୧୫ଟି ଗ୍ରାମରେ ମହିଳା ଅନ୍ନ ସ୍ବରାଜ ଗ୍ରୁପ୍ ବି ତାଙ୍କର କାମ କରୁଛି। ମହିଳାମାନେ ଜୈବିକ ପଦ୍ଧତିରେ ପରିବା ଓ ଧାନ ଚାଷ ମଧ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି। ଏ ସଂପର୍କରେ କୁସୁମ କହିଛନ୍ତି, ‌ଦେଶୀ ଧାନରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଖାଦ୍ୟର ଗୁଣ ଅଧିକ। ରୋଗନାଶକ ଶକ୍ତି ମଧ୍ୟ ଅଧିକ। ପୂର୍ବରୁ ଏହାକୁ ଖାଇ ଲୋକେ ନିରୋଗ ରହୁଥିଲେ। ହେଲେ ଏବେ ଦେଶୀ ଧାନ ପରିବର୍ତ୍ତେ ଅଧିକ ଅମଳ ଆଶାରେ ଚାଷୀ ହାଇବ୍ରିଡ୍‌ ଧାନ ଚାଷ କରୁଛି। ଦିଲ୍ଲୀର ଡ. ବନ୍ଦନା ଶିବାଙ୍କଠାରୁ ପ୍ରେରିତ ହୋଇ ପ୍ରଥମେ ଏହି ଚାଷ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲି। ଯେଉଁ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଯାଏ ସେହି ଅଞ୍ଚଳରେ କେଉଁ ପ୍ରଜାତିର ଧାନ ଚାଷ ହେଉଛି ତାହା ଉପରେ ଜାଣି ସଂଗ୍ରହ କରି ଆଣିଥାଏ। ମହାବାତ୍ୟା ପରେ ଏହି ଦେଶୀ ବିହନ ଅସ୍ତରଙ୍ଗ ଓ ଜଗତ୍‌ସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲାର ଚାଷୀଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରି ସଫଳ ହୋଇଥିଲି। ଦେଶୀ ଧାନ ଓ ଜୈବିକ କୃଷିର ଗୁରୁତ୍ବ ବୁଝି ସରକାର ଚାଷୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏନେଇ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଉଚିତ ବୋଲି କୁସୁମ କହିଛନ୍ତି।