ଭୁବନେଶ୍ବର: ରୁଷି ଯାଇଛନ୍ତି ରାଜେନ୍ଦ୍ର। ଆଉ ପଢ଼ିବାକୁ ମିଳିବନି ତାଙ୍କ କବିତାର ଅବୁଝା ଶବ୍ଦ ସବୁ। ମହାନ କବି ରାଜେନ୍ଦ୍ର କିଶୋର ପଣ୍ଡାଙ୍କ ପରଲୋକରେ ପୂରା ଖାଁ ଖାଁ ହୋଇପଡ଼ିଛି ସାହିତ୍ୟ ଦୁନିଆ। କବିତା ଜଗତରେ ଯେପରି ଘୋଟିଯାଇଛି କଳା ବାଦଲ। ଓଡ଼ିଆ କବି, ଔପନ୍ୟାସିକ ଓ ପ୍ରଶାସକଙ୍କୁ ଝୁରି ଝୁରି ଲୁହ ଝରାଉଛନ୍ତି ‌ସାହିତ୍ୟପ୍ରେମୀ। ଏହାରି ମଧ୍ୟରେ ସାମ୍ନାକୁ ଆସେ କିଛି ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କ ସୋସିଆଲ୍‌ ମିଡିଆ ପୋଷ୍ଟ୍‌। ଫେସ୍‌ବୁକ୍‌ରେ କିଭଳି ସାହିତ୍ୟିକମାନେ ମହାନ କବିଙ୍କୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଦେଇଛନ୍ତି ସେ ଉପରେ ନଜର ପକାଇବା।

Advertisment

ବରିଷ୍ଠ କଥାକାର ତଥା ଗୌରହରି ଦାସ ତାଙ୍କ ପୋଷ୍ଟ୍‌ରେ ଲେଖିଛନ୍ତି

 ‘‘ଦାରୁଣ ଦୁଃସମ୍ବାଦ : ବିଖ୍ୟାତ କବି ରାଜେନ୍ଦ୍ର କିଶୋର ପଣ୍ଡା ଆଉ ନାହାନ୍ତି’’

ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀର ସଚିବ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ହୋତା ଲେଖିଛନ୍ତି

‘‘ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେର ମହାବିଦ୍ୟାଳୟର ଟ୍ରଷ୍ଟ ଫଣ୍ଡ ଛାତ୍ରବାସରେ ରହୁଥିଲା ବେଳେ ସଂହତି ନାମକ ଏକ ପତ୍ରିକା ପ୍ରକାଶିତ କରୁଥିଲି ଓ ଯେତେବେଳେ ଜାଣିଲି କବି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପଣ୍ଡା ସେହି ଛାତ୍ରବାସରେ ରହିଥିଲେ ତାଙ୍କୁ ଆମ ପତ୍ରିକା ପାଇଁ ବାର୍ତ୍ତାଟିଏ ଦେବା ପାଇଁ କହିଥିଲି l ସେ ଏକ ସୁନ୍ଦର ବାର୍ତ୍ତା ପଠେଇଥିଲେ ଓ ସମଧର୍ମା ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରିଥିଲେ l ସତର ବର୍ଷର ଯୁବକ ପ୍ରତି କବିଙ୍କ ଏ ଆନ୍ତରିକତା ତାଙ୍କ ଉଦାରତା, ଭଲପାଇବା ଓ ନିଆରା ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱର ସ୍ଵାକ୍ଷର l ପରେ ତାଙ୍କୁ ଘରେ ଭେଟି ଅନେକ କଥା ହେଇଛି ଓ ଭଲପାଇବା ବଢିଛି l କବିସତ୍ତାରେ ସେ ଅମଳିନ, ବ୍ୟକ୍ତିସତ୍ତାରେ ଦୃଢ଼ ତାଙ୍କ ଜୀବନ l

ଶିଖର ମାତ୍ରେ ହିଁ ଆରୋହ୍ୟର ରସସିଦ୍ଧ କବି ରାଜେନ୍ଦ୍ର କିଶୋର ପଣ୍ଡା ଓଡ଼ିଆ କବିତାରେ ନୂଆ ଶବ୍ଦ, ଭାବ, ପରୀକ୍ଷଣ ଓ ବିଷୟକୁ ନେଇ ସଫଳ ରୁପାୟିତ କରିଥିବା ମୁର୍ଦ୍ଧନ୍ୟ କବି l ଶବ୍ଦ ଗୁମ୍ଫନ, ବସାଣ ଓ ଉଚ୍ଚାରଣରେ ସେ ଅନନ୍ୟ l ସବନମ ପ୍ରକାଶନୀ, କଟକରୁ ତାଙ୍କ ସମଗ୍ର କିଣି ଅନେକଙ୍କୁ ଉପହାର ଦେଇଛି l ତାଙ୍କ କବିତା ମନେରହିଯାଏ ଆପେ ଆପେ l ଅନ୍ୟା ହେଉ କି ଶୈଳକଳ୍ପ, ଗଦ୍ୟ କବିତା ହେଉ ଅବା ଆପଣ ଅଛନ୍ତି - ସବୁଠି ରାଜେନ୍ଦୀୟ ବର୍ଣ୍ଣବିଭାର ଅସରନ୍ତି ସ୍ଵାକ୍ଷର l ସେ ଅବିକଳ୍ପ ବିକଳ୍ପ l ତାଙ୍କର ସ୍ଥୁଳ ଶରୀର ନାହିଁ, ସେ ଅଛନ୍ତି, ରହିବେ କବି ହୋଇ ଚୌକାଠରେ ଚିରକାଳ l ଓଁ ଶାନ୍ତି।’’

କବି କେଦାର ମିଶ୍ର ଲେଖିଛନ୍ତି

‘‘ଆପଣ ନାହାନ୍ତି ବୋଲି ଏ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର କିଛି ଦେଇ ପାରିବି ନାହିଁ। ମୋ ପାଇଁ ଇଏ ମହା ନୀରବତାର ମୂହୁର୍ତ୍ତ। ରାଜେନ୍ଦ୍ର କିଶୋର ପଣ୍ଡା ଏମିତି ଯାଇପାରିବେ ନାହିଁ।’’

ଗାଳ୍ପିକ ଦେବବ୍ରତ ଦାସ ଲେଖିଛନ୍ତି

‘‘ଖୁ ବର୍ଷା ସତ୍ୱେ ବୋଧହୁଏ ସାର ଶେଷଥର ପାଇଁ ଆସିଥିଲେ "ହର୍ଷେଇ"କୁ । ତାପରେ ତାଙ୍କୁ ଆଉକେଉଁ ସଭାରେ ଦେଖିପାରିନଥିଲି । ଯେତେ କହିଲେ ବି ସାର ସେଦିନ ମଞ୍ଚକୁ ଗଲେ ନାହିଁ। କହିଲେ ମୁଁ ଆଜି ଦର୍ଶକ ଭାବରେ ଆସିଛି । ସେଇ ଉଦାର ଚିତ୍ତର କବି Rajendra ସାର ଚାଲିଗଲେ । କିନ୍ତୁ ସାରଙ୍କର ସେ ଗମ୍ଭୀର କଣ୍ଠ ଓ କବିତାର ସ୍ୱର ଆମ ସହ ଥାଉ।’’

ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଜିଲ୍ଲାପାଳ ତଥା କବି ଅମ୍ରିତ୍‌ ଋତୁରାଜ ଲେଖିଛନ୍ତି

ପ୍ରଥୀତଯଶା କବି ଶ୍ରୀ ରାଜେନ୍ଦ୍ର କିଶୋର ପଣ୍ଡା ସଶରୀରେ ଆମ ଗହଣରେ ଆଉ ନାହାନ୍ତି l ସାର, ଦେଢ଼ ବର୍ଷ ଆଗରୁ ଆପଣଙ୍କ ଶୁଭେଚ୍ଛା ବାର୍ତ୍ତା ହଠାତ ଆସିଲା l କେଉଁଠୁ ଗୋଟେ ମୋର ଗୋଟେ -ଦୁଇଟି କବିତା ପଢି ଆପଣଙ୍କୁ ଖୁସି ଲାଗିଥିଲା ଓ ଆପଣ ଆଶୀର୍ବାଦ ସୂଚକ ମେସେଜ ଦେଇଥିଲେ l ଆପଣଙ୍କ "ସାଦାପୃଷ୍ଠା ", ସଂକଳିତ କବିତା ପୁସ୍ତକ,ଆପଣଙ୍କ ତରଫରୁ ପାଇବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଅପ୍ରତ୍ୟାଶିତ ଥିଲା ଏବଂ ଏକ ଅନବଦ୍ୟ ସୁଖର ଅନୁଭୂତି ମଧ୍ୟ ଥିଲା l ବର୍ଣ୍ଣମାଳା ଟ୍ରଷ୍ଟର ମେମ୍ବର ହେବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଆପଣ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ କିନ୍ତୁ ତାହା ରହିଗଲା ସମୟର ଟ୍ରାଫିକ ଜାମରେ l ଆପଣଙ୍କ ବିୟୋଗ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ପାଇଁ ଏକ ଚିରଦୃଷ୍ଟ କ୍ଷତ l
"ନା ହସେ ଖପୁରି ନା କାନ୍ଦେ
ନା ଛଳ କରେ ନା ପ୍ରତିବାଦ
ଅନେଇଥାଏ ସେମିତି,
ଅନେଇଥାଏ l"
ଆପଣଙ୍କ ସହ ବାର୍ତ୍ତାଳାପର କିଛି ଅଭୁଲା ସ୍ମୃତିର ସନ୍ତକ ପୋଷ୍ଟ କରୁଛି l ଆପଣଙ୍କର ଗୋଟିଏ କବିତା ମଧ୍ୟ l ପ୍ରଣାମ।’’

କବି ତଥା ପ୍ରକାଶକ ସରୋଜ ବଳ ଲେଖିଛନ୍ତି

‘‘ବରିଷ୍ଠ କବି ରାଜେନ୍ଦ୍ର କିଶୋର ପଣ୍ଡାଙ୍କ ମହାପ୍ରୟାଣରେ ହୃଦୟଭଙ୍ଗା ଅଶ୍ରୁ-ଅଞ୍ଜଳି। ଆଜି ଦିନ ୧୧:୩୦ରେ ଏହି ଦୁଃଖଦ ଘଟଣା ଘଟିଛି! ବର୍ଣ୍ଣମାଳା ଗ୍ରୁପରେ ତାଙ୍କ କନ୍ୟାଙ୍କଠାରୁ ଆଜି ଅପରାହ୍ନ ୨:୦୭ରେ ଏହି ବାର୍ତ୍ତା ଆସିଛି।’’

କବୟିତ୍ରୀ ଶୁଭଶ୍ରୀ ଶୁଭସ୍ମିତା ମିଶ୍ର ଲେଖିଛନ୍ତି

‘‘ସାଦାପୃଷ୍ଠାର ଫର୍ଦ୍ଦମାନଙ୍କୁ ବେସାହାରା କରି ଫେରାର୍ ହେଇ ଯାଇଥିବା କବି ଆପଣ! ଆଉ ନାହାଁନ୍ତି ବୋଲି କେମିତି କହିବୁ! ଆପଣଙ୍କ ଉତ୍ତର ପିଢିକୁ ଆଶୀର୍ବାଦ କରୁଥାନ୍ତୁ ପିତୃପୁରୁଷ ହେଇ। ପ୍ରଣାମ କବି।’’

ଗାଳ୍ପିକ ଆଶିଷ ଗଡ୍‌ନାୟକ ଲେଖିଛନ୍ତି

‘‘ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସାର୍...! ନା, ମୁଁ ବିଶ୍ୱାସ କରିବିନି।’’

କବୟିତ୍ରୀ ସଂଘମିତ୍ରା ରାୟଗୁରୁ ଲେଖିଛନ୍ତି

‘‘ବିଶ୍ୱାସ ହେଉନି ...ବିଲକୁଲ୍ ବିଶ୍ୱାସ ହେଉନି...ଯେଉଁଠି ବି ଥାଅ ଭଲରେ ଥାଅ କବି । ସଶ୍ରଦ୍ଧ ପ୍ରଣାମ।’’

ଗାଳ୍ପିକ ତଥା ପ୍ରକାଶକ ଶୁଭ୍ରାଂଶୁ ପଣ୍ଡା ଲେଖିଛନ୍ତି

‘‘ଆଜିର ଖରା ଅଧିକ ଟାଣ। ଆଜିର ଦିନଟି ଅଧିକ ନିସଙ୍ଗ। ଆଜି ସହରରେ ଅଦିନିଆ ବର୍ଷା, କବିର ମୃତ୍ୟୁରେ। କାହିଁକି ନିଆଁ ଆଡ଼କୁ ଏକା ଏକା ଚାଲିଗଲ କବି?
ଆପଣ ଅଛନ୍ତି, ପ୍ରିୟ କବି ରାଜେନ୍ଦ୍ର କିଶୋର ପଣ୍ଡା।’’

ଆହୁରି ପଢ଼ନ୍ତୁ: ପ୍ରଥିତଯଶା କବି, ଔପନ୍ୟାସିକ ଓ ପ୍ରଶାସକ ରାଜେନ୍ଦ୍ର କିଶୋର ପଣ୍ଡା ଆଉ ନାହାନ୍ତି

ଆହୁରି ପଢ଼ନ୍ତୁ: ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପଣ୍ଡାଙ୍କୁ ‘କୁଭେମ୍ପୁ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ପୁରସ୍କାର’

ଅନ୍ୟ କିଛି ପୋଷ୍ଟ୍‌କୁ ଏଠାରେ ଯୋଡୁଛୁ

1

2

3

4

passed-away