ବାହାନଗା ରେଳ ଦୁର୍ଘଟଣା: ଲଗାତାର ୮୦ ଘଣ୍ଟା ଧରି ଶବ ବ୍ଯବଚ୍ଛେଦ

ଭୁବନେଶ୍ବର : ଏମ୍‌ସକୁ ଆସିଥିବା ବାହାନଗା ରେଳ ଦୁର୍ଘଟଣା ୧୨୩ ମୃତକଙ୍କ ଶବ ବ୍ୟବଚ୍ଛେଦ ନିରବିଚ୍ଛିନ୍ନ ଭାବରେ ୮୦ ଘଣ୍ଟା ଧରି କରାଯାଇଥିଲା। ଆନାଟୋମି ବିଭାଗ ମୁଖ୍ୟ ଡାକ୍ତର ମନିଷା ଗାଏକ୍ବାଡ଼, ଫରେନସିକ୍ ବିଭାଗ ମୁଖ୍ୟ ଡ.ସୁଦୀପ୍ତ ସିଂଙ୍କ ନେତୃତ୍ବରେ ଏମସର ୨୦ ଡାକ୍ତର ଏବଂ ୧୦୦ରୁ ଅଧିକ ଟାକନିସିଆନ, ଆଟେଣ୍ଡାଣ୍ଟ, ସଫେଇ କର୍ମଚାରୀ, ଫାର୍ମାସିଷ୍ଟ, ଷ୍ଟୋର କର୍ମଚାରୀ ଏହି ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜିଂ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ। ଏମ୍‌ସ ଦିଲ୍ଲୀ, ଡାକ୍ତର ରାମମୋହନ ଲୋହିଆ ଡାକ୍ତରଖାନା, ଲେଡି ହାର୍ଡିଂ, ସଫଦରଜଙ୍ଗ ଡାକ୍ତରଖାନା, ଏମ୍‌ସ ରାୟପୁର ଓ ଏମ୍‌ସ ନାଗପୁରର ୨୦ ଜଣିଆ ଡାକ୍ତର ଦଳ ସେମାନଙ୍କୁ ସହଯୋଗ କରିଥିଲେ।

ଆନାଟୋମି ବିଭାଗର ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଫେସର ପ୍ରଭାସ ରଞ୍ଜନ ତ୍ରିପାଠୀ କହିଛନ୍ତି, ଏତେ ଘଣ୍ଟା ଧରି ଏକାସହିତ ଏତେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଶବ ବ୍ୟବଚ୍ଛେଦ ଏମସ ଭୁବନେଶ୍ବର ପାଇଁ ପ୍ରଥମ। ଶୁକ୍ରବାର ସଂଧ୍ୟାରେ ଘଟିଥିବା ବାହାନଗା ରେଳ ଦୁର୍ଘଟଣାର ଆହତଙ୍କ ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ଏମସ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଥିଲା। ମାତ୍ର ଶନିବାର ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ କୁହାଯାଇଥିଲା ଏମସରେ ଦୁର୍ଘଟଣାର ମୃତକଙ୍କ ମରଶରୀର ରଖାଯିବ। ଏହାପରେ ୧୨୩ ମୃତକଙ୍କ ଶବ ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମରେ ଶନିବାର ବିଳମ୍ବିତ ରାତି ୩.୩୦ରେ ଏମସରେ ପହଞ୍ଚିବା ସହିତ ରବିବାର ଭୋର ୪ଟାରୁ ଶବ ବ୍ୟବଚ୍ଛେଦ ସହିତ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ଆସିଥିବା ଏତେ ସଂଖ୍ୟକ ମରଶରୀର ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ ୧୦ ପ୍ରତିଶତ ଏଭଳି ଥିଲା ଯେ କ୍ଷତବିକ୍ଷତ ହୋଇ ମୁହଁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିକୃତ ହୋଇ ଚେହେରା ଜଣାହିଁ ପଡ଼ୁ ନଥିଲା। ହାତ, ଗୋଡ଼ତ ଛିଣ୍ଡି ପଡ଼ିଥିଲା ଦେହର ଅନ୍ତବୁଜୁଳା ଏବଂ ମୁଣ୍ଡରୁ ମସ୍ତିଷ୍କ ବାହାରି ପଡ଼ିଥିଲା। ଯେପରି ତାଙ୍କ ଶରୀର ଭିତରର ଆଉ କୌଣସି ଅଙ୍ଗହିଁ ନଥିଲା। ସବୁ କିଛି ଯେମିତି ବାହାରି ପଡ଼ିଥିଲା। ବାକି ୪୦ ପ୍ରତିଶତ ଶବର ଅବସ୍ଥା ଏଭଳି ନଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପଚିଯାଇଥିଲା। ୫୦ ପ୍ରତିଶତ ଅର୍ଥାତ ୬୦ରୁ ଅଧିକ ଶବଙ୍କ ମୁହଁ ଚିହ୍ନି ହେଉଥିଲା।

ଡାକ୍ତର ତ୍ରିପାଠୀଙ୍କ ଅନୁସାରେ, ଶୀତ ସମୟରେ ବା ହ୍ୟୁମିଡିଟି କମ ଥିବା ସମୟରେ ମୃତ୍ୟୁର ୧୨ ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ ଶବ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ ସାଧାରଣ ଇଞ୍ଜେକସନ ଦିଆଯାଇ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି ସଂରକ୍ଷିତ ରଖାଯିବାରେ କୌଣସି ଅସୁବିଧା ନଥାଏ। ମାତ୍ର ଏହି ମରଶରୀରଙ୍କ ଅବସ୍ଥା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିପରୀତ ଥିଲା। ପ୍ରଥମତଃ ଏମସକୁ ଆସିବା ବେଳକୁ ଏହା ୨୪ ଘଣ୍ଟାରୁ ଉର୍ଧ୍ବ ସମୟ ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇ ସାରିଥିଲା। ଦ୍ବିତୀୟତଃ ଖଣ୍ଡବିଖଣ୍ଡିତ ଶବର ଅବସ୍ଥା ଏଭଳି ଥିଲା ଯେ ତାକୁ ସାଧାରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସଂରକ୍ଷିତ କରି ରଖାଯିବା ସମ୍ଭବ ନଥିଲା। ଏଥିସହିତ ଏମସ ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ଥିଲା, ଏଭଳି ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଭାବରେ ଏହାକୁ ରଖାଯିବ ଯେପରି ପରିଜନମାନଙ୍କୁ ହସ୍ତାନ୍ତରଣରେ ସମସ୍ୟା ହେବ ନାହିଁ। ଏଥିପାଇଁ ପ୍ରଥମେ ବାଲେଶ୍ବରରୁ ପ୍ୟାକେଜିଂ ହୋଇ ଆସିଥିବା ଶବର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଶରୀର ଫଟୋ ନିଆଯାଇଥିଲା। ଶବ ସହିତ ବାହାନଗାରୁ ଟ୍ୟାଗିଂ ନମ୍ବର ଥିଲା କିନ୍ତୁ ଏମସ ପକ୍ଷରୁ ମଧ୍ୟ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ନମ୍ବର ଟ୍ୟାଗ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ବେଳକୁ ଅନେକ ସମୟ ଲାଗି ଯାଇଥିଲା। ଏଣେ କିନ୍ତୁ ମରଶରୀର ନେବା ପାଇଁ ରବିବାର ସକାଳୁ ଅନେକ ପରିଜନ ଏମସରେ ପହଞ୍ଚି ଯାଇଥିଲା। ତେଣୁ ପ୍ରଥମେ ଯେଉଁମାନେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ ତାଙ୍କ ଠାରୁ ବାହାନଗାର ଟ୍ୟାଗିଂ ନମ୍ବର ନେଇ ସେହି ମରଶରୀରର ଶବ ବ୍ୟବଚ୍ଛେଦ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା। ଶବ ବ୍ୟବଚ୍ଛେଦ ରିପୋର୍ଟରେ ତାଙ୍କ ଲିଙ୍ଗ, ଆନୁମାନିକ ବୟସ, କେଉଁ ସ୍ଥାନରେ କେତେ କ୍ଷତ, ମୃତ୍ୟୁର କାରଣ ଆଦି ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଉଥିଲା। ଏହାପରେ ଶବ ସଂରକ୍ଷିତ କରିବା ପାଇଁ ଇଞ୍ଜେକସନ ଦିଆଯାଇଥିଲା।

ଏହି ଇଞ୍ଜେକସନରେ ୫ଟି ରସାୟନ ମିଶାଇ ପ୍ରସ୍ତୁତ ସଲ୍ୟୁସନ ରହିଥିଲା। ସାଧାରଣ ସମୟ ପାଇଁ ଶବ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ଯଥେଷ୍ଟ ଅଟେ। ଏହି ମରଶରୀର କ୍ଷତବିକ୍ଷତ ହୋଇ ଯାଇଥିବାରୁ କ୍ଷତ ସୃଷ୍ଟି ସ୍ଥାନରେ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଭାବରେ ଫାର୍ମାଲିନ ବୋଳାଯାଇଥିଲା। ତୁରନ୍ତ ଏହାକୁ ବରଫ ପ୍ୟାକେଟ୍ ରେ ରଖାନଯାଇ ବୋଳାଯାଇଥିବା ଫର୍ମାଲିନ ଶୁଖିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅପେକ୍ଷା କରାଯାଇଥିଲା। ଶବ ବ୍ୟବଚ୍ଛେଦ ସହିତ ରସାୟନ ପ୍ରଲେପ କରିବା ବେଳକୁ ପ୍ରାୟ ୪୫ ମିନିଟ୍ ରୁ ୧ ଘଣ୍ଟା ଏବଂ ସ୍ଥଳ ବିଶେଷରେ ଆହୁରି ସମୟ ଲାଗିଯାଉଥିଲା। ଏହାପରେ ଶବକୁ ବରଫ ପ୍ୟାକେଟରେ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ସଂରକ୍ଷିତ କରି ରଖାଯାଇଥିଲା। ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ସଂରକ୍ଷିତ ରଖିବା ପାଇଁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏମସ କଣ୍ଟେନର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଛି। ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଶବ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ପ୍ରାୟ ୪୦୦ ଲିଟର ଫର୍ମାଲିନ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଛି।

 

 

ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ବିଷୟ ଥିଲା ଯେ ଦୁର୍ଘଟଣା ସ୍ଥଳ ବାହାନଗାରୁ ବାଲେଶ୍ବର ଦେଇ ଏମସର ଲମ୍ବା ପଥ ଅତିକ୍ରମ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟତିକ୍ରମକୁ ବାଦ ଦେଲା ଅନେକ ମରଶରୀରଙ୍କ ପୋଷାକରୁ ଟଙ୍କା ଏପରିକି ସୁନା ମଧ୍ୟ ଚୋରି ହୋଇନଥିଲା। ଚେହେରା ବିକୃତ ହୋଇଥିବା ମରଶରୀରଙ୍କ ହାତର ଟାଟୁ ଏବଂ ପୋଷାକ ଦେଖି ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଉଛି। ଶବ ବ୍ୟବଚ୍ଛେଦ ଏବଂ ସଂରକ୍ଷଣର ୮୦ ଘଣ୍ଟା କାର୍ଯ୍ୟରେ ସ୍ବତଃପ୍ରବୃତ୍ତ ଅନେକ ବିଦ୍ୟାର୍ଥୀ ସାମିଲ ହୋଇଥିଲେ। ଏତେ ବଡ଼ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜିଂ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଏମସର ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଟିମ ଏକାଗ୍ରତାର ସହିତ ସଫଳ ଭାବରେ କରିଥିବାରୁ ଆଜି ଏତେ ସଂଖ୍ୟକ ପରିଜନ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ମୃତ ନିଜ ପ୍ରିୟଜନଙ୍କ ଶେଷକୃତ୍ୟ ସମ୍ପର୍ଣ୍ଣ କରିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଛନ୍ତି।

 

କ୍ରମାଗତ ୭୨ ଘଣ୍ଟା ଧରି ଶବ ବ୍ୟବଚ୍ଛେଦ କରି ଉଦାହରଣ ହୋଇଛନ୍ତି ଡାକ୍ତର ପ୍ରଭାସ ତ୍ରିପାଠୀ ଶବ ବ୍ୟବଚ୍ଛେଦରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ୧୪୦ ଜଣିଆଁ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଟିମ ବିରଳ କାର୍ଯ୍ୟ ସଫଳତାର ସହିତ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ଟିମର ଆନାଟୋମି ବିଭାଗର ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଫେସର ପ୍ରଭାସ ରଞ୍ଜନ ତ୍ରିପାଠୀ ଉଦାହରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି। ୮୦ ଘଣ୍ଟାର ଏହି କାର୍ଯ୍ୟରେ ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରଫେସର ପ୍ରଭାସ ତ୍ରିପାଠୀ କ୍ରମାଗତ ୭୨ ଘଣ୍ଟା ଧରି ନିଜ ଦାୟିତ୍ବ ନିର୍ବାହ କରିଥିଲେ। ଥକି ପଡ଼ିଲେ ଶବ ବ୍ୟବଚ୍ଛେଦ ଗୃହରେ ଶବଙ୍କ ମେଳରେ ମଝି ମଝିରେ କିଛି ସମୟ ପାଇଁ ବିଶ୍ରାମ ନେଇଥିବା କହିଛନ୍ତି। ଘରକୁ ଯିବା ପରେ ଦୁର୍ଘଟଣାର ଭୟାବହତା, କ୍ଷତବିକ୍ଷତ ମରଶରୀର ଏବଂ ତାଙ୍କ ସମ୍ପର୍କୀୟଙ୍କ କଥା ଭାବି ମାନସିକ ଭାବରେ କଷ୍ଟ ଅନୁଭବ କରିଛନ୍ତି ସତ କିନ୍ତୁ ଭୁତ ଭୟ କେବେ ଆସି ନାହିଁ। ଏତେ ଘଣ୍ଟା ଧରି ଶବଙ୍କ ସହିତ ରହିବା ବେଳେ ତାଙ୍କ ସମେତ କୌଣସି ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଟିମ ଏଭଳି କୌଣସି ଅନୁଭବ କରି ନାହାନ୍ତି। ରେଳ ଦୁର୍ଘଟଣାର ମୃତକଙ୍କ ଶବ ଥିବା ବାହାନଗା ହାଇସ୍କୁଲର ବିଦ୍ୟାର୍ଥୀ ଏବଂ ଅଭିଭାବକ ଭୟଭୀତ ନ ହେବାକୁ ଡାକ୍ତର ତ୍ରିପାଠୀ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି ବିଜ୍ଞାନରେତ ଭୁତ କିଛି ନାହିଁ କିନ୍ତୁ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ମଧ୍ୟ ଭୁତ ଏଭଳି ବ୍ୟାଖ୍ୟା ନାହିଁ ଯାହା କଥା ଭାବି ଲୋକେ ଭୟଭୀତ ହେଉଛନ୍ତି।