ଝାରସୁଗୁଡ଼ା: ମହାନଦୀ ଜଳବିବାଦ ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ନେଇ ଟ୍ରିବ୍ୟୁନାଲ୍ ସଦସ୍ୟ ଛତିଶଗଡ଼ରେ ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟ କ୍ଷେତ୍ର ପରିଦର୍ଶନ ଶେଷ କରିଛନ୍ତି। ଏପ୍ରିଲ୍ ୨୯ ତାରିଖରୁ ଛତିଶଗଡ଼ରେ ଦ୍ବିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ କ୍ଷେତ୍ର ପରିଦର୍ଶନ ହେବ। ଏହାକୁ ଆଖି ଆଗରେ ରଖି ଛତିଶଗଡ଼ ସରକାରଙ୍କ ଚାଲାଖି ଆଜି ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି। କଲ୍ମାରେ ସର୍ବାଧିକ ଜଳଧାରଣ କ୍ଷମତା ୧୯୭ ମିଟର ଛୁଇଁ ଯାଇଥିବାରୁ ନିଜ ଛବିକୁ ସ୍ବଚ୍ଛ ରଖିବାକୁ ଯାଇ ଛତିଶଗଡ଼ ସରକାର ମଙ୍ଗଳବାର ସନ୍ଧ୍ୟାରେ କଲ୍ମା ବ୍ୟାରେଜର ୧୭ଟି ଗେଟ୍ ଖୋଲି ଦେଇଥିବା ସୂଚନା ମିଳିଛି। କେବଳ ଯେ କଲ୍ମା ନୁହେଁ, ଚିରୋଲି ବ୍ୟାରେଜର ବି ୧୧ଟି ଗେଟ୍କୁ ସକାଳୁ ଖୋଲି ଦିଆଯାଇଛି। ଯଦ୍ବାରା ପ୍ରାୟ ୧ ମାସ ହେବ ଶୁଖିଲା ପଡ଼ିଥିବା ଓଡ଼ିଶାରେ ମହାନଦୀର ପ୍ରବେଶ ସ୍ଥଳ କୁହାଯାଉଥିବା ଶୁଖାସୋଡ଼ାରେ ଆଜି ପାଣି ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି। ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ହୀରାକୁଦ ଡ୍ୟାମ୍ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କୁ ଯୋଗାଯୋଗ କରାଯିବାରେ, ଏହା ସତ ବୋଲି କହିଥିଲେ। ତେବେ ଓଡ଼ିଶାରେ ମହାନଦୀ ଶୁଖିଲା ପଡ଼ିଥିବାରୁ ଏହି ପାଣି ହୀରାକୁଦ ଡ୍ୟାମ୍ର ଜଳସ୍ତରରେ ବିଶେଷ କୌଣସି ପ୍ରଭାବ ପକାଇବ ନାହିଁ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି।
କଲମା ବ୍ୟାରେଜର ୬୬ଟି ଗେଟ୍ ରହିଥିବା ବେଳେ ଏଥିରେ ସର୍ବାଧିକ ୫୦.୩୯ କ୍ୟୁବିକ୍ ମିଲିଅନ୍ ମିଟର ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ହୋଇପାରିବ। ମହାନଦୀ ଟ୍ରିବ୍ୟୁନାଲଙ୍କ ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଗସ୍ତ ସମୟରେ କଲମା ସମେତ ଛତିଶଗଡ଼ର ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ବ୍ୟାରେଜ୍ ଏହାର ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ କ୍ଷମତା ପାଖାପାଖି ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ କରିଥିବା ଚିତ୍ର ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଥିଲା। କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ ବରଂ ଛତିଶଗଡ଼ରେ ମହାନଦୀ ପାଣି ଲହଡ଼ି ଭାଙ୍ଗୁଥିବା ବେଳେ ଓଡ଼ିଶାରେ ଶୁଖିଲା ପଡ଼ିଥିବା ଚିତ୍ର ବି ଦେଖାଇଥିଲା ଓଡ଼ିଶା ଜଳସମ୍ପଦ ବିଭାଗ। ଯାହାକୁ ଛତିଶଗଡ଼ ସରକାର ଖଣ୍ଡନ କରିବା ସହ ଓଡ଼ିଶା ମିଥ୍ୟା ଅଭିଯୋଗ ଆଣୁଥିବା ଟ୍ରିବ୍ୟୁନାଲ ସମ୍ମୁଖରେ ତଥ୍ୟ ରଖିଥିଲେ। ଏହା ସହିତ ଛତିଶଗଡ଼ରେ ଅଳ୍ପ ଜଳ ସଞ୍ଚୟ ହେଉଥିବା ବେଳେ ବାକି ପାଣି ଓଡ଼ିଶାକୁ ବହି ଯାଉଥିବା ନେଇ ବି ଫାଙ୍କିଥିଲେ ଛତିଶଗଡ଼ ସରକାର। ଟ୍ରିବ୍ୟୁନାଲଙ୍କ ଦ୍ବିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ପରିଦର୍ଶନର ଅନ୍ତିମ ୨ ଦିନରେ କଲ୍ମା ଓ କେଲୋ ପ୍ରକଳ୍ପ ରହିଛି। ତେଣୁ ଏହି ପରିଦର୍ଶନ ସମୟରେ ବ୍ୟାରେଜରେ ପାଣି ଉଛୁଳୁଥିଲେ ଓଡ଼ିଶା ଆଣିଥିବା ଅଭିଯୋଗ ସତ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଯିବା ଆଶଙ୍କା ଥିବାରୁ ଛତିଶଗଡ଼ ଏହି ଚାଲ୍ ଖେଳିଥିବା ହୀରାକୁଦ ଡ୍ୟାମ୍ର ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ଅଧିକାରୀ କହିଛନ୍ତି।
ଦିନକ ପୂର୍ବରୁ ମହାନଦୀର ଶୁଖାସୋଡ଼ା ଅଞ୍ଚଳ ଶୁଖିଲା ପଡ଼ିଥିଲା। କଲମା ବ୍ୟାରେଜରୁ କେବଳ ୪୦ ସେମି ପ୍ରସ୍ଥର ଏକ ଧାର ବାହାରି ମହାନଦୀରେ ପଡୁଥିଲା। ଯାହାକି ଶୁଖାସୋଡ଼ା ଅଞ୍ଚଳରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବେ ଦେଖାଯାଉଥିଲା। ୨୦୧୬ରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଏହି ମହାନଦୀ ଜଳବିବାଦ ପରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଶୁଖାସୋଡ଼ା ଅଞ୍ଚଳରେ ଶପଥ ନେବା ସହ ମହାନଦୀକୁ ଶୁଖିବାକୁ ଦେବେନାହିଁ ବୋଲି କହିଥିଲେ। ମାତ୍ର ଏହି ୮ ବର୍ଷରେ ମହାନଦୀର ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ନେଇ କିଛି ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଗଲାନି କି ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଗୋଟିଏ ବି ଡ୍ୟାମ, ବ୍ୟାରେଜ୍ ନିର୍ମାଣ କରିପାରିଲେନି। ଫଳରେ ଶୁଖାସୋଡ଼ା ଅଞ୍ଚଳର ଚାଷୀ, ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀଙ୍କ ପାଇଁ ମାର୍ଚ୍ଚରୁ ମହାନଦୀ ଶୁଖିଲା ପଡ଼ିବା ସାଧାରଣ ଘଟଣା ପାଲଟି ଯାଇଥିଲା। ମାତ୍ର ଆଜି ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ହଠାତ୍ ମହାନଦୀରେ ପାଣି ଆସିବା ଘଟଣା ସ୍ଥାନୀୟ ଅଧିବାସୀଙ୍କ ସମେତ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀ ଓ ଚାଷୀଙ୍କୁ ବି ଚକିତ କରିଦେଇଛି।