ଦେଶବ୍ୟାପୀ ଲଞ୍ଚ୍ ହେଲା ଇ-ପାସପୋର୍ଟ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ : ଭାରତୀୟ ପାସପୋର୍ଟର ଆଧୁନିକୀକରଣ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷିତ କରିବା ଦିଗରେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ପଦକ୍ଷେପ ସ୍ୱରୂପ, ବୈଦେଶିକ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଇ-ପାସପୋର୍ଟ ସୁବିଧା ଆରମ୍ଭ କରିଛି। ଏପ୍ରିଲ ୨୦୨୪ରେ ଏକ ପାଇଲଟ୍ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ ଭାବରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଏହି ଯୋଜନା ଏବେ ଧୀରେ ଧୀରେ ସାରା ଦେଶର ପାସପୋର୍ଟ ସେବା କେନ୍ଦ୍ରଗୁଡ଼ିକରେ ପହଞ୍ଚିବାରେ ଲାଗିଛି। ଏହା ଜୁନ୍ ୨୦୨୫ରୁ ଦେଶବ୍ୟାପୀ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇସାରିଛି । 

ଇ-ପାସପୋର୍ଟ ଏକ ପାରମ୍ପରିକ ଭାରତୀୟ ପାସପୋର୍ଟ ପରି ଦେଖାଯାଏ, କିନ୍ତୁ ଏହାର କଭରରେ ଏକ ଆରଆଇଏଫଡି ଚିପ୍ ଥାଏ, ଯାହା ପାସପୋର୍ଟ ଧାରକଙ୍କ ବାୟୋମେଟ୍ରିକ୍ ସୂଚନା, ଯେପରିକି ଆଙ୍ଗୁଠି ଛାପ ଏବଂ ଏକ ଡିଜିଟାଲ୍ ଫଟୋ ସଂରକ୍ଷଣ କରିଥାଏ।

ଇ-ପାସପୋର୍ଟ ଏକ ପାରମ୍ପରିକ ଭାରତୀୟ ପାସପୋର୍ଟ ପରି ଦେଖାଯାଏ, କିନ୍ତୁ ଏହାର କଭରରେ ଆଧୁନିକ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ସଂପନ୍ନ ଚିପ୍ ସଂଲଗ୍ନ ହୋଇଥାଏ। ଏହାର କଭରରେ ଏକ ଆରଆଇଏଫଡି ଚିପ୍ ଥାଏ, ଯାହା ପାସପୋର୍ଟ ଧାରକଙ୍କ ବାୟୋମେଟ୍ରିକ୍ ସୂଚନା, ଯେପରିକି ଆଙ୍ଗୁଠି ଛାପ ଏବଂ ଏକ ଡିଜିଟାଲ୍ ଫଟୋ ସଂରକ୍ଷଣ କରିଥାଏ। ଏହା ପାସପୋର୍ଟକୁ ନକଲି କରିବା ପ୍ରାୟତଃ ଅସମ୍ଭବ କରିଥାଏ। ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କଥା ହେଉଛି, ଏହି ପାସପୋର୍ଟ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଆଇସିଏଓ ମାନଦଣ୍ଡ ପାଳନ କରେ, ଯାହା ଏହାକୁ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ସ୍ୱୀକୃତି ପ୍ରଦାନ କରେ।

ପ୍ରାରମ୍ଭରେ, ଏହି ସୁବିଧା କେବଳ ଚେନ୍ନାଇ, ହାଇଦ୍ରାବାଦ, ଭୁବନେଶ୍ୱର, ସୁରଟ, ନାଗପୁର, ଗୋଆ, ଜମ୍ମୁ, ସିମଲା, ରାୟପୁର, ଅମୃତସର, ଜୟପୁର, ରାଞ୍ଚି ଏବଂ ଦିଲ୍ଲୀର ପାସପୋର୍ଟ ସେବା କେନ୍ଦ୍ରଗୁଡ଼ିକରେ ଉପଲବ୍ଧ ଥିଲା। ତେବେ ପାସପୋର୍ଟ ସେବା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ୨.୦ ଅଧୀନରେ, ଏହା ଏବେ ଦେଶବ୍ୟାପୀ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଛି। ଯଦିଓ ସମସ୍ତ କେନ୍ଦ୍ର ଏକ ସମୟରେ ଉପଲବ୍ଧ ହେବ ନାହିଁ, ନାଗରିକମାନେ ଆବେଦନ କରିପାରିବେ। ଯେଉଁମାନେ ବର୍ତ୍ତମାନ ବୈଧ ସାଧାରଣ ପାସପୋର୍ଟ ଧରନ୍ତି ସେମାନଙ୍କୁ ତୁରନ୍ତ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ବଦଳାଇବାକୁ ପଡିବ ନାହିଁ।