ସିଂହକୁ ଅପସ୍ମାର-ଚିତାବାଘ ମଧୁମେହରେ ପୀଡ଼ିତ: ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀମାନେ ମଣିଷକୁ ହେଉଥିବା ରୋଗର ଶିକାର ହେଉଛନ୍ତି

ଗୋରଖପୁର: ମଣିଷଙ୍କୁ ମଧୁମେହ ହେବା ବିଷୟରେ ଆମେ ଜାଣିଛେ।  କିନ୍ତୁ  ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କୁ ମଧୁମେହ ହେବା ଶୁଣିଲେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଲାଗିଥାଏ।
ତେବେ ମଣିଷକୁ ହେଉଥିବା ରୋଗରେ ପ୍ରାଣୀମାନେ କିପରି ପୀଡ଼ିତ ହେଉଛନ୍ତି?

ବାଘ ଏବଂ ଚିତାବାଘ ଭଳି ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀମାନେ ମଧୁମେହରେ ପୀଡ଼ିତ କି? ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀମାନେ ମଧ୍ୟ ମଣିଷ ରୋଗରେ ପୀଡିତ ହୋଇପାରନ୍ତି କି? ଏହାର ଉତ୍ତର ହେଉଛି ହଁ। ନିକଟରେ, ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶର ଗୋରଖପୁର ଚିଡ଼ିଆଖାନାରୁ କିଛି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଖବର ଆସିଛି। ଏଠାରେ ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀମାନେ  କର୍କଟ, ମଧୁମେହ ଏବଂ ମୋତିଆବିନ୍ଦୁ ଭଳି ରୋଗରେ ପୀଡ଼ିତ ଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି।

ଗୋରଖପୁରର ଚିଡ଼ିଆଖାନାରେ ଏକ ଚିତାବାଘ କର୍କଟ ରୋଗରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲା। ଏକ ସିଂହ ଅପସ୍ମାର ରୋଗର ଶିକାର ହୋଇଥିଲା। ମୋତିଆବିନ୍ଦୁ ଯୋଗୁ ଏକ ବାଘ ୯୦ ପ୍ରତିଶତ ଦୃଷ୍ଟିଶକ୍ତି ହରାଇଥିଲା। ଆଉ ଏକ ଚିତାବାଘର ସ୍ବସ୍ଥ୍ୟ ପରୀକ୍ଷା କରାଯାଇଥିଲା। ଜଣାପଡ଼ିଥିଲା ଚିତାବାଘ  ମଧୁମେହ ରୋଗରେ ପୀଡ଼ିତ। କିନ୍ତୁ ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀମାନେ କିପରି ମଣିଷ ରୋଗର ଶିକାର ହେଉଛନ୍ତି? ମଧୁମେହ ଭଳି ରୋଗକୁ ମଣିଷର ଜୀବନଶୈଳୀରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଯୋଗୁ ହେଉଥିବା ରୋଗ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଇଥାଏ। ତେଣୁ ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଜୀବନଶୈଳୀ ମଧ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଛି କି ବୋଲି ପଶ୍ନ ଉଠିବା ସ୍ବାଭାବିକ।
  

ଅନେକ ଅଧ୍ୟୟନ ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି ଯେ, ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀମାନେ କର୍କଟ, ମଧୁମେହ ଏବଂ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲ୍ ଭଳି ସମସ୍ୟାରେ ପୀଡ଼ିତ। ଚଳିତ ବର୍ଷ ଫେବ୍ରୂଆରି ମାସରେ, ଆମେରିକାରେ ଏକ ଚିତାବାଘ ମଧୁମେହରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲା। ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀମାନେ ମଧ୍ୟ ଯକ୍ଷ୍ମା ଏବଂ ହୃଦଘାତରେ ପୀଡ଼ିତ ହୋଇଥାନ୍ତି। ଭାଲୁମାନେ ଉଚ୍ଚ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲ୍‌ରେ ପୀଡ଼ିତ ଥିବା ଦେଖାଯାଇଛି।

କାହିଁକି ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀମାନେ ମଣିଷ ରୋଗର ଶିକାର ହେଉଛନ୍ତି ଏହାର ଉତ୍ତରରେ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କୁହନ୍ତି, ଚିଡ଼ିଆଖାନା କିମ୍ବା ଆବଦ୍ଧ ଘେରାରେ ରଖାଯାଇଥିବା ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କଠାରେ ଏହି ପ୍ରକାର ରୋଗର ଶିକାର ହେବାର ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ସମ୍ଭାବନା ରହିଥାଏ। ଚିଡ଼ିଆଖାନାରେ ସେମାନଙ୍କୁ ପ୍ରାକୃତିକ ଖାଦ୍ୟ ମିଳେ ନାହିଁ, ବରଂ ମଣିଷ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବାକୁ ଦିଆଯାଇଥାଏ। ଜଙ୍ଗଲରେ, ସେମାନେ କେବଳ ଭୋକ ଲାଗିଲେ ଖାଆନ୍ତି। ତଥାପି, ବନ୍ଦୀ ଅବସ୍ଥାରେ, ସେମାନେ କେବଳ ସେତେବେଳେ ଖାଆନ୍ତି ଯେତେବେଳେ ସେମାନଙ୍କର ମାଲିକ ସେମାନଙ୍କୁ ଖାଦ୍ୟ ଦେଇଥାନ୍ତି। ଜଙ୍ଗଲରେ, ସେମାନଙ୍କୁ ଖାଦ୍ୟ ପାଇଁ ଶିକାର କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଚିଡ଼ିଆଖାନାରେ, ସେମାନେ କିଛି ନକରି ମଧ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ପାଆନ୍ତି। ଚିଡ଼ିଆଖାନାରେ, ସେମାନଙ୍କ ପାଖରେ ବୁଲିବା ପାଇଁ ଅଧିକ ସ୍ଥାନ ନଥାଏ। ଯାହା ଧୀରେ ଧୀରେ ରୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରେ।

ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀଙ୍କଠାରେ ମଧୁମେହ ମାମଲା ଉପରେ ଏକ ପରିବେଶ ସାକ୍ଷରତା ରିପୋର୍ଟରେ ଅନେକ କାରଣ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି। ଏହି ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଜଙ୍ଗଲରେ କିମ୍ବା ଚିଡ଼ିଆଖାନାରେ ରହୁଥିବା ଯେକୌଣସି ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀ ମଧୁମେହରେ ପୀଡ଼ିତ ହୋଇଥାନ୍ତି।  

ଏହାର ଅନେକ କାରଣ ରହିଛି:

ଜେନେଟିକ୍: ମଣିଷ ପରି, ଏହି ରୋଗ ପଶୁମାନଙ୍କଠାରେ ଜେନେଟିକ୍ ହୋଇପାରେ, ଅର୍ଥାତ୍ ଏହା ପିତାମାତାଙ୍କଠାରୁ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ସଂକ୍ରମିତ ହୋଇପାରେ।

ଖାଦ୍ୟ: ଚିଡ଼ିଆଖାନାରେ ରଖାଯାଇଥିବା ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କଠାରେ ଏହି ସମସ୍ୟା ଅଧିକ ଦେଖାଯାଏ। କାର୍ବୋହାଇଡ୍ରେଟ୍ ଏବଂ ଚିନି ଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ଏହି ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ।

ବୟସ: ବୟସ ବଢ଼ିବା ସହିତ ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀଙ୍କଠାରେ ମଧ୍ୟ ରୋଗର ଆଶଙ୍କା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ।

ପରିବେଶ: ପରିବେଶ ପ୍ରଦୂଷଣ ଯୋଗୁ କେବଳ ମଣିଷ ନୁହେଁ ବରଂ ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀମାନେ ମଧ୍ୟ ରୋଗର ଶିକାର ହେଉଛନ୍ତି।

ଚଳପ୍ରଚଳ କମ୍ ହେବା: ପ୍ରାୟତଃ ପିଞ୍ଜରା କିମ୍ବା ଚିଡ଼ିଆଖାନାରେ  ଥିବା ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଗତିବିଧି ସୀମିତ ରହିଥାଏ। ଫଳରେ ସେମାନେ ବିଭିନ୍ନ ରୋଗରେ ପୀଡ଼ୀତ ହୋଇଥାନ୍ତି।

ଚପଳତା ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା ଚିତାବାଘଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ଏବେ ମଧୁମେହ ରୋଗର ଶିକାର ହେଉଛନ୍ତି। ତଥାପି, ବାନର, ଘୁଷୁରୀ, ମେଣ୍ଢା, କୁମ୍ଭୀର, ହାତୀ ଏବଂ ଗୁଣ୍ଡୁଚିମୂଷା ଅଧିକ ବିପଦରେ ଅଛନ୍ତି। ତେବେ ମହୁ ଖାଇବାକୁ ଭଲ ପାଉଥିବା ଭାଲୁ ଶରୀରରେ ଏକ ପ୍ରକାର ପ୍ରୋଟିନ୍ ଥାଏ ଯାହା ସେମାନଙ୍କୁ ମଧୁମେହ ରୋଗରୁ ରକ୍ଷା କରିବାରେ ପ୍ରମୁଖ ତଥା ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ ବୋଲି ବିଶେଷଜ୍ଞ କହିଥାନ୍ତି।