ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଦୂରସଂଚାର ବିଭାଗ (DoT) ମୋବାଇଲ୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡସେଟ୍ ନିର୍ମାତାମାନଙ୍କୁ କଡ଼ା ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଜାରି କରିଛି ଯେ, ସମସ୍ତ ନୂତନ ଡିଭାଇସ୍ "ସଞ୍ଚାର ସାଥୀ" ଆପ୍ ସହିତ ପ୍ରି-ଇନଷ୍ଟଲ୍ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ। ବିଭାଗ କହିଛି, ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ସାଇବର ଠକେଇକୁ ରୋକିବା, ଟେଲିକମ୍ ସୁରକ୍ଷାକୁ ସୁଦୃଢ଼ ​​କରିବା ଏବଂ ନକଲି କିମ୍ବା ଡୁପ୍ଲିକେଟ୍ IMEI ଥିବା ଡିଭାଇସ୍ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରିବା ପାଇଁ ଉପଯୋଗୀ ହେବ।

Advertisment

ମୋବାଇଲ୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡସେଟ୍‌ଗୁଡ଼ିକ ଅସଲି (Genuineness)କି ନକଲି ତାହା  ଯାଞ୍ଚ୍ କରିବା ପାଇଁ ଡିଓଟି(DoT) "ସଞ୍ଚାର ସାଥୀ" ଆପ୍‌ର ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ପ୍ରି-ଇନଷ୍ଟଲ୍‌କୁ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କରିଛି। ପ୍ରଥମ ଥର ସେଟଅପ୍ ସମୟରେ ଏହି ଆପ୍ ବ୍ୟବହାରକାରୀମାନଙ୍କୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ। ଏହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ଏବଂ ଏହାକୁ ଡିଜେବୁଲ୍ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। ନିର୍ମାତାମାନେ ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଉଚିତ୍ ଯେ, ଡିଭାଇସ୍ ସେଟଅପ୍ ସମୟରେ ବ୍ୟବହାରକାରୀମାନେ ଆପ୍‌କୁ ପ୍ରବେଶ କରିପାରିବେ। ଏହାର କୌଣସି ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟକୁ ଲୁଚାଇବା, ବିରତ କରିବା କିମ୍ବା ଡିଜେବୁଲ୍ କରିବା ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦିଆଯିବ ନାହିଁ।


ସଞ୍ଚାର ସାଥୀ ପୋର୍ଟାଲ୍ ଏବଂ ଆପ୍ ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ମୋବାଇଲ୍ ଫୋନ୍‌ର IMEI ନମ୍ବର ବ୍ୟବହାର କରି ତାହାର ସତ୍ୟତା ଯାଞ୍ଚ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଏ। ଡୁପ୍ଲିକେଟ୍ କିମ୍ବା ନକଲି IMEIଗୁଡ଼ିକ ଏକ ଗୁରୁତର ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ବିପଦ ସୃଷ୍ଟି କରେ। କେତେକ ସମୟରେ ସମାନ IMEI ଏକାଧିକ ଡିଭାଇସ୍‌ରେ ଏକକାଳୀନ ଦେଖାଯାଏ, ଯାହା କାର୍ଯ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିବା କଷ୍ଟକର କରିଥାଏ।

ସରକାରଙ୍କ ଦାବି

ଭାରତରେ ସେକେଣ୍ଡ୍-ହ୍ୟାଣ୍ଡ ମୋବାଇଲ୍ ଫୋନ୍‌ର ଏକ ବଡ଼ ବଜାର ଅଛି। ଚୋରି କିମ୍ବା କଳା ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ଫୋନ୍ ପୁନଃବିକ୍ରି ହେବା ଘଟଣା କ୍ରେତାମାନଙ୍କୁ ଅଜାଣତରେ ଅପରାଧରେ ଫସାଇ ଆର୍ଥିକ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇ ଥିବାରୁ ବହୁ ନଜିର ରହିଛି। ସଞ୍ଚାର ସାଥୀ ଆପ୍ ଅବରୋଧିତ କିମ୍ବା କଳା ତାଲିକାଭୁକ୍ତ IMEI ନମ୍ବରଗୁଡ଼ିକୁ ଯାଞ୍ଚ୍ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।

ଏହା ପ୍ରତାରଣାମୂଳକ କଲ୍ / ମେସେଜ୍ ରିପୋର୍ଟ କରିବା, ହଜିଯାଇଥିବା / ଚୋରି ହୋଇଥିବା ଫୋନ୍ ରିପୋର୍ଟ କରିବା ଏବଂ ୟୁଜରଙ୍କ ନାମରେ ଜାରି ହୋଇଥିବା ସମସ୍ତ ମୋବାଇଲ୍ ସଂଯୋଗ ଦେଖିବା ଭଳି ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରେ।

ଆହୁରି ପଢ଼ନ୍ତୁ:EVM Tampering Audio Viral: କୋଟିଏ ଦିଅ, ମୁଁ ତୁମକୁ ୧୧୦୦୦ ଭୋଟ ଦେବି: ଚାନ୍ଦବାଡରେ ଇଭିଏମ 'ମେସିନ ଡିଲ୍'ର ଅଡିଓ କ୍ଲିପ୍ ଭାଇରାଲ

ଜାରି ହୋଇଥିବା ଏକ ଆଦେଶରେ, DoT କହିଛି ଯେ, ଭାରତରେ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ନିର୍ମିତ କିମ୍ବା ଆମଦାନୀ ହେଉଥିବା ସମସ୍ତ ଫୋନ୍‌ରେ ସଂଚାର ସାଥୀ ଆପ୍ ପୂର୍ବରୁ ଲୋଡ୍ ହୋଇଥିବା ଆବଶ୍ୟକ ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଉପଭୋକ୍ତାମାନେ ଡିଭାଇସ୍‌ର ସତ୍ୟତା ଯାଞ୍ଚ କରିପାରିବେ ଏବଂ ଟେଲିକମ୍ ସେବାର ଅପବ୍ୟବହାରକୁ ରୋକିପାରିବେ।

୨୮ ନଭେମ୍ବର, ୨୦୨୫ରେ ଜାରି ହୋଇଥିବା ଆଦେଶ ଅନୁଯାୟୀ, ଏକ ନୂତନ ମୋବାଇଲ୍ ଡିଭାଇସ୍ ସେଟଅପ୍ ସମୟରେ ଆପ୍ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ଦୃଶ୍ୟମାନ ଏବଂ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ସହଜ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ। କମ୍ପାନିଗୁଡ଼ିକ ଏହା ପାଳନ କରିବାକୁ ୯୦ ଦିନ ଏବଂ ରିପୋର୍ଟ ଦାଖଲ କରିବାକୁ ୧୨୦ ଦିନ ସମୟ ପାଇବେ। ଏକ ସଫ୍ଟୱେର୍ ଅପଡେଟ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଆପ୍ ଷ୍ଟକ୍ ଡିଭାଇସଗୁଡ଼ିକରେ ଯୋଡ଼ାଯିବ।

ସଞ୍ଚାର ସାଥୀର ପ୍ରମୁଖ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ

ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ, ବ୍ୟବହାରକାରୀମାନେ-

  • IMEI ଦେଇ ନିଜ ମୋବାଇଲ୍ ଅସଲି କି ନାହିଁ ଯାଞ୍ଚ କରିପାରିବେ।
  • ସନ୍ଦେହଜନକ ଠକେଇ କଲ୍ / ମେସେଜ୍ ରିପୋର୍ଟ କରିପାରିବେ।
  • ଚୋରି/ହଜିଯାଇଥିବା ଫୋନ୍ ବିଷୟରେ ଅଭିଯୋଗ କରିପାରିବେ।
  • ନିଜ ନାମରେ ଜାରି ହୋଇଥିବା ସମସ୍ତ ମୋବାଇଲ୍ ନମ୍ବର ଦେଖିପାରିବେ।
  • ବ୍ୟାଙ୍କ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନର ଯୋଗାଯୋଗ ବିବରଣୀ ପାଇ ପାରିବେ।
  • ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଟେଲିକମ୍ ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା (TCS) ନିୟମ ଦ୍ୱାରା ସମର୍ଥିତ।

ବିରୋଧୀ ଦଳ ଉଠାଇଲେ ପ୍ରଶ୍ନ

କଂଗ୍ରେସ ମହାସଚିବ କେ. ସି. ଭେନୁଗୋପାଳ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଗୋପନୀୟତାର ଅଧିକାର ଜୀବନ ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅଧିକାରର ଏକ ଅବିଚ୍ଛେଦ୍ୟ ଅଂଶ। ସେ ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି, ଅନଇନଷ୍ଟଲ୍ ସରକାରୀ ଆପ୍ ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଉପରେ ନଜର ରଖିବା ପାଇଁ ଏକ ମାଧ୍ୟମ ହୋଇପାରେ। ସେ କହିଛନ୍ତି, ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ସାମ୍ବିଧାନିକ ଅଧିକାର ଉପରେ ନିରନ୍ତର ଆକ୍ରମଣର ଏକ ଅଂଶ। କଂଗ୍ରେସ ସାଂସଦ କାର୍ତ୍ତି ଚିଦାମ୍ବରମ ଲେଖିଛନ୍ତି,ବିଗ୍ ବ୍ରଦର ଆମର ଫୋନ୍ ଏବଂ ଆମର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନକୁ କବଜା କରିବେ। ଏହା ପେଗାସସ୍  ପରି। ଶିବସେନା (UBT) ନେତା ଆଦିତ୍ୟ ଠାକରେ ମଧ୍ୟ ଏହାକୁ ଏକ ଅଘୋଷିତ ଏକଛତ୍ରବାଦ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି।

DoT ଅନୁଯାୟୀ, ଡୁପ୍ଲିକେଟ କିମ୍ବା ଟ୍ୟାମ୍ପର ହୋଇଥିବା IMEI ନମ୍ବରଗୁଡ଼ିକ ଏକ ଗମ୍ଭୀର ସୁରକ୍ଷା ବିପଦ ସୃଷ୍ଟି କରେ। ଭାରତର ବୃହତସେକେଣ୍ଡ-ହ୍ୟାଣ୍ଡ ମୋବାଇଲ୍ ବଜାରରେ ଚୋରି ଏବଂ କଳାତାଲିକାଭୁକ୍ତ ଫୋନଗୁଡ଼ିକୁ ପୁନଃବିକ୍ରି ହେବାର ଅନେକ ମାମଲା ଦେଖାଯାଇଛି। ସଞ୍ଚାର ସାଥୀ ବ୍ୟବହାରକାରୀମାନଙ୍କୁ ଫୋନ୍ କିଣିବା ପୂର୍ବରୁ IMEI ଅବରୋଧିତ ହୋଇଛି କି ନାହିଁ ତାହା ଯାଞ୍ଚ୍ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଏ।

ଆହୁରି ପଢ଼ନ୍ତୁ:PMO Seva Teerth: ବଦଳିଲା ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟର ନାମ… ନୂଆ ନାଁ ହେଲା ‘ସେବାତୀର୍ଥ’

ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ୧୫-ଅଙ୍କ ବିଶିଷ୍ଟ IMEI ନମ୍ବର ସହିତ ହେରଫେର କରିବା ଏକ ଜାମିନବିହୀନ ଅପରାଧ। ଯାହା ପାଇଁ ଟେଲିକମ୍ୟୁନିକେସନ୍ ଆଇନ ୨୦୨୩ ଅନୁଯାୟୀ ତିନି ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜେଲ୍, ୫୦ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜରିମାନା କିମ୍ବା ଉଭୟ ଦଣ୍ଡନୀୟ ହୋଇପାରେ। ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ଆପଲ୍, ସାମସଙ୍ଗ, ଗୁଗୁଲ୍, ଭିଭୋ, ଓପୋ ଏବଂ ଶାଓମି ସମେତ ସମସ୍ତ ପ୍ରମୁଖ କମ୍ପାନି ଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ। ଏହି ଆପ୍ ପ୍ଲେ ଷ୍ଟୋର ଏବଂ ଆପଲ୍ ଆପ୍ ଷ୍ଟୋରରେ ମଧ୍ୟ ଉପଲବ୍ଧ।