ବିଜୁବାବୁଙ୍କ ବିଶେଷତ୍ବ

ନିଜ ଜନ୍ମର ୧୦୭ ବର୍ଷ ଓ ମୃତ୍ୟୁର ୨୬ ବର୍ଷ ପରେ ବି ବିଜୁବାବୁ ଓଡ଼ିଆ ଜନମାନସକୁ ବେଶ ଆଚ୍ଛନ୍ନ କରି ରଖିପାରିଥିବାର କାରଣ ଜଣେ ବୈମାନିକ, ସ୍ବାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ, ଶିଳ୍ପ ଓ ଉଦ୍ୟୋଗପତି, ସଂଘୀୟ ଢାଞ୍ଚା ଓ ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ରାଷ୍ଟ୍ର ତଥା ଜ୍ଞାନ-ବିଜ୍ଞାନ-କଳାର ସମର୍ଥକ, ଦରଦୀ ଓ ବଦାନ୍ୟ ମଣିଷ ଏବଂ ରାଜନେତା-ଜନନାୟକ ଭାବେ ସିଏ ଥିଲେ ସ୍ବପ୍ନ, ସ୍ବାଭିମାନ ଓ ଦୁଃସାହସର ଧାତୁରେ ଗଢ଼ା ଓଡ଼ିଶାର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରମୁଖ ଲୋକବିଗ୍ରହ ଓ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ। ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଓ କେନ୍ଦ୍ର କ୍ୟାବିନେଟ୍‌ ମନ୍ତ୍ରୀ ରୂପେ ବିଜୁବାବୁ ପଦବୀରେ ଅଧିକ କାଳ ନ ଥିଲେ ସୁଦ୍ଧା ଶିଳ୍ପାୟନ, ପ୍ରଗତି, ବିକାଶ ଓ କ୍ଷମତା ସଂପନ୍ନତା-ଅଭିମୁଖୀ ପଦକ୍ଷେପ ଓ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ଲୋକେ ଏବେ ବି ମନେ ପକାନ୍ତି। ପ୍ରାୟ ଅଢ଼େଇ ବର୍ଷ (୧୯୬୧-୬୩) ପାଇଁ ପ୍ରଥମ ଥର ବିଜୁବାବୁ ଓଡ଼ିଶାର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଥିବା ପର୍ଯ୍ୟାୟଟି ଥିଲା ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ନବନିର୍ମାଣ, ଅନୁଷ୍ଠାନ ସ୍ଥାପନା ଓ ଶିଳ୍ପ ପ୍ରତିଷ୍ଠାର ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ପର୍ଯ୍ୟାୟ। କାମରାଜ ଯୋଜନା ଯୋଗୁଁ ସିଏ ନିଜ ଆଡୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ପଦ ଛାଡ଼ି‌ଥିଲେ; ଯଦିଓ ପଦ ନ ଛାଡ଼ିବା ପାଇଁ ନିଜ ସପକ୍ଷରେ ତାଙ୍କର ଦୁଇଟି ବଳିଷ୍ଠ କାରଣ ଥିଲା - ବୟସ ତାଙ୍କର ୫୦ରୁ କମ୍‌ ଥିଲା ଓ ପ୍ରଥମ ଥର ସକାଶେ ସିଏ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିଲେ। ହେଲେ ବିଜୁବାବୁ ବିଜୁବାବୁ।

ପ୍ରାୟ ତିନି ଦଶନ୍ଧିର ବ୍ୟବଧାନ ପରେ ୧୯୯୦ରେ ବିଜୁବାବୁ ଦ୍ବିତୀୟ ଥର ଆମ ରାଜ୍ୟର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଥିବା ପର୍ଯ୍ୟାୟଟିର ପ୍ରମୁଖ ଅାଭିମୁଖ୍ୟ ଥିଲା ବିକେନ୍ଦ୍ରୀକରଣ ଓ ସଶକ୍ତୀକରଣ। ଜିଲ୍ଲା ସଂଖ୍ୟା ୧୩ରୁ ବଢ଼ି ହୋଇଥିଲା ୩୦। ଓଡ଼ିଶା ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ ଆଇନ ଆସିବା ସାଙ୍ଗକୁ ପଞ୍ଚାୟତସ୍ତରରେ ମହିଳାଙ୍କ ପାଇଁ ୩୩% ସଂରକ୍ଷଣର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଥିଲା। ପୁଣି ପଞ୍ଚାୟତ ହାତରେ ଅର୍ପଣ କରାଯାଇଥିଲା ମହିଳା ଓ ଶିଶୁ ମଂଗଳ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, ସାମାଜିକ ବନୀକରଣ, ଗ୍ରାମ୍ୟ ଆବାସ, କ୍ଷୁଦ୍ର ଶିଳ୍ପ ଓ ସର୍ବସାଧାରଣ ବିତରଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା ତଦାରଖ କରିବାର ଦାୟିତ୍ବ। ମହିଳା ଆୟୋଗ ଓ ମହିଳା ବିକାଶ ସମବାୟ ନିଗମ ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା।

odishanewsinsight.com

ସ୍ବାଭିମାନୀ ବିଜୁବାବୁଙ୍କର ଅତିପ୍ରିୟ ଥିଲା କଳିଙ୍ଗ ନାଁଟି, ଯାହା ସହ ଯୋଡ଼ା ତାଙ୍କର ପ୍ରୟାସମାନ- ଯଥା : କଳିଙ୍ଗ ଏୟାରୱେଜ, କଳିଙ୍ଗ ଟ୍ୟୁବ୍‌ସ, କଳିଙ୍ଗ ପୁରସ୍କାର, କଳିଙ୍ଗ ଫାଉଣ୍ଡେସନ ଟ୍ରଷ୍ଟ, କଳିଙ୍ଗ ଖବରକାଗଜ, କଳିଙ୍ଗ କପ୍‌, କଳିଙ୍ଗ ରଥ ଓ କଳିଙ୍ଗ ବାଲିଯାତ୍ରା। ଅବଶ୍ୟ ଓଡ଼ିଶା ଟେକ୍ସଟାଇଲ୍‌ ମିଲ୍‌ସ୍‌ ବା ଓଟିଏମ୍‌ ଥିଲା ତାଙ୍କର ଏକ ସଫଳ ଓ ଲୋକପକ୍ଷଭୁକ୍ତ ଶିଳ୍ପ ଅଭିକ୍ରମ। ଓଡ଼ିଶା ଚର୍ଚ୍ଚା ବିଜୁବାବୁଙ୍କ ପାଇଁ କଳିଙ୍ଗ ଅବତାରଣା ବିନା ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା।

ଯେଉଁ ଦୁଃସାହସୀ ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ ଏକଦା ସାଇକେଲରେ କଟକରୁ ପେଶୱାର ଯାଇଥିଲେ ସେଇ ମେଳାପୀ ଓ ଅନୌପଚାରିକ ବିଜୁବାବୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଜୀବନରେ ବେଳେ ବେଳେ ଚାଲି ଚାଲି କି ରିକ୍ସାରେ ଯାଇ କାହାଠାରୁ କାକୁଡ଼ି ତ କାହାଠାରୁ ବାଦାମ ଓ ଆଉ କାହାଠାରୁ ପଖାଳ ଖାଇବାକୁ ଲାଜ କରୁନଥିଲେ। ଗାଁଗଣ୍ଡାରେ ବୁଲୁଥିବା ବେଳେ ବିଶେଷ କରି ବୁଢ଼ୀ ମାଉସୀମାନଙ୍କ ପାଖରେ ଅଳି କରୁଥିଲେ - ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଗତି ପାଇଁ ଏ ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକକୁ ଆଶୀର୍ବାଦ କରି ଚାଲିଥିବ। ପୁଣି ମେଧାବୀ ଓ ଅଭାବୀ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ କଳିଙ୍ଗ ଫାଉଣ୍ଡେସନ ଟ୍ରଷ୍ଟରୁ ଯଥୋଚିତ ବୃତ୍ତି ଯୋଗାଇ ଦେଉଥିଲେ। ନିଜ ନିଜ ଜୀବନରେ ବିଜୁବାବୁଙ୍କ ସେଭଳି ମହାନୁଭବତାର ହିତାଧିକାରୀ ଅନେକ ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ଭିତରୁ ତିନି ଜଣ ଅତି ଜଣାଶୁଣା ହେଉଛନ୍ତି ପ୍ରାବନ୍ଧିକ ଚିତ୍ତରଂଜନ ଦାସ, କଥାକାର ମନୋଜ ଦାସ ଓ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀ ଯତୀନ ଦାସ। ଜଣେ ଲୋକର କାମ ଓ ପ୍ରତିଭାକୁ ବିଜୁବାବୁ ଚିହ୍ନି ସମ୍ମାନ ଦିଅନ୍ତି ବୋଲି ଏକଦା ବୈଜ୍ଞାନିକ ଓ ଦାର୍ଶନିକ ଜେ.ବି.ଏସ୍‌ ହାଲଡେନ୍‌ କହିଥିଲେ ଯାହାଙ୍କୁ ବିଜୁବାବୁ ଓଡ଼ିଶା ଆମନ୍ତ୍ରଣ କରି ଆଣିଥିଲେ ବାୟୋମେଟ୍ରି ଓ ଜେନେଟିକ୍ସ ପରୀକ୍ଷାଗାରର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଭାବେ। ଏବେ ବାୟୋମେଟ୍ରି ଓ ଜେନେଟିକ୍ସ ପ୍ରସଂଗ ସାରା ପୃଥିବୀ ବାରମ୍ବାର ଉଠାଉଛି।

ଆଜିଠାରୁ ବିଜୁବାବୁଙ୍କ ଡାକୋଟା ବିମାନ ସର୍ବସାଧାରଣ ଦର୍ଶନ କରିବାର ସୁବିଧା ପାଇବେ ବୋଲି ଆଗରୁ ପଢ଼ିବାକୁ ଶୁଣିବାକୁ ମିଳିଛି। ବିମାନକୁ ଯାନ କରି ବିଜୁବାବୁ ଅନେକ ଲୋମହର୍ଷକ ଅଭିଯାନରେ ସଫଳ ହୋଇ ନେହେରୁଙ୍କ ସମେତ ଦେଶ ବିଦେଶର ବହୁ ମହଲରୁ ପ୍ରଶଂସା ଓ ଅଭିନନ୍ଦନ ଅର୍ଜନ କରିଥିଲେ। ସେ ସବୁ କୀର୍ତ୍ତି ସହ ଗୁନ୍ଥି ହୋଇଛି ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନ, ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ, ଋଷିଆ, ବର୍ମା, କାଶ୍ମୀର, ତିବ୍ଦତ ଓ ଉତ୍ତରପୂର୍ବ ଆଦିର କାହାଣୀ ଆଉ ଉପାଖ୍ୟାନ ଯାହା ଯେତିକି ସତ ସେତିକି ରୋମାଞ୍ଚଭରା। ବିଜୁବାବୁଙ୍କ ମରଶରୀର ବହନ କରି ଆସିଥିବା କଫିନ୍‌ ତିନୋଟି ଦେଶର ପତାକା ଦ୍ବାରା ଆଚ୍ଛାଦିତ ହୋଇଥିବା ବିଜୁବାବୁଙ୍କ ଉତ୍ତୁଙ୍ଗ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ବ ପ୍ରତିଥିଲା ବିଶ୍ବସ୍ତ ଓ ବିନମ୍ର ସମ୍ମାନ।

ସୁନ୍ଦର ଗଣେଶନ୍‌ ରଚିତ ତଥ୍ୟ ଓ ଚିତ୍ର ସମ୍ବଳିତ ଏକ ଅତି ଉପାଦେୟ ବିଜୁ ଜୀବନୀ ପୁସ୍ତକ ହେଉଛି - ‘‘ଦି ଟଲ୍‌ ମ୍ୟାନ୍‌ ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ’’ (୨୦୧୭)। ପୁସ୍ତକଟିର ଉନ୍ମୋଚନ ସମାରୋହରେ ପ୍ରଣବ ମୁଖାର୍ଜୀ, ଏଚ୍‌.ଡି. ଦେବେଗୌଡ଼ା, ଲାଲକୃଷ୍ଣ ଆଡଭାନୀ, ସୀତାରାମ ୟେଚୁରୀ ଓ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ପ୍ରମୁଖ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ। ଓଡ଼ିଶା ବାହାରୁ ଆସିଥିବା ମଞ୍ଚାସୀନ ମାନ୍ୟଗଣ୍ୟଗଣ ସଭାରେ ଓ ସଭା ପରେ ଖୋଲା ଆଳାପ କ୍ରମେ କହିଥିଲେ - ବିଜୁବାବୁଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ବର ବିଶେଷତ୍ବ ହେଲା ସିଏ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ଉଚ୍ଚତା ମଧ୍ୟ ବଢ଼େଇ ଦେଉଥିଲେ। ଆଉ ମଞ୍ଚରେ ନିଜ ବକ୍ତବ୍ୟରେ ନବୀନବାବୁ କହିଥିଲେ - ‘ବିଜୁବାବୁ ଇଜ୍‌ ଆନ୍‌ ଆଇଡିଆ ଇନ୍‌ କଣ୍ଟିନିଉଟି’। ସତରେ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଓ ପ୍ରବହମାନ ବିଚାରର ଅନ୍ୟ ନାମ ବିଜୁ ବାବୁ ଯିଏ ଭୟ କଣ ଜାଣି ନଥିଲେ।
(ମୋ- ୯୪୩୭୩୦୭୦୭୯)