କରୌଲିର କୈଲା ଦେବୀ ଧାମ:ଦୀପ ଆଲୋକରେ ହୁଏ ମାତାଙ୍କ ଦର୍ଶନ

ଜୟପୁର: ରାଜସ୍ଥାନର କରୌଲି ଜିଲ୍ଲାରେ ଅବସ୍ଥିତ, ମା’ କୈଲା ଦେବୀଙ୍କ ପବିତ୍ର ଶକ୍ତିପୀଠରେ ଶାରଦୀୟ ନବରାତ୍ରିରେ ବେଶ୍ ଗହଳି ହୋଇଥାଏ।  କାଲିସିଲ ନଦୀ କୂଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ଦେବୀଙ୍କ ଏହି ପ୍ରାଚୀନ ମନ୍ଦିର ରହିଛି। 

ଦେବୀଙ୍କ ମନ୍ଦିରର ସବୁଠାରୁ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ହେଉଛି ଗର୍ଭଗୃହରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ନାହିଁ। କେବଳ ତେଲ ଏବଂ ଘିଅ ଦୀପର ଆଲୋକରେ ମାତାଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ କରାଯାଇଥାଏ। ଏହି ପରମ୍ପରା ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ଚାଲିଆସୁଛି ଏବଂ ଏହାକୁ ରାଜସ୍ଥାନର ପ୍ରଥମ ମନ୍ଦିର ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ ଯେଉଁଠାରେ ଦୀପର ଶିଖା ମାଧ୍ୟମରେ ମାତାଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ କରାଯାଇଥାଏ।

କୈଲା ଦେବୀ ମନ୍ଦିରକୁ ଯିବା ପୂର୍ବରୁ, ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁମାନେ ନିକଟସ୍ଥ କାଲିସିଲ ନଦୀରେ ସ୍ନାନ କରିଥାନ୍ତି। ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ, ଏହି ପବିତ୍ର ନଦୀରେ ସ୍ନାନ କଲେ ଚର୍ମ ରୋଗ ଶୀଘ୍ର ଭଲ ହୁଏ। ଏହି ବିଶ୍ୱାସ ସହିତ, ବହୁ ସଂଖ୍ୟକ ଲୋକ ଏଠାକୁ ପବିତ୍ର ବୁଡ଼ ପକାଇବା ପାଇଁ ଆସିଥାନ୍ତି। 

କୈଲା ମାତାଙ୍କ ଦର୍ଶନ ପରେ, ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁମାନେ ମନ୍ଦିରର ଅତି ନିକଟରେ ଥିବା ଅନ୍ୟ ଏକ ମନ୍ଦିର ଭୌନରା ଭଗତ ନାମକ ମନ୍ଦିରକୁ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଯାଇଥାନ୍ତି।  ବିଶ୍ୱାସ ଅଛି ଯେ,  ଏହି ମନ୍ଦିରରେ ପୂଜା ନ କଲେ ମାତା କୈଲା ଦେବୀଙ୍କ ଦର୍ଶନ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇ ନଥାଏ। 

ତ୍ରିକୁଟ ପର୍ବତ ଉପରେ ଅବସ୍ଥିତ ଦେବୀଙ୍କ ମନ୍ଦିର ପ୍ରାୟ ୯୦୦ବର୍ଷ ପୁରୁଣା। ଏଠାରେ ଥିବା ବଡ଼ ମୂର୍ତ୍ତି ମହାଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ଏକ ରୂପ ମା କୈଳାଙ୍କର ରହିଛି।ସେହିପରି ଚାମୁଣ୍ଡାଙ୍କ  ମୂର୍ତ୍ତି ମଧ୍ୟ ରହିଛି। ମନ୍ଦିରର ଶିଖର ସୁନାରେ ତିଆରି ହୋଇଛି। 

ନବରାତ୍ରି ସମୟରେ, ୧୭ ଜଣ ଜ୍ଞାନୀ ପୁରୋହିତ ବିଶେଷ ପୂଜା ପାଠ କରିଥାନ୍ତି। ୟ ପ୍ରତିଦିନ ଦୁର୍ଗା ସପ୍ତଶତୀର ୧୫ ଥର ପାଠ କରାଯାଇଥାଏ। ଦେବୀ ଭାଗବତ ଥରେ  ଏବଂ ଭୈରବ ସ୍ତୋତ୍ର ୧୦୮ ଥର ପାଠ କରାଯାଇଥାଏ। ସନ୍ଧ୍ୟାରେ, ଚାରିମୁଖୀ ଦୀପ ସହିତ ଏକ ବିଶେଷ ନୈବେଦ୍ୟ ଲାଗି ହୋଇଥାଏ। 

ନବରାତ୍ରିର ନଅ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ, ମାତା ଦେବୀଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ନୈବେଦ୍ୟ ଅର୍ପ କରାଯାଇଥାଏ।  ପ୍ରଥମ ଦିନରେ ମାଲପୁଆ, ଦ୍ୱିତୀୟ ଦିନରେ କ୍ଷୀରି, ତୃତୀୟ ଦିନରେ ମିଠା, ଚତୁର୍ଥ ଦିନରେ ଶୁଖିଲା ଫଳ ଏବଂ ପଞ୍ଚମ ଦିନରେ ଫଳ ଅର୍ପଣ କରାଯାଇଥାଏ। 

କୈଳାଦେବୀଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତି ୧୧୧୪ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ମହାତ୍ମା କେଦାର ଗିରିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥିଲା। ୧୧୧୬ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ, ରାଜା ମୁକୁନ୍ଦ ଦାସ ଖିଞ୍ଚି ଏଠାରେ ଏକ ଛୋଟ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ। ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ, କରୌଲିର ଯଦୁବଂଶୀ ଶାସକମାନେ ମନ୍ଦିରର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଦାୟିତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ରାଜା ଗୋପାଳ ସିଂହ ମନ୍ଦିରକୁ ପୁନଃନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ।  ରାଜା ଜୟସିଂହପାଲ ଏକ ସୁବର୍ଣ୍ଣ କଳସ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ପାନୀୟ ଜଳ ଯୋଗାଇଥିଲେ। ପରେ ରାଜା ଭନବରପାଲ କାଲିସିଲ ବନ୍ଧ, ଏକ ଧର୍ମଶାଳା ଏବଂ ଏକ କଂକ୍ରିଟ୍ ରାସ୍ତା ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ।

ମାତା ଦେବୀଙ୍କର ପ୍ରମୁଖ ସେବକ ହେଉଛନ୍ତି ଲାଙ୍ଗୁରିଆ। ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ତାଙ୍କୁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ନକରି  ମାତା ଦେବୀଙ୍କ ପାଖରେ କେହି ପହଞ୍ଚିପାରିବେ ନାହିଁ। ନବରାତ୍ରି ସମୟରେ ଗାନ କରାଯାଉଥିବା ଲୋକଗୀତ ମଧ୍ୟ ଲାଙ୍ଗୁରିଆଙ୍କୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରିଥାଏ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ଭୌନରା ଭଗତ ଏବଂ ଗୋଲି ଭଗତଙ୍କ ପରି ଭକ୍ତଙ୍କ କାହାଣୀ ମନ୍ଦିରର ଲୋକ ପରମ୍ପରାରେ ରହିଛି।

ଚୈତ୍ର ଏବଂ ଆଶ୍ୱିନ ମାସର ନବରାତ୍ରରେ କୈଳାଦେବୀ ମନ୍ଦିରରେ ଏକ ବିରାଟ ମେଳା ଅନୁଷ୍ଠିତ  ହୋଇଥାଏ। ରାଜସ୍ଥାନ, ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ, ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦେଶ, ଦିଲ୍ଲୀ ଏବଂ ଗୁଜରାଟରୁ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁ ଏଥିରେ ଯୋଗ ଦେଇଥାନ୍ତି।