* ମଲ୍‌ଟିପଲ୍‌‌ ‌େସ୍କ୍ଲରୋସିସ୍‌ ରୋଗ କ’ଣ?

ମଲ୍‌ଟିପଲ୍‌ ସ୍କ୍ଲେରୋସିସ୍ (ଏମ୍ଏସ୍) ହେଉଛି ଏକ କ୍ରନିକ ଅଟୋଇମ୍ୟୁନ ରୋଗ ଯାହା ମସ୍ତିଷ୍କ ଏବଂ ମେରୁଦଣ୍ଡ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସ୍ନାୟୁ ପ୍ରଣାଳୀ (ସିଏନଏସ)କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ। ଏହା ସେତେବେଳେ ହୋଇଥାଏ ଯେତେବେଳେ ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧକ ଶକ୍ତି ଠିକ୍‌ ନଥାଏ।  ଏହି କ୍ଷତି ସ୍ନାୟୁରେ ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଆବେଗର ସ୍ୱାଭାବିକ ପ୍ରବାହକୁ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ, ଯାହା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଲକ୍ଷଣ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ। କିଶୋରଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା କିଶୋରୀମାନେ ଏହି ରୋଗରେ ଅଧିକ ଆକ୍ରା‌ନ୍ତ ହୋଇଥାଆନ୍ତି।

Advertisment

* ଏହାର ଲକ୍ଷଣ କ’ଣ ରହିଛି?

ମଲ୍‌ଟିପଲ୍‌ ସ୍କ୍ଲେରୋସିସ୍‌ର ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଥକାପଣ, ଚାଲିବାରେ ଅସୁବିଧା, ଅଙ୍ଗରେ ଅସ୍ଥିରତା କିମ୍ବା ଝୁଲିବା, ମାଂସପେଶୀ ଦୁର୍ବଳତା, ସମନ୍ୱୟ ଏବଂ ସନ୍ତୁଳନରେ ସମସ୍ୟା, ଅସ୍ପଷ୍ଟ ଦୃଷ୍ଟିଶକ୍ତି ଏବଂ ସ୍ମରଣ ଶକ୍ତି ଏବଂ ଏକାଗ୍ରତାରେ ସମସ୍ୟା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇପାରେ। ଏହି ରୋଗର ଗମ୍ଭୀରତା ଏବଂ ଅଗ୍ରଗତି ମଧ୍ୟ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ହୋଇପାରେ, କିଛି ବ୍ୟକ୍ତି ସାମାନ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନେ ଅଧିକ ଗୁରୁତର ଅକ୍ଷମତା ଅନୁଭବ କରନ୍ତି।

* ଏହି ରୋଗ କିପରି ଓ କାହିଁକି ହୋଇଥାଏ?

ଏହା ଜେନେଟିକ ଏବଂ ପରିବେଶଗତ କାରଣର ମିଶ୍ରଣ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ। କେତେକ ଜିନ୍ ଏମ୍ଏସ୍ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ବଢ଼ାଇଥାଏ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ, କିନ୍ତୁ ଏହା ଏକ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଜେନେଟିକ୍ ରୋଗ ନୁହେଁ। ସଂକ୍ରମଣ, ଧୂମପାନ ଏବଂ ଭିଟାମିନ୍ ଡି ସ୍ତର କମ୍ ହେବା ଭଳି ପରିବେଶଗତ କାରଣ ମଧ୍ୟ ଏକ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିପାରେ।

* ଏହା ଶରୀର ପ୍ରତି କେତେ ବିପଜ୍ଜନକ?

ନିଶ୍ଚିତ, ଏହା ଶରୀର ପ୍ରତି ବହୁ ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ। ଯଦି ଠିକ୍‌ ସମୟରେ ଏହାର ଚିକିତ୍ସା କରା ନ ଯାଏ ତେବେ ଜଣେ ନିଜର ସତ୍ତା ହରାଇବା ସହିତ ମାନସିକ ସ୍ତରରେ ଖୁବ୍‌ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇଯାଏ। ଚାଲିବାରେ ଅକ୍ଷମ ହେବେ। ଆଖିକୁ ଦେଖାଯିବନି ଓ ହାତଗୋଡ଼ କେମ୍ପା ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି। 

* ଏହି ‌େରାଗର ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତି କ’ଣ ରହିଛି?

ଆକ୍ୟୁଟ୍‌ ଷ୍ଟେଜ୍‌ରେ ପାରାଲିସିସ୍‌ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଥାଏ। ଯେଉଁଥିରେ ହସ୍‌ପିଟାଲ୍‌ରେ ଇଞ୍ଜେକ୍‌‌ସନ୍‌ ଦିଆଯାଇ ଠିକ୍‌ କରାଯାଇଥାଏ। କିଛି ଔଷଧ ୫ ବର୍ଷର କୋର୍ସ ଥାଏ। ତେଣୁ ଏହାକୁ ନେବା ଜରୁରୀ ହୋଇପଡ଼େ। ଏହି ଆର୍ଟାକ୍‌ ବାରମ୍ବାର କିଛି ସମୟ ବ୍ୟତିକ୍ରମରେ ହୋଇଥାଏ। ତେଣୁ ଚିକିତ୍ସା ଭିତରେ ନିଜକୁ ରଖିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ।

ଡାକ୍ତର ଅମ୍ଳାନ୍‌ ତପନ ମହାପାତ୍ର
ସ୍ନାୟୁରୋଗ ବିଶେ‌ଷଜ୍ଞ, ମଣିପାଲ୍‌ ହସ୍‌ପିଟାଲ୍‌, ଭୁବନେଶ୍ବର