ଆଫ୍ରିକାର ୨୪ ଟ୍ରିଲିୟନ ଡଲାର ସମ୍ପତ୍ତି ଲୁଟିବା ଦୌଡ଼ରେ ଚୀନ୍-ଆମେରିକା: କଙ୍ଗୋ ପାଲଟିଛି ଯୁଦ୍ଧକ୍ଷେତ୍ର

ବ୍ରାଜାଭିଲ୍: ଗରିବ ଏବଂ ଭୋକ ଉପାସରେ ରହିଥିବା ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶରେ ସେମାନଙ୍କର ଅସହାୟତାର ସୁଯୋଗ ନେବାକୁ ବିଶ୍ବର ସୁପର ପାୱାରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଦୌଡ଼ ଜାରି ରହିଛି। ଏହି ଦୌଡ଼ରେ ଆମେରିକା ଏବଂ ଚୀନ୍ ଆଗରେ ରହିଛନ୍ତି। ଡେମୋକ୍ରାଟିକ୍ ରିପବ୍ଲିକ୍ ଅଫ୍ କଙ୍ଗୋ (ଡିଆରସି)ର ପୂର୍ବାଞ୍ଚଳର ବୃହତ୍ତମ ସହର ଗୋମାରେ ପରିସ୍ଥିତି ବିପଜ୍ଜନକ ହୋଇପଡିଛି। ରୁୱାଣ୍ଡା ସମର୍ଥିତ ବିଦ୍ରୋହୀମାନେ ଏହି ସହରକୁ ଦଖଲ କରିଥିବା ଦାବି କରିଛନ୍ତି। ରଣନୈତିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହି ସହର ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ।

କାରଣ ଏଠାରେ ଥିବା ଜମିରେ ଟ୍ରିଲିୟନ ଡଲାର ମୂଲ୍ୟର ଖଣିଜ ସମ୍ପଦ ରହିଛି, ଯାହା ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉତ୍ତୋଳନ କରାଯାଇ ନାହିଁ। ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଏମ୍-୨୩ ସଶସ୍ତ୍ର ସଦସ୍ୟ ସହରକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରି ନେଇଛନ୍ତି। ଏହି ସହରରେ ପ୍ରାୟ ୨୦ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ବାସ କରନ୍ତି। ଏହା ଦ୍ବାରା ପରିସ୍ଥିତି ବିପଜ୍ଜନକ ହେବା ସହିତ ମାନବିକ ସଙ୍କଟ ଆହୁରି ଗୁରୁତର ହୋଇପାରେ ବୋଲି ଆଶଙ୍କା କରାଯାଉଛି।

ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଗୋମା ସହରକୁ ବିଦ୍ରୋହୀମାନେ ଦଖଲ କରିବା ପରେ ହଜାର ହଜାର ଲୋକ ଘରୁ ପଳାଇ ଯାଇଛନ୍ତି ଏବଂ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ସହରରୁ ୧୦ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ବିସ୍ଥାପିତ ହୋଇଛନ୍ତି। ଏଥି ସହିତ ଡାକ୍ତରଖାନାଗୁଡ଼ିକରେ ଭିଡ଼ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି। ହିଂସା ଯୋଗୁ ପ୍ରତିଦିନ ଶହ ଶହ ଲୋକ ଆହତ ହେଉଛନ୍ତି। ଘଟଣାସ୍ଥଳରୁ ଆସୁଥିବା ଖବର ଅନୁଯାୟୀ, ହଜାର ହଜାର ସାଧାରଣ ନାଗରିକ ଫସି ରହିଛନ୍ତି। ଯେଉଁଥିପାଇଁ ବହୁ ସଂଖ୍ୟକ ଲୋକଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ବଢ଼ିଛି।

ଏମ୍-୨୩, ମୁଖ୍ୟତଃ ଅନୁସୂଚିତ ଜାତିର ତୁତ୍‌ସୀ ଲୋକ। ସେମାନେ ପୂର୍ବ କଙ୍ଗୋରେ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛନ୍ତି। ଯାହା ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ବିବାଦ ଯୋଗୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ତୁତ୍‌ସୀ କଙ୍ଗୋ ସୈନ୍ୟବାହିନୀରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇ ନଥିଲେ ଏବଂ ସେମାନେ ୨୦୧୨ରେ ଦେଶର ସରକାରକୁ ହଟାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲେ। ଯଦିଓ, ଏହି ଘଟଣା ପରେ, ଏହି ଗୋଷ୍ଠୀ ବହୁ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ରହିଲା, କିନ୍ତୁ ୨୦୨୨ମସିହାରେ ଏହା ପୁଣି ଥରେ ମୁଣ୍ଡ ଉଠାଇବାକୁ ଲାଗିଲା।

୧୯୯୬ ରୁ ୨୦୦୩ ମଧ୍ୟରେ ପୂର୍ବ କଙ୍ଗୋ ଏହି ବିବାଦର କେନ୍ଦ୍ରରେ ଥିଲା, ଯାହାକୁ ଇତିହାସ ପୁସ୍ତକରେ 'ଆଫ୍ରିକାର ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ' କୁହାଯାଉଥିଲା। ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ, ଅନେକ ବିଦ୍ରୋହୀ ଗୋଷ୍ଠୀ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ସକ୍ରିୟ ଥିଲେ, ଯେଉଁମାନେ ଧାତୁ, ତମ୍ବା, କୋବାଲ୍ଟ, ଲିଥିୟମ୍ ଏବଂ ସୁନା ଖଣିକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ପାଇଁ ରକ୍ତାକ୍ତ ସଂଘର୍ଷରେ ଜଡିତ ଥିଲେ। ଖବର ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ୬୦ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ।

୧୯୯୪ର କଙ୍ଗୋର ପଡୋଶୀ ଦେଶ ରୁୱାଣ୍ଡାରେ ହୋଇଥିବା ନରସିଂହାରରୁ ଏହି ସଂଘର୍ଷ କେତେ ଭୟଙ୍କର ତାହା ଅନୁମାନ କରାଯାଇପାରେ। ଯେତେବେଳେ ହୁତୁ ମିଲିସିଆ ଗୋଷ୍ଠୀ ୫ ଲକ୍ଷରୁ ୧୦ ଲକ୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି ଜନଜାତି ତଥା ଉଦାରବାଦୀ ହୁତୁ ଏବଂ ଆଦିବାସୀ ତୱା ଲୋକଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ। ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ, ଯେତେବେଳେ ହୁତୁ ମିଲିସିଆମାନେ ପାଲଟା ଆକ୍ରମଣ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ୨୦ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ହୁ୍ତୁ ଲୋକ ଭୟଭୀତ ହୋଇ କଙ୍ଗୋକୁ ପଳାଇଥିଲେ।

ରୁୱାଣ୍ଡା ଅଧିକାରୀମାନେ ଅଭିଯୋଗ କରିଥିଲେ ଯେ, ଦେଶ ଛାଡି ପଳାଇ ଆସିଥିବା ହୁତୁ ଲୋକମାନେ ଏହି ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡ ଘଟାଇଥିଲେ ଏବଂ କଙ୍ଗୋ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ସେମାନଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେଉଛନ୍ତି। ରୁୱାଣ୍ଡାର ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କ ଅନୁସାରେ ରୁୱାଣ୍ଡାର ତୁତ୍‌ସୀ ଜନସଂଖ୍ୟା ପାଇଁ ହୁତୁ ଏକ ବିପଦ। ଏଥି ସହିତ, ଏମ-୨୩ ଦାବି କରିଥିଲା ଯେ, ସେମାନେ ରୁୱାଣ୍ଡାର ମୂଳ ତୁତ୍‌ସୀ ଏବଂ କଙ୍ଗୋବାସୀଙ୍କୁ ଭେଦଭାବରୁ ରକ୍ଷା କରିଥାନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ସମାଲୋଚକମାନଙ୍କ ଅନୁସାରେ ଏମ୍-୨୩ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ପୂର୍ବ କଙ୍ଗୋ ଉପରେ ରାଜନୈତିକ ଏବଂ ଅର୍ଥନୈତିକ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ହାସଲ କରିବା।

ଏମ୍-୨୩ ପୂର୍ବ କଙ୍ଗୋକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି କାରଣ ପୂର୍ବ କଙ୍ଗୋରେ ବିରଳ ଖଣିଜ ଧାତୁର ଭଣ୍ଡାର ଅଛି ଏବଂ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ଉତ୍ପାଦ ଉତ୍ପାଦନରେ ବ୍ୟବହୃତ ଧାତୁ ପାଇଁ ବିଶ୍ୱ କଙ୍ଗୋ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ। ଏହି କାରଣରୁ ଆମେରିକା ଏବଂ ଚୀନ୍ ଭଳି ଦେଶ ପାଇଁ କଙ୍ଗୋ ଏବଂ ରୁୱାଣ୍ଡା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଆମେରିକାର ବାଣିଜ୍ୟ ବିଭାଗ ଆକଳନ କରିଛି ଯେ, ପୂର୍ବ କଙ୍ଗୋରେ ଥିବା ଖଣିଜ ସମ୍ପଦର ଆନୁମାନିକ ମୂଲ୍ୟ ୨୪ ଟ୍ରିଲିୟନ ଡଲାରରୁ ଅଧିକ ହୋଇପାରେ।

କିନ୍ତୁ, ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟବଶତଃ ବିପୁଳ ଧନ ଥାଇ ମଧ୍ୟ ପୂର୍ବ କଙ୍ଗୋବାସୀ କିଛି ପାଇବାକୁ ଅସମର୍ଥ । ଦେଶରେ ରହୁଥିବା ୧୦ କୋଟି ଜନସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟରୁ ୬୦ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ସୀମାରେଖା ତଳେ ବାସ କରୁଛନ୍ତି।

କଙ୍ଗୋ, ଆମେରିକା ଏବଂ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ରୁୱାଣ୍ଡା  ଏମ୍-୨୩ ବିଦ୍ରୋହୀ ଗୋଷ୍ଠୀକୁ ସମର୍ଥନ କରୁଥିବା ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ଗୋଷ୍ଠୀରେ ୬୫୦୦ରୁ ଅଧିକ ସଦସ୍ୟ ଥିବା ଅନୁମାନ କରାଯାଉଛି। ୨୦୨୧ ପରଠାରୁ ବହୁ ସଂଖ୍ୟକ ସଦସ୍ୟ ଏଥିରେ ଯୋଗ ଦେଇଛନ୍ତି।

ଯଦିଓ ରୁୱାଣ୍ଡା ଏହି ଅଭିଯୋଗକୁ ଖଣ୍ଡନ କରିଛି, ତଥାପି ଏହାର ସୈନ୍ୟ ଏବଂ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ପ୍ରଣାଳୀ ପୂର୍ବ କଙ୍ଗୋରେ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଥିବା ସ୍ୱୀକାର କରିଛି। ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ ଅନୁଯାୟୀ, ପୂର୍ବ କଙ୍ଗୋରେ ୪,୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ରୁୱାଣ୍ଡା ସୈନିକ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଛନ୍ତି।

ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ: ଭାରତୀୟ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀଙ୍କ ଉପରେ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ନୌସେନାର ଗୁଳିମାଡ଼: ୫ ଆହତ

ଗୋମା ସହର ବ୍ୟବସାୟ ଏବଂ ମାନବିକ ସହାୟତା ପାଇଁ ଏକ କେନ୍ଦ୍ର ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ। ସହରରେ ଏକ ବିମାନବନ୍ଦର ମଧ୍ୟ ଅଛି। ୨୦୨୧ ପରଠାରୁ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ ବାହିନୀ, କଙ୍ଗୋ ସରକାରୀ ସୈନ୍ୟ ଏବଂ ବୁରୁଣ୍ଡିର ସୈନ୍ୟମାନେ ଏମ୍-୨୩ ବିଦ୍ରୋହୀଙ୍କୁ ସହାୟତା କରୁଛନ୍ତି।

କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନଏମ୍-୨୩ ସହରକୁ ଦଖଲ କରିଛି। ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ସରକାରୀ ସେନା ପରାସ୍ତ ହୋଇଛନ୍ତି। ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି, ଗୋମାର ପତନ ହଜାର ହଜାର କଙ୍ଗୋ ନାଗରିକଙ୍କ ଉପରେ ଭୟଙ୍କର ପ୍ରଭାବ ପକାଇବ।

୨୦୧୨ରେ, ଏମ୍-୨୩ ବିଦ୍ରୋହୀମାନେ ପ୍ରାୟ ଏକ ସପ୍ତାହ ପାଇଁ ସହରକୁ ଦଖଲ କରିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ପରେ ସେମାନଙ୍କୁ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିବାକୁ ପଡିଥିଲା। କିନ୍ତୁ, ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଏଥର ପରିସ୍ଥିତି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭିନ୍ନ। ନ୍ୟୁଜ୍ ଏଜେନ୍ସି ଏପି ରିପୋର୍ଟରେ ଇକୋନୋମିଷ୍ଟ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ୟୁନିଟ୍ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଡାରେନ୍ ଡେଭିଡସ୍ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଏହା ପୂର୍ବରୁ ଏମ୍-୨୩ର ଦାବିଗୁଡିକ ସ୍ପଷ୍ଟ ଥିଲା। ସେମାନଙ୍କୁ କଙ୍ଗୋ ସେନାରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯିବା ଉଚିତ୍ ଏବଂ ଦେଶରେ ସେମାନଙ୍କର ରାଜନୈତିକ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ବୃଦ୍ଧି ହେବା ଉଚିତ୍।

କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ସେମାନଙ୍କର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ବଦଳିଛି ଏବଂ ଏବେ ସେମାନେ ଯୋଗାଣ ଶୃଙ୍ଖଳା ଉପରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ସହିତ ସମଗ୍ର ଗୋମାକୁ ଦଖଲ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି।

ଏହି ବିବାଦ ଯୋଗୁ ପୂର୍ବ କଙ୍ଗୋରେ ୪୦ ଳକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ନିଜ ଘରୁ ବିସ୍ଥାପିତ ହୋଇ ସାରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଜାତିସଂଘର ଶରଣାର୍ଥୀ ଏଜେନ୍ସି କହିଛି ଯେ, କେବଳ ଚଳିତ ବର୍ଷ ପ୍ରଥମ ମାସରେ ୪୦ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ବିସ୍ଥାପିତ ହୋଇଛନ୍ତି। ଯେଉଁଥିପାଇଁ ଗୋମା ସହରର ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ୱରେ ନିର୍ମିତ ଶରଣାର୍ଥୀ ଶିବିରରେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ଲୋକ ରହିଛନ୍ତି।

ଦୂଷିତ ପିଇବା ପାଣି ଏବଂ ଅଖାଦ୍ୟ ଯୋଗୁ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟ‌ରେ ହଇଜା ମଧ୍ୟ ବ୍ୟାପିବାରେ ଲାଗିଥିବାବେଳେ ଗୋମା ସହରର ଡାକ୍ତରଖାନା କର୍ମଚାରୀମାନେ ବଙ୍କରରେ ଆଶ୍ରୟ ନେଇଥିବା ଆହତମାନଙ୍କୁ ଚିକିତ୍ସା କରୁଛନ୍ତି।

ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ: ତୃତୀୟ ଥର ପାଇଁ ଟସ୍ ଜିତିଲା ଟିମ୍ ଇଣ୍ଡିଆ: ପ୍ରଥମେ ବୋଲିଂ ନିଷ୍ପତ୍ତି