ମୁମ୍ବାଇ: ଭାରତରେ ପୈତୃକ ସମ୍ପତ୍ତି କେବଳ ସମ୍ପତ୍ତି ନୁହେଁ ଏହା ପରିବାରର ମୂଳ, ସମ୍ପର୍କ ଏବଂ ପିଢ଼ି ପରେ ପିଢ଼ି ଚାଲିଆସିଥିବା ଏକ ଐତିହ୍ୟକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିଥାଏ। ଯେତେବେଳେ ଉତ୍ତରାଧିକାରର ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠେ ଯେତେବେଳେ ଏହି ସମ୍ପର୍କଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାୟତଃ ଜଟିଳ ଆଇନଗତ ଲଢ଼େଇରେ ପରିଣତ ହୋଇଥାଏ।

Advertisment

ବମ୍ବେ ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ରାୟ ଏହି ଉତ୍ତରାଧିକାରର ସୀମା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛି। ଯାହା ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛି ଯେ, ଜଣେ ଝିଅଙ୍କର ସନ୍ତାନମାନେ ମାମୁଘର ପୈତୃକ ସମ୍ପତ୍ତିରେ ଅଂଶ ଦାବି କରିପାରିବେ ନାହିଁ। ଏହି ରାୟ ଐତିହାସିକ ହିନ୍ଦୁ ଉତ୍ତରାଧିକାର (ସଂଶୋଧନ) ଆଇନ, ୨୦୦୫ର ପରିସରକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛି। ଯାହା  ଝିଅମାନଙ୍କୁ ଏକ ମିଳିତ ପରିବାର ସମ୍ପତ୍ତିରେ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ଭାବରେ ସମାନ ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା ।

ଆହୁରି ପଢ଼ନ୍ତୁ:Uddhav's attack on Modi-Shah: ଦୁଇ 'ବ୍ୟବସାୟୀ' ଆଉ ଆନାକୋଣ୍ଡାଙ୍କ ଆଖି ମୁମ୍ବାଇ ଉପରେ : ଉଦ୍ଧବ

ହିନ୍ଦୁ ମିତାକ୍ଷର ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ଆଇନ ଯୁଗ୍ମ-ପରିବାର ସମ୍ପତ୍ତିରେ ସେମାନଙ୍କର ଅଂଶ ବିଭାଜନ ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦେବା ସହିତ, ଜନ୍ମଗତ ଅଧିକାର ଏବଂ ପୈତୃକ ସମ୍ପତ୍ତିରେ ଅଂଶ ଅଧିକାର ପାଇବାର ଅଧିକାର ପାଇଥାଏ। ଐତିହାସିକ ଭାବରେ, ଏହି ଅଧିକାର କେବଳ ପିତା ଏବଂ ତାଙ୍କ ପୁରୁଷ ବଂଶଧରଙ୍କର ଥିଲା । ୨୦୦୫ ଆଇନର ହସ୍ତକ୍ଷେପ ସହିତ ସ୍ଥିତି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ଝିଅମାନଙ୍କୁ ପୁଅମାନଙ୍କ ସହିତ ସମାନ କରିଥିଲା, ସେମାନଙ୍କୁ ସମାନ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା ​​ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ମିଳିତ ପରିବାର ସମ୍ପତ୍ତିରେ ସେମାନଙ୍କର ଅଂଶ ବିଭାଜନ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥିଲା।

ପାରମ୍ପରିକ ମିତାକ୍ଷର ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ, ଜଣେ ଝିଅର ସନ୍ତାନମାନଙ୍କର ମାମୁଘରଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତିରେ କୌଣସି ଅଧିକାର ନଥିଲା। କ୍ୱଚିତ୍ କ୍ଷେତ୍ରରେ, ଯଦି ଅଜା ଅବା ପୁଅ କିମ୍ବା ପୁଅ ବଂଶଧର ବିନା ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରନ୍ତି, ତେବେ ସମ୍ପତ୍ତି କେବଳ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ସୂତ୍ରରେ ଝିଅଙ୍କର ସନ୍ତାନମାନଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇପାରିବ। ଏହାକୁ 'ସମାନ୍ତରାଳରୁ ଉତ୍ତରାଧିକାର' କୁହାଯାଉଥିଲା ଏବଂ ଏହାକୁ ପୈତୃକ ସମ୍ପତ୍ତିଠାରୁ ଭିନ୍ନ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା।

୨୦୦୫ ଆଇନରେ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ କୁହାଯାଇଥିଲା ଯେ, ଜଣେ ଝିଅ 'ନିଜ ଅଧିକାରରେ' ଜଣେ ସହ-ପାର୍ସେନର ଏବଂ ପୁଅ ପରି ସମାନ ଅଧିକାର ଏବଂ ଦାୟିତ୍ବ ରହିଛି। ତଥାପି, ଏହା ତାଙ୍କ ପିଲାମାନଙ୍କ ଅଧିକାର ବିଷୟରେ ନୀରବ ରହିଛି। ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ଭାବରେ, ଯଦି ଜଣେ ଝିଅ ଏବଂ ପୁଅ ସମାନ, ତେବେ ସେମାନଙ୍କ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସମାନ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯିବା ଉଚିତ୍, କିନ୍ତୁ ଏପରି କାହିଁକି ହେବ ନାହିଁ ତାହା ବମ୍ବେ ହାଇକୋର୍ଟ ସମ୍ପ୍ରତି ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିଛନ୍ତି।

ଆଇନଗତ ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ 

ବମ୍ବେ ହାଇକୋର୍ଟରେ ବିଶ୍ୱମ୍ବର ବନାମ ସୋ ସୁନନ୍ଦା ମାମଲାରେ, ନାତୁଣୀ (ବାଦୀ) ତାଙ୍କ ମାମୁଘର ପୈତୃକ ସମ୍ପତ୍ତିର ବିଭାଜନ ଦାବି କରିଥିଲେ ଏବଂ ସେଥିରେ ଅଂଶ ଦାବି କରିଥିଲେ।

ଅଜାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା। ତାଙ୍କର ଚାରି ପୁଅ ଏବଂ ଚାରି ଝିଅ ଥିଲେ। ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ବାଦୀଙ୍କ ମାଆ ଥିଲେ, ଯିଏ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜୀବିତ ଥିଲେ। ମାମଲା ଚାଲିବା ସମୟରେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଭା ହୋଇଥିଲା ଯେ, ଜଣେ ମାତୃ ନାତୁଣୀ ତାଙ୍କ ଅଜାଙ୍କ ମିଳିତ ପରିବାର ସମ୍ପତ୍ତିର ବିଭାଜନ ଆବେଦନ କରିପାରିବେ କି ନାହିଁ। କୋର୍ଟ ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ଭାବରେ ଏହି ଦାବିକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରି କହିଥିଲେ ଯେ, ନାତୁଣୀ ସମ୍ପତ୍ତି ବିଭାଜନ ପାଇଁ ମାମଲା ଦାଏର କରିପାରିବେ ନାହିଁ।

ମାମୁଘର ପୈତୃକ ସମ୍ପତ୍ତିରେ ଭାଗ ନାହିଁ

୨୦୦୫ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ପୁଅ ଏବଂ ଝିଅଙ୍କ ସମାନ ଅଧିକାର ଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ଝିଅଙ୍କ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଆଇନ ଦ୍ୱାରା କୌଣସି ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇ ନାହିଁ। ଅଧିକନ୍ତୁ, ଯେହେତୁ ନାତୁଣୀ ତାଙ୍କ ମାମୁଘର ପୁରୁଷ ବଂଶର ବଂଶଧର ନୁହନ୍ତି, ତେଣୁ ତାଙ୍କର ମିଳିତ ପରିବାର ସମ୍ପତ୍ତିରେ କୌଣସି ଜନ୍ମଗତ ଅଧିକାର ନାଡିଁ। 

ବିନୀତା ଶର୍ମା ବନାମ ରାକେଶ ଶର୍ମା ମାମଲାରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି, ବମ୍ବେ ହାଇକୋର୍ଟ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ, ପୈତୃକ ସମ୍ପତ୍ତିରେ ମାତୃନାତୁଣୀଙ୍କ ସ୍ୱାର୍ଥ ଏକ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ଐତିହ୍ୟ ବା 'ସପ୍ରତିବନ୍ଧ ଦୟା'। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ତାଙ୍କର ଉତ୍ତରାଧିକାର ପାଇବାର ଅଧିକାର ଅନ୍ୟ ଜଣେ ଜୀବିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଅସ୍ତିତ୍ୱ ଦ୍ୱାରା ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଛି ଯାହାଙ୍କର ପୂର୍ବ ଦାବିଦାର ଥିଲେ ତାଙ୍କ ମାଆ। ନାତୁଣୀ କେବଳ ଉତ୍ତରାଧିକାର ଦ୍ୱାରା ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ହୋଇପାରିବେ ଯଦି ସେ ତାଙ୍କ ମାଆଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ବଞ୍ଚି ରହିଥାନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଜନ୍ମ ଦ୍ୱାରା ସହ-ପାର୍ସନର ଭାବରେ ନୁହେଁ।

ବମ୍ବେ ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ରାୟ ଅବିଭକ୍ତ ପୈତୃକ ସମ୍ପତ୍ତି ଧାରଣ କରୁଥିବା ହିନ୍ଦୁ ପରିବାର ପାଇଁ ଉତ୍ତରାଧିକାର ଆଇନ ଉପରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ସ୍ପଷ୍ଟତା ପ୍ରଦାନ କରିଛି। ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଯେ, ଏହା ମାତୃ ନାତି ନାତୁଣୀଙ୍କ 'ଦୁଇଥର ଡିପ୍' ହେବାର ସମ୍ଭାବନାକୁ ବାଧା ଦିଏ, ଅର୍ଥାତ୍ ସେମାନେ ଏକ ସମୟରେ ସେମାନଙ୍କ ମାତୃ ଏବଂ ପିତାମହ ଉଭୟଙ୍କ ପୈତୃକ ସମ୍ପତ୍ତିରେ ସହ-ପାର୍ସେନର ଭାବରେ ଜନ୍ମଗତ ଅଧିକାର ଦାବି କରିପାରିବେ ନାହିଁ।

ଆହୁରି ପଢ଼ନ୍ତୁ:Air India Bus Catches Fire: ବିମାନବନ୍ଦରରେ ଧୁ ଧୁ ହୋଇ ଜଳିଗଲା ଏୟାର ଇଣ୍ଡିଆର ବସ୍

ରାୟର ପରିଣାମ ସ୍ୱରୂପ, ପୁଅର ଝିଅ (ନାତୁଣୀ) ଜନ୍ମ ଦ୍ୱାରା ସହ-ପାର୍ସେନର ଭାବରେ ବିବେଚିତ ହୁଏ, ଯେତେବେଳେ ଝିଅର ପୁଅ/ଝିଅ (ନାତୁଣୀ) ନୁହେଁ - ସେମାନଙ୍କ ପିତାମାତା ସମାନ ଅଧିକାର ସହିତ ସହ-ପାର୍ସେନର ହେବା ସତ୍ତ୍ୱେ ଏହା ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ। 

ଏକ ପ୍ରମୁଖ ନିଷ୍ପତ୍ତି ହେଉଛି ଯେ, ମାତୃ ପିତାଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତିରେ ଅଂଶ ଦାବି କରିବାର ଜନ୍ମଗତ ଅଧିକାର ଝିଅର, ତାଙ୍କ ପିଲାମାନଙ୍କର ନୁହେଁ, ଯାହା ୨୦୧୦ ରେ ଦିଲ୍ଲୀ ହାଇକୋର୍ଟ ଦ୍ୱାରା ନିଆଯାଇଥିବା ସମାନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିଛି।

ପରିବାରଗୁଡ଼ିକ ବର୍ତ୍ତମାନ ଅଧିକ ନିଶ୍ଚିତତାର ସହିତ ଉତ୍ତରାଧିକାର ନେଇପାରିବେ, କିନ୍ତୁ ବମ୍ବେ ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଉତ୍ତରାଧିକାର ଆଇନର ଜଟିଳତାକୁ ଦର୍ଶାଏ ଯାହା ପୁରୁଣା ପରମ୍ପରା ସହିତ ଆଧୁନିକ ସମାନତାକୁ ସମନ୍ୱିତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରେ।