Tribute to He-Man: ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ହି-ମ୍ୟାନ୍‌: ନିଆଁ ଭଳି ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଫୁଲ ଭଳି କୋମଳ

କିଛି ବିରଳ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ବ କେବଳ ସମୟ ସାଥିରେ ଜୀବନ ବଞ୍ଚନ୍ତିନି, ସମୟ ଉପରେ ନିଜର ଛାପ ଛାଡ଼ି ଯାଆନ୍ତି। ଅଭିନେତା ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ଥିଲେ ସେମିତି। ଆଜି ସକାଳେ ତାଙ୍କ ଦେହାନ୍ତର ଖବର ସାରା ଦେଶକୁ, ବିଶେଷକରି ସିନେମାପ୍ରେମୀଙ୍କୁ ଶୋକରେ ନିର୍ବାକ କରିଦେଇଛି। ‌ସଫଳତା ଓ ଲୋକପ୍ରିୟତାର ଶୀର୍ଷରେ ଥିଲେହେଁ ନିଜ ଭିତରେ ଶିଶୁସୁଲଭ ସରଳତାକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିଥିବା ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଦେହାନ୍ତରେ ବଲିଉଡ୍‌ରେ ଗୋଟିଏ ପିଢ଼ିର ଅଭିନୟ ପରମ୍ପରାର ଅନ୍ତ ଘଟିଛି କହିଲେ ଭୁଲ୍‌ ହେବନି।

୩୦୦ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର 
୧୯୬୦ ମସିହାରେ ଫିଲ୍ମ ‘ଦିଲ୍ ଭି ମେରା ହମ୍ ଭି ତେରେ’ରୁ ତାଙ୍କର ଅଭିନୟ ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ତେବେ ଏହି ଫିଲ୍ମଟି ବକ୍ସ ଅଫିସରେ ସଫଳତା ପାଇ ନଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହା ତାଙ୍କୁ ସିନେଶିଳ୍ପରେ ପରିଚୟ ଦେଇଥିଲା। ଏହାପରେ ସେ ଫିଲ୍ମ ‘ଶୋଲା ଔର ଶବନମ୍’ରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ, ଯାହାକି ବକ୍ସ ଅଫିସ୍‌ରେ ସଫଳତା ହାସଲ କରିଥିଲା। ପରେ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ‘ଅନ୍‌ପଢ଼’, ‘ବନ୍ଦିନୀ’, ‘ଆୟି ମିଲନ୍‌ କି ବେଲା’, ‘ହକିକତ୍‌’, ‘ଫୁଲ ଔର ପଥର୍’, ‘ମମତା’, ‘ଅନୁପମା’, ‘ଇଜ୍ଜତ’, ‘ଆଁଖେ’, ‘ଶିଖର’, ‘ମଝଲି ଦିଦି’, ‘ଚନ୍ଦନ୍ କା ପାଲନା’, ‘ଦୋ ରାସ୍ତେ’, ‘ସତ୍ୟକାମ୍’, ‘ଆଦମୀ ଔର ଇନସାନ୍’  ଭଳି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ। ତେବେ ୧୯୭୦ ଦଶକରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ‘ଶୋଲେ’,‘ସୀତା ଔର ଗୀତା’, ‘ଦୋସ୍ତ’,‘ୟାଦୋଁକି ବାରାତ୍’ , ‘ଚୁପକେ ଚୁପକେ’ ଓ ‘ଧରମ ବୀର’ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଅଭିନୟ ତାଙ୍କୁ ସଫଳତାର ନୂତନ ଶିଖରକୁ  ନେଇଯାଇଥିଲା। ୧୯୮୦ ଦଶକରେ ‘ଦ ବର୍ଣ୍ଣିଂ ଟ୍ରେନ୍’, ‘ହୁକୁମତ୍‌’, ‘ରାମ ବଳରାମ’ ଓ  ‘ଗଜବ’ ଆଦି ଛବି ତାଙ୍କ ଲୋକପ୍ରିୟତାକୁ ବଜାୟ ରଖିଥିଲା। ସେ ତାଙ୍କ କ୍ୟାରିୟରରେ ପ୍ରାୟ ୩୦୦ଟି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ କାମ କରିଥିଲେ।

ଆମେ ଭାରତୀୟ ସିନେ ଦର୍ଶକମାନେ ପିଢ଼ି ପରେ ପିଢ଼ି ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ସିନେମା ଦେଖି ଆସିଛୁ, ତାଙ୍କୁ ବିଶ୍ବାସ କରି ଆସିଛୁ; ତାଙ୍କ ଶରୀରର ଶକ୍ତି ଉପରେ, ତାଙ୍କ ସ୍ବରର ଦୃଢ଼ତା ଉପରେ ଭରସା କରି ଆସିଛୁ। ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁରେ କେବଳ ଜଣେ ବଡ଼ ତାରକାର ଅନ୍ତ ଘଟିନି, ଆମ ସାମୂହିକ ସ୍ମୃତିର ଗୋଟିଏ ସୁନ୍ଦର ଉଜ୍ଜ୍ବଳ ଅଧ୍ୟାୟ ନିରବରେ ଶେଷ ହୋଇ ଯାଇଛି। ଅଭିନେତା ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ଥିଲେ ଏମିତି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ବ, ଯାହାଙ୍କ ଅଭିନୟ ଭିତରେ ଅନ୍ୟାୟକୁ ପୋଡ଼ି ପାଉଁଶ କରିଦେବାଭଳି ପ୍ରଚଣ୍ଡ ନିଆଁ ତ ଥିଲା, ଥିଲା ବି ସକାଳର ପହିଲି କିରଣରେ ଝଲସୁଥିବା ଫୁଲର କୋମଳତା। ସେ ‘ହି-ମ୍ୟାନ୍‌’ ଭାବେ ପରିଚିତ ଥିଲେ, କିନ୍ତୁ କବି ଭଳି ସାୟରି ବି ଆବୃତ୍ତି କରୁଥିଲେ ଭାଷଣରେ। ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର କଥା ଯେ ଉଭୟରେ ସେ ସ୍ବାଭାବିକ ଓ ସରଳ ଲାଗୁଥିଲେ, ବିଶ୍ବସନୀୟ ଓ ଗ୍ରହଣୀୟ ହେଉଥିଲେ। ଏ ଥିଲା ତାଙ୍କର ନିଆରାପଣ। ଏ ନିଆରାପଣର କାରଣ ହେଉଛି, ‌ଏସବୁ କୃତ୍ରିମ ନଥିଲା, ଜିମ୍‌ ବା ଆକ୍ଟିଂକ୍ଲାସ୍‌ରେ ପଢ଼ା ହେଉଥିବା ‘କଳା’ ନଥିଲା; ଥିଲା ପ୍ରକୃତିକ ଓ ସ୍ବାଭାବିକ; ତେଣୁ ଅଭଙ୍ଗା ଓ ଚିରନ୍ତନ ଥିଲା ମଧ୍ୟ।

ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ ୧୯୩୫, ଡିସେମ୍ବର ୮ ତାରିଖରେ, ପଞ୍ଜାବର ଲୁଧିଆନା ଜିଲ୍ଲାରେ ଥିବା ଗାଁ ନସରାଲିରେ, ଏକ ନିମ୍ନ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଜାଠ୍‌-ଶିଖ୍‌ ପରିବାରରେ। ତାଙ୍କ ପିତୃଦତ୍ତ ନାଁ ହେଉଛି ଧରମ୍‌ ସିଂହ ଦେଓଲ୍‌। ବାପା ଥିଲେ ସ୍କୁଲ ଶିକ୍ଷକ। ସ୍ବାଭାବିକ ଭାବେ ସ୍କୁଲ ଶିକ୍ଷକ ବାପା ଚାହୁଥିଲେ ଧରମ୍‌ ପାଠ ପଢ଼ନ୍ତୁ ଓ ପ୍ରଫେସର ହୁଅନ୍ତୁ। କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ପାଠରେ ବିଶେଷ ମନ ନଥିଲା। ନବମ ଶ୍ରେଣୀରେ ଯେବେଠୁ ସେ ଫିଲ୍ମ ଦେଖିବା ଆରମ୍ଭକଲେ, ସ୍ବପ୍ନ ଦେଖିଲେ ଅଭିନେତା ହେବାକୁ। ନିଜ ମନକଥା ସେ ମାଆଙ୍କୁ ଜଣେଇଲେ ତ ମା’ କହିଲେ, ‘’ତୁ ଘରର ବଡ଼ପୁଅ, ତୋ’ ଉପରେ ପୂରା ପରିବାରର ଦାୟିତ୍ବ ଅଛି। ତୁ କେମିତି ସିନେମାରେ ପଶିବୁ!’’ ‌ଧରମ୍‌ଙ୍କୁ ଦୁଃଖ ଲାଗିଲା, କିନ୍ତୁ ମନରୁ ଫିଲ୍ମ ନିଶା କଟିଲାନି। ସେହି ସମୟରେ ମୁମ୍ବାଇର ଏକ ଫିଲ୍ମ ପତ୍ରିକା ପକ୍ଷରୁ ‌ହେଉଥିବା ନୂଆ ଅଭିନେତା ପ୍ରତିଯୋଗିତା ‌ସଂପର୍କରେ ସେ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଲେ। ସେଥିପାଇଁ ନିଜର ଫଟୋ ଓ ବାୟୋଡାଟା ପଠାଇବାର ଥିଲା। ଏତେବଡ଼ ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ଧରମ୍‌ ବିଜୟୀ ହୋଇପାରିବେନି ବୋଲି ଭାବୁଥିବା ମା’ ମନ ବୁଝାଇବାଲାଗି ସେଠାକୁ ଦରଖାସ୍ତ ପଠାଇବାଲାଗି ତାଙ୍କୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥିଲେ। ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର କଥା ପ୍ରାଥମିକ ବଛାବଛି ପରେ ଧରମ୍‌ଙ୍କୁ ମୁମ୍ବାଇ ଡ଼ାକରା ଆସିଲା। ମା’ ନିଜର କିଛି ଗହଣା ବିକ୍ରିକରି ତାଙ୍କୁ ଟଙ୍କା ଦେଇଥିଲେ। ତା’କୁ ନେଇ ଧରମ୍‌ ମୁମ୍ବାଇ ଟ୍ରେନ୍‌ରେ ଚଢ଼ିଲେ। କହିବା ଅନାବଶ୍ୟକ ଯେ ସେ ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ଧରମ୍‌ ହିଁ ପ୍ରଥମ ହେଲେ। 

ତା’ ପରର ଘଟଣା ଆଜି ଇତିହାସ। ଉପରୋକ୍ତ ପ୍ରତିଯୋଗିତାର ଫଳାଫଳ ଉପରେ ତାଙ୍କୁ ସୁଯୋଗ ମିଳିଥିଲା ‘ଦିଲ୍‌ ଭି ତେରା ହମ୍‌ ଭି ତେରେ’ (୧୯୬୦)ରେ। ଫିଲ୍ମଟି ସଫଳ ହୋଇ ନଥିଲା ଓ ଧରମ୍‌ଙ୍କୁ ସେଥିରୁ ବିଶେଷ ଲାଭ ବି ହୋଇ ନଥିଲା। ବଲିଉଡ୍‌ରେ ପ୍ରାଥମିକ ବେଶ୍‌ କିଛି ବର୍ଷ ତାଙ୍କୁ ଛୋଟ ଛୋଟ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରି ନିଜ ଅଭିଜ୍ଞତା ଓ ଅଭିନୟକୁ ସଜାଡ଼ିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା। ଅପେକ୍ଷା ଥିଲା ଗୋଟେ ବଡ଼ ସୁଯୋଗକୁ।